Kỳ cuối: 10 năm giúp bạn ở Kampong Speu

Sau ngày Thủ đô Phnom Penh và đất nước Campuchia được giải phóng, một bộ phận quân tình nguyện Việt Nam, trong đó có lực lượng vũ trang tỉnh Cửu Long tiếp tục ở lại làm nghĩa vụ quốc tế giúp bạn xây dựng lại đất nước.

[links()]

Sau ngày Thủ đô Phnom Penh và đất nước Campuchia được giải phóng, một bộ phận quân tình nguyện Việt Nam, trong đó có lực lượng vũ trang tỉnh Cửu Long tiếp tục ở lại làm nghĩa vụ quốc tế giúp bạn xây dựng lại đất nước.

Và rồi 10 năm ở Kampong Speu, những người con quê hương Cửu Long anh hùng sẵn sàng chấp nhận mọi gian khổ, hy sinh, hoàn thành nghĩa vụ quốc tế cao cả, bằng trái tim chính nghĩa người chiến sĩ tình nguyện đầy nhiệt huyết, vì sự hồi sinh và phát triển của đất nước láng giềng Campuchia.

Ngày chiến sĩ tình nguyện Việt Nam trở về Tổ quốc sau khi hoàn thành nghĩa vụ quốc tế tại Campuchia. Ảnh tư liệu

Đuổi quân xâm lấn, giành lại biên giới

Trước tình hình biên giới Tây Nam bị Pol Pot xua quân tấn công, Bộ Tư lệnh Quân khu 9 ra lệnh rút lực lượng vũ trang tỉnh Cửu Long gồm Tiểu đoàn 501 và Tiểu đoàn 857 làm nòng cốt để thành lập Sư đoàn 339 và phân công lực lượng vũ trang tỉnh Cửu Long đứng chân bảo vệ tuyến biên giới xã Thường Phước (huyện Hồng Ngự- Đồng Tháp).

Ngoài ra, lực lượng vũ trang tỉnh tiếp tục thành lập Ban Chỉ huy Tiền phương Cửu Long và một số đơn vị nhằm hỗ trợ nhau chốt giữ những khu vực đã được giải phóng trên tuyến biên giới thuộc địa bàn huyện Hồng Ngự, bảo vệ toàn tuyến biên giới của tỉnh Đồng Tháp giáp với Campuchia và chốt chặn không cho địch tiến sâu vào nội địa.

Đại tá Võ Chí Huyện- nguyên Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy Tiền phương- nhớ lại: Chỉ trong một thời gian ngắn tham gia chiến đấu, lực lượng vũ trang tỉnh Cửu Long đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.

Tiêu biểu là các trận đánh của Tiểu đoàn 1 Cửu Long giải phóng Giồng Bàn Lớn, Giồng Bàn Nhỏ và 5 chốt quân của địch. Có ngày đánh “gãy” 17 lần phản kích của địch, loại khỏi vòng chiến đấu 200 tên, đưa 1.000 dân về bám ruộng vườn sản xuất.

Theo Đại tá Võ Chí Huyện, sau khí đánh đuổi quân Pol Pot ra khỏi tuyến biên giới Tây Nam, đáp ứng lời kêu gọi khẩn thiết của Mặt trận Đoàn kết cứu nước Campuchia, Bộ Tư lệnh Quân khu 9 phân công đơn vị Tiền phương Cửu Long tiếp tục làm nghĩa vụ quốc tế giúp bạn tại huyện Leuk Daek (tỉnh Kandal- Campuchia).

Đến tháng 3/1979, Tiền phương Cửu Long được đổi phiên hiệu thành Đoàn 9901- là một bộ phận của lực lượng vũ trang tỉnh Cửu Long, hoạt động dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Tỉnh ủy Cửu Long, đồng thời đổi địa bàn hoạt động sang tỉnh Kampong Speu.

Giúp bạn xây dựng lại quê hương

Từ năm 1981 đến 1984, Bộ Chỉ huy Đoàn 9901 đã giúp tỉnh Kampong Speu xây dựng lực lượng vũ trang, tổ chức đánh địch, giúp bạn khôi phục kinh tế, ổn định đời sống nhân dân.

