Chính ủy Phạm Hùng với bức điện lịch sử!

Mùa Xuân 1975, cùng với Đại tướng Văn Tiến Dũng- Tư lệnh, đồng chí Phạm Hùng- Bí thư Quân ủy Miền Nam là Chính ủy Bộ Chỉ huy Chiến dịch Hồ Chí Minh, ông đã góp phần hết sức quan trọng đưa chiến dịch đến thành công.

Đồng chí Phạm Hùng (người ngồi đầu bên phải) cùng các đồng chí Lê Đức Thọ, Đại tướng Văn Tiến Dũng và Bộ Chỉ huy Chiến dịch Hồ Chí Minh Xuân 1975.Ảnh: TL

(VLO) Mùa Xuân 1975, cùng với Đại tướng Văn Tiến Dũng- Tư lệnh, đồng chí Phạm Hùng- Bí thư Quân ủy Miền Nam là Chính ủy Bộ Chỉ huy Chiến dịch Hồ Chí Minh, ông đã góp phần hết sức quan trọng đưa chiến dịch đến thành công.

Nhân dịp kỷ niệm 47 năm ngày Chiến dịch Hồ Chí Minh đại thắng, giải phóng hoàn toàn miền Nam 30/4/1975, kỷ niệm 110 năm ngày sinh của đồng chí Phạm Hùng (11/6/1912- 11/6/2022), xin bàn đến tài chỉ huy thao lược, nhạy bén của nhà quân sự- Bí thư Quân ủy Miền Nam, Chính ủy Phạm Hùng.

Tháng 7/1967, sau khi đồng chí Đại tướng Nguyễn Chí Thanh- Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Cục miền Nam bị bệnh từ trần, đồng chí Phạm Hùng được Chủ tịch Hồ Chí Minh và Bộ Chính trị cử vào chiến trường miền Nam thay đồng chí Nguyễn Chí Thanh làm Bí thư Trung ương Cục, Bí thư Quân ủy Miền, Chính ủy Quân giải phóng miền Nam.

Ngay sau khi trở lại miền Nam, đồng chí Phạm Hùng đã cùng Trung ương Cục, Quân ủy Miền lãnh đạo, chỉ đạo việc chuẩn bị và tiến hành cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968 trên toàn miền Nam, trong đó trọng tâm là TP Sài Gòn- Gia Định.

Cùng với sự chuẩn bị về quân sự, ông hết sức quan tâm chỉ đạo xây dựng lực lượng chính trị và phong trào đấu tranh chính trị của quần chúng trong nội thành Sài Gòn và các thị xã với tinh thần tuyệt đối bí mật.

Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968 của quân và dân ta đã giành thắng lợi to lớn, tạo ra bước ngoặt của chiến tranh Việt Nam, làm lung lay tận gốc ý chí xâm lược của đế quốc Mỹ, buộc chúng phải tính đến việc rút quân về nước để cứu vãn danh dự. Trong chiến công chung, đồng chí Phạm Hùng đã góp phần rất quan trọng.

Từ cuối năm 1968 đến tháng 4/1975, dưới sự chỉ đạo của đồng chí Phạm Hùng, Trung ương Cục miền Nam đã ban hành nhiều chỉ thị, nghị quyết, chỉ đạo phong trào đấu tranh của quân và dân miền Nam trên cả 3 vùng chiến lược.

Cụ thể, đồng chí Phạm Hùng và Thường vụ Trung ương Cục Miền đã ra những chỉ thị cấp bách nhằm thực hiện “chủ trương đẩy mạnh phong trào tấn công chính trị công khai ở các thành phố, thị xã”, “thúc đẩy phong trào đấu tranh chính trị ở đô thị”, ra nghị quyết quân sự “đối với các khu trọng điểm ở nội thành Sài Gòn”, nghị quyết “Về tổ chức chỉ đạo kế hoạch tổng công kích, tổng khởi nghĩa khu Sài Gòn, Chợ Lớn”.

Trong 7 năm, dưới sự chỉ đạo của đồng chí Phạm Hùng, Trung ương Cục đã ban hành nhiều chỉ thị, nghị quyết, công văn, công điện lãnh đạo, chỉ đạo phong trào đấu tranh của quần chúng trong đô thị, xác định rõ thành thị là một trong 3 vùng chiến lược của cách mạng miền Nam và có vị trí quyết định về chiến lược để giành thắng lợi cuối cùng.

