Phát triển văn hóa gắn với du lịch xanh hướng đến phát triển bền vững trong giai đoạn tới

Ngày 29/10, trong phiên thảo luận ở hội trường về đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội năm 2025; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội năm 2026, đại biểu Nguyễn Thị Quyên Thanh- Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long đề xuất và kiến nghị một số nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm về phát triển văn hóa gắn với du lịch xanh hướng đến phát triển bền vững trong giai đoạn tới.  

Đại biểu Nguyễn Thị Quyên Thanh cho biết, những năm qua, cùng với sự phục hồi mạnh mẽ của nền kinh tế, lĩnh vực văn hóa- xã hội và du lịch của nước ta đạt được nhiều kết quả nổi bật. Các chương trình quảng bá, xúc tiến du lịch trong và ngoài nước được đẩy mạnh, đóng góp 8,2% GDP quốc gia. Trong bức tranh đó, văn hóa và du lịch không chỉ là ngành kinh tế dịch vụ, mà còn là nguồn sức mạnh mềm thúc đẩy hình ảnh đất nước và con người Việt Nam trên trường quốc tế. 

Tôi xin đề xuất và kiến nghị một số nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm về phát triển văn hóa gắn với du lịch xanh hướng đến phát triển bền vững trong giai đoạn tới, cụ thể như sau:

Một là, nghiên cứu xây dựng hệ sinh thái văn hóa- du lịch xanh toàn diện.

Việt Nam được vinh danh là điểm đến hàng đầu châu Á năm 2025 và điểm đến di sản hàng đầu châu Á năm 2025 tại Giải thưởng Du lịch thế giới. Trong bối cảnh cạnh tranh du lịch khu vực và toàn cầu ngày càng quyết liệt, việc giữ vững bản sắc văn hóa, bảo tồn tài nguyên tự nhiên, phát triển dịch vụ chuẩn quốc tế và không ngừng sáng tạo sẽ là “chìa khóa vàng” để du lịch Việt Nam tiếp tục tỏa sáng. Đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp cùng các địa phương xây dựng thương hiệu quốc gia “Du lịch văn hóa xanh Việt Nam”, hướng tới hình ảnh Việt Nam thân thiện- nhân văn- bền vững trong mắt du khách quốc tế. 

Đẩy mạnh quảng bá và hội nhập quốc tế. Tiếp tục đồng hành và hỗ trợ địa phương triển khai mạnh mẽ chiến dịch truyền thông, kết hợp quảng bá văn hóa, ẩm thực, làng nghề, di sản qua nền tảng số và các sự kiện quốc tế lớn. Đó là cách để văn hóa Việt Nam tỏa sáng trong không gian xanh toàn cầu.

Hai là, tiếp tục bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa gắn với sinh thái và cộng đồng

Hiện nay, cả nước có hơn 8.000 di tích quốc gia, trong đó có 8 di sản thế giới được UNESCO công nhận, 16 di sản phi vật thể đại diện của nhân loại và hàng trăm lễ hội truyền thống đặc sắc. Phát triển du lịch xanh không thể tách rời việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. Nhiều địa phương đã triển khai thành công mô hình du lịch văn hóa- sinh thái- cộng đồng, góp phần phát triển kinh tế và bảo tồn bản sắc.

Những làng nghề truyền thống, các mô hình du lịch cộng đồng ở nhiều tỉnh, thành trên cả nước đều đang được khôi phục, gắn với du lịch trải nghiệm đã trở thành điểm sáng về du lịch nhân văn- sinh thái- cộng đồng.

Để những giá trị ấy tiếp tục được gìn giữ và lan tỏa mạnh mẽ hơn trong thời gian tới, tôi xin kiến nghị các vấn đề sau:

(1) Cần có cơ chế khuyến khích đầu tư hạ tầng xanh, giao thông sinh thái, không gian văn hóa công cộng, tạo điều kiện cho người dân và du khách cùng tham gia gìn giữ cảnh quan, môi trường di sản; gắn với chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM.

(2) Đề nghị Chính phủ nghiên cứu chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, cộng đồng dân cư bản địa, nghệ nhân, đồng bào dân tộc thiểu số- những người đang ngày ngày gìn giữ “tài sản văn hóa sống” của dân tộc; xây dựng chương trình quốc gia về bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa gắn với phát triển du lịch xanh, trong đó xác định rõ vai trò của cộng đồng là chủ thể sáng tạo và thụ hưởng.

(3) Đẩy mạnh liên kết vùng du lịch văn hóa xanh để từ vùng miền núi, đồng bằng đến miền sông nước, biển đảo đều trở thành những “điểm đến văn hóa sống”- nơi du khách không chỉ đến tham quan, mà còn được trải nghiệm, được yêu và được truyền cảm hứng về đất nước con người Việt Nam.

Ba là, đẩy mạnh chuyển đổi số trong văn hóa và du lịch

Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số vào hoạt động của văn hóa di sản. Hiện nay, nhiều di tích quốc gia đặc biệt đã được số hóa tại các địa phương trên cả nước; các bảo tàng, khu di sản ứng dụng thực tế ảo (VR, AR) giúp du khách trải nghiệm không gian văn hóa một cách sống động. Nhiều địa phương đã triển khai thẻ du lịch thông minh, bản đồ số du lịch xanh giúp du khách tra cứu, đặt vé, thanh toán và phản hồi dịch vụ. Đây là những bước đi đúng hướng, cần được nhân rộng trên toàn quốc, hình thành nền tảng dữ liệu quốc gia về văn hóa- du lịch xanh; liên kết bản đồ số các điểm đến, giúp du khách dễ dàng tiếp cận và lan tỏa hành trình của mình một cách thân thiện, tiện lợi và văn minh. 

Sau cùng, quan tâm đầu tư công nghiệp văn hóa gắn với du lịch

Những sự kiện âm nhạc lớn của Việt Nam thời gian gần đây, ngoài việc thu hút lượng lớn khán giả- đặc biệt là thế hệ trẻ- đến xem trực tiếp còn góp phần tôn vinh giá trị văn hóa, lan tỏa thông điệp về cuộc sống, tình yêu đất nước, góp phần kích cầu du lịch tại các địa phương. Khi lòng yêu nước được thế hệ trẻ thể hiện bằng sự nồng nhiệt, cởi mở thì âm nhạc trở thành một nguồn lực phát triển mới, là cách con người tìm đến với sự thăng hoa cảm xúc nghệ thuật, khơi gợi lòng tự hào dân tộc và gắn kết cộng đồng, góp phần làm mới các sản phẩm du lịch truyền thống và mang lại nguồn thu đáng kể cho các địa phương. Do đó, cần quan tâm đến các chương trình, hoạt động văn hóa, nghệ thuật có tầm vóc quốc gia nhân sự kiện lớn gắn với quảng bá du lịch thông qua truyền thông đa nền tảng trong kỳ nguyên số.

Phát triển văn hóa gắn với du lịch xanh không chỉ là chiến lược kinh tế, mà là hành trình lan tỏa giá trị Việt Nam. Mỗi di sản được giữ gìn, mỗi cảnh quan được bảo tồn, mỗi nụ cười của du khách đều là minh chứng cho một Việt Nam đổi mới, thân thiện và bền vững.

BT (ghi)