Theo Đại tá Võ Chí Huyện, ta và bạn đã phối hợp chặt chẽ, chiến đấu bằng nhiều hình thức, góp phần đánh bại âm mưu giành dân, vô hiệu hóa chính quyền ở cơ sở, giúp nhiều cán bộ chủ chốt của bạn trưởng thành, đủ khả năng đảm đương công việc và chủ động tiến công địch ở cơ sở.

Tỉnh lỵ Kampong Speu năm 2012.Ảnh: HOÀNG NGUYÊN

Đại tá Bùi Minh Quang- nguyên Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Vĩnh Long, Phó Chủ nhiệm Chính trị Đoàn 9901- cho rằng: 10 năm chiến đấu giúp bạn trên chiến trường mới, nhiệm vụ mới với điều kiện bất đồng ngôn ngữ, địa hình hiểm trở, hậu cần khó khăn.

Bạn từ con số không nên ta phải làm thay bạn, rồi bạn và ta cùng nhau làm, khi bạn đã làm được rồi thì ta rút quân về nước. Trong khoảng thời gian đó, quân tình nguyện tỉnh Cửu Long đã giúp bạn xây dựng Đảng, chính quyền, đoàn thể, lực lượng vũ trang từ tỉnh đến xã, ấp.

Cuộc sống người dân Kampong Speu dần hồi sinh và phát triển, làm chủ đất nước.

Năm 1989, Cộng hòa Nhân dân Campuchia đã đủ mạnh để tự xây dựng và bảo vệ đất nước.

Lúc 8 giờ ngày 20/9/1989, quân tình nguyện Đoàn quân sự 9901 tỉnh Cửu Long tại Kampong Speu rút về nước, kết thúc 10 năm tình nguyện làm nghĩa vụ quốc tế tại Campuchia trong sự bùi ngùi, lưu luyến của người dân nước bạn.

Từ những ngày đầu mới đến, những cảnh tang thương tang tóc, khó khăn đầy rẫy do bọn diệt chủng Pol Pot để lại, tưởng chừng không thể vượt qua nổi.

Người dân Kampong Speu đang cảnh lầm than, nhà cửa hoang tàn đã thực hiện cuộc “đại hành hương” bằng mọi phương tiện từ gánh, xách, xe trâu, xe bò từ núi rừng trở về, sau bao năm dưới chế độ diệt chủng tàn bạo.

Theo Đại tá Nguyễn Quốc Dũng- nguyên Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, nguyên Trưởng Ban Tham mưu Đoàn 9901, việc “giúp bạn là tự giúp mình”.

Trong 10 năm, lực lượng vũ trang đã kiên trì chấp hành “9 điều quy định”, “10 điều kỷ luật”, chấp nhận muôn vàn khó khăn, gian khổ, thương tật, hy sinh. Cán bộ, chiến sĩ luôn phát huy truyền thống cách mạng, trau dồi bản chất tốt đẹp của Quân đội nhân dân Việt Nam.

Những con người yêu nước, thương nòi của những bà mẹ Việt Nam và Campuchia đã kề vai sát cánh, vượt qua mọi gian nan nơi núi rừng hiểm trở để giữ vững bầu trời thanh bình phía sau cho toàn dân.

Ngày chia tay bộ đội tình nguyện Việt Nam về nước, Bí thư Tỉnh ủy Kampong Speu xúc động nói: “Toàn Đảng, toàn quân, toàn dân trong tỉnh chúng tôi luôn ghi nhớ đến công lao lớn của các đồng chí chuyên gia, đã hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ quốc tế vô sản cao cả trên đất nước chúng tôi và quyết tâm giữ gìn tình đoàn kết chiến đấu Cửu Long- Kampong Speu để không ngừng được củng cố, tăng cường và phát triển hơn nữa của 2 tỉnh chúng ta”.

NGUYỄN THỊNH- TẤN PHONG