Nhiều cuộc hội nghị chuyên đề quan trọng của Trung ương Cục miền Nam tổ chức do đồng chí Phạm Hùng chủ trì để: “Định hướng đấu tranh của các tầng lớp nhân dân Sài Gòn- Chợ Lớn nhằm vào các mục tiêu bức xúc: đòi quyền sống, đấu tranh dân chủ, đấu tranh chống tệ nạn xã hội, đòi Mỹ rút quân, đòi hòa bình” (1970), “Bàn về công tác lãnh đạo của Đảng bộ Sài Gòn- Gia Định”(1972), “Đánh giá việc bình định của địch ở vùng trọng điểm ven khu Sài Gòn- Gia Định” (1974)...

Các cuộc hội nghị trên đây đã tổng kết được những bài học kinh nghiệm thực tiễn trên chiến trường vô cùng quý giá.

Cuối tháng 8/1974, cùng lúc Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương đang tập trung cho ý kiến về kế hoạch tác chiến chiến lược, đồng chí Phạm Hùng và Trung ương Cục miền Nam, Quân ủy Miền gửi ra Ban Chấp hành Trung ương và Quân ủy Trung ương bản Kế hoạch hoạt động tác chiến mùa khô 1974 - 1975 với quyết tâm giành thắng lợi quyết định, hoàn thành giải phóng miền Nam trong hai năm 1975- 1976.

Hai bản kế hoạch, một do Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương chỉ đạo, một được xây dựng ngay trên chiến trường, chứng tỏ cả phía trước và phía sau đều thống nhất quyết tâm giành thắng lợi trong vài ba năm.

Sau đó, trong khi Bộ Chính trị chuẩn bị họp bước 2, Trung ương Cục và Quân ủy Miền đã chỉ đạo mở đợt hoạt động mùa khô 1974 - 1975. Trên chiến trường Đông Nam Bộ, sau thắng lợi của các Trung đoàn 16, Trung đoàn 205 (thuộc Bộ Tư lệnh Miền) tại khu vực núi Bà Đen, Suối Đá và tại Long An, Kiến Tường, quân địch ở Đông Nam Bộ tuy số lượng đông nhưng bị căng kéo, kìm giữ khắp nơi.

Quân ủy và Bộ Tư lệnh Miền nhận định: nếu ta tập trung lực lượng lớn, đánh dứt điểm từng khu vực thì sẽ gây nhiều khó khăn cho địch.

Từ nhận định đó và trên cơ sở kế hoạch tác chiến được Bộ Tổng Tham mưu xác định, Trung ương Cục, Quân ủy và Bộ Tư lệnh Miền quyết định mở Chiến dịch Đường 14- Phước Long.

Đây là chiến dịch có tầm quan trọng đối với toàn chiến trường miền Nam, do vậy ta rất thận trọng, với phương châm vừa đánh vừa thăm dò khả năng và phản ứng của địch. Đêm 13 rạng ngày 14/12/1974, ta nổ súng mở màn chiến dịch.

Trong lúc chiến dịch được triển khai, Bộ Chính trị họp để tiếp tục thảo luận về quyết tâm giải phóng miền Nam. Tham dự cuộc họp mở rộng này Chiến trường Nam Bộ có đồng chí Phạm Hùng, Trần Văn Trà, Phan Văn Đáng. Hội nghị theo dõi sát chiến dịch Đường 14- Phước Long.

Đồng chí Phạm Hùng thường xuyên chỉ đạo tác chiến, nắm tình hình và nghe báo cáo từ chiến trường. Khi hai đồng chí Phạm Hùng và Trần Văn Trà đề nghị cho Quân đoàn 4 sử dụng xe tăng, pháo 130mm để đánh TX Phước Long, đồng chí Lê Duẩn và Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã đồng ý.

Chiều ngày 6/1/1975, TX Phước Long được giải phóng. Chiến thắng Phước Long thật sự là một đòn trinh sát chiến lược. Sau chiến thắng này, Bộ Chính trị khẳng định kế hoạch chiến lược giải phóng miền Nam trong hai năm 1975- 1976, sau đó gút lại mùa khô 1975.

Thực tiễn chiến trường mùa Xuân 1975 quân dân ta thắng lớn, vùng giải phóng mở rộng, sau chiến thắng Phước Long, ta tiếp tục giành thắng lợi trong các chiến dịch giải phóng Tây Nguyên, Trị Thiên- Huế, Đà Nẵng, giải phóng các tỉnh duyên hải miền Trung.

Sau khi giải phóng Đà Nẵng, ngày 31/3/1975, Bộ Chính trị họp và quyết định: “Nắm vững thời cơ chiến lược, quyết tâm thực hiện tổng tiến công và nổi dậy, kết thúc thắng lợi chiến tranh giải phóng trong thời gian ngắn nhất. Tốt hơn cả là bắt đầu và kết thúc trong tháng 4 năm nay, không để chậm”.

Tháng 4/1975, Bộ Chính trị quyết định mở chiến dịch giải phóng Sài Gòn, mang tên Chiến dịch Hồ Chí Minh, chỉ định đồng chí Đại tướng Văn Tiến Dũng làm Tư lệnh, đồng chí Phạm Hùng làm Chính ủy Bộ Chỉ huy Chiến dịch.

Với tư cách là Bí thư Trung ương Cục, Bí thư quân ủy Miền, Chính ủy Chiến dịch, đồng chí Phạm Hùng đã góp phần quan trọng trong việc tổ chức và lãnh đạo quân và dân toàn miền Nam, nhất là cổ vũ, động viên các lực lượng vũ trang chớp thời cơ để hoàn thành thắng lợi chiến dịch lịch sử.

Sáng 30/4/1975, khi được tin Tổng thống Dương Văn Minh đề nghị với phía cách mạng ngừng bắn để thương lượng, Chính ủy Phạm Hùng đã ký và cho phát ngay bức điện hỏa tốc gửi các cánh quân trên chiến trường: “Địch đang dao động tan rã.

Các cánh quân hãy đánh mạnh, tiến nhanh chiếm các mục tiêu đúng quy định. Hội quân tại Dinh Độc lập ngụy. Địch không còn có gì để thương lượng bàn giao. Chúng phải đầu hàng vô điều kiện. Tiến lên! Toàn thắng!” Đó là một bức điện lịch sử.

Đúng 11 giờ 30 phút ngày 30/4/1975, cờ Mặt trận dân tộc Giải phóng miền Nam tung bay trên nóc Dinh Độc lập, Tổng thống Dương Văn Minh tuyên bố đầu hàng vô điều kiện, Chiến dịch Hồ Chí Minh toàn thắng.

Có thể nói, đồng chí Phạm Hùng đã có đóng góp hết sức quan trọng vào quyết sách chiến lược của Bộ Chính trị với tư cách vừa là Ủy viên Bộ Chính trị, vừa là người trực tiếp tổ chức hoạt động thực tiễn ở chiến trường, đem thực tiễn sống động ấy vào ngay trong thời khắc quyết định.

Trải qua hai cuộc kháng chiến, đồng chí Phạm Hùng đã có những cống hiến đặc biệt cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc.

Ngày 2/7/1976, tại kỳ họp thứ nhất của Quốc hội thống nhất, đồng chí Phạm Hùng được bầu làm Phó Thủ tướng Chính phủ, từ năm 1980, đồng chí còn kiêm Bộ trưởng Bộ Nội vụ (nay là Bộ Công an). Tháng 6/1987, tại kỳ họp thứ nhất Quốc hội khóa VIII, Quốc hội của thời kỳ đổi mới, đồng chí Phạm Hùng được bầu làm Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng.

Mùa Xuân năm 1988, trong lúc nhân dân miền Bắc đang thiếu đói trầm trọng do mất mùa, đồng chí Phạm Hùng trực tiếp vào TP Hồ Chí Minh bàn việc tổ chức thu mua lúa gạo và vận chuyển ra Bắc cứu đói cho dân thì đột ngột qua đời ngày 10/3/1988 tại TP Hồ Chí Minh, hưởng thọ 76 tuổi.

Do những cống hiến to lớn của đồng chí Phạm Hùng đối với sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, đồng chí đã được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Huân chương Sao vàng và nhiều huân chương cao quý khác. Tên của đồng chí được đặt cho nhiều con đường ở Thủ đô Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Vĩnh Long và nhiều tỉnh- thành khác.

HOÀNG KHẢI

(Theo tài liệu của Bộ Quốc phòng và các nguồn)