Nhớ về ngày Tổng tuyển cử đầu tiên của Quốc hội Việt Nam

07:12, 04/12/2015

LTS: Hướng tới kỷ niệm 70 năm ngày Tổng tuyển cử đầu tiên của Quốc hội Việt Nam (6/1/1946 - 6/1/2016), mỗi tuần Báo Vĩnh Long sẽ có một bài viết về sự kiện có ý nghĩa lịch sử đối với đất nước.

Chủ tịch Hồ Chí Minh bỏ phiếu trong ngày Tổng tuyển cử đầu tiên, 6/1/1946. Ảnh tư liệu

Kỳ 1: Yêu cầu bức thiết của Tổng tuyển cử

Trong không khí vô cùng phấn khởi, với tinh thần dân tộc dâng cao chưa từng có sau thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám 1945, toàn thể nhân dân Việt Nam từ miền xuôi đến miền ngược, từ miền Bắc đến miền Nam, từ nông thôn đến thành thị đã nô nức đi bỏ phiếu, lựa chọn người đại diện cho mình vào Quốc hội khóa I- cơ quan quyền lực cao nhất của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa.

Cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên được tiến hành trong bối cảnh Việt Nam đã thành một nước độc lập và tự do; Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã ra đời, song chưa được một quốc gia nào trên thế giới công nhận.

Trong khi đó, các thế lực đế quốc và tay sai đang ráo riết chống lại Đảng Cộng sản và Việt Minh, hòng lật đổ chính quyền cách mạng và thiết lập một chính quyền phản động tay sai cho đế quốc.

Hơn thế nữa, tình hình kinh tế- xã hội ở nước ta lúc bấy giờ lại hết sức khó khăn: công nghiệp phá sản, nông nghiệp đình đốn, tài chính kiệt quệ, nạn đói đe dọa trầm trọng; hơn 90% dân số mù chữ, tệ nạn xã hội nặng nề, kinh nghiệm quản lý chính quyền chưa có...

Đứng trước muôn vàn khó khăn, thử thách, nhằm củng cố và xây dựng chính quyền cách mạng vững mạnh, Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã ra Sắc lệnh số 14/SL về cuộc Tổng tuyển cử để bầu Quốc hội, trong đó khẳng định yêu cầu bức thiết của Tổng tuyển cử, đồng thời khẳng định chúng ta có đủ cơ sở pháp lý, điều kiện khách quan và chủ quan để tiến hành cuộc Tổng tuyển cử đó.

Ngày 16/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh ấn định thể lệ cuộc Tổng tuyển cử.

Tiếp đó, Chính phủ lâm thời đã ban hành các sắc lệnh để xúc tiến công việc chuẩn bị cụ thể cho việc Tổng tuyển cử như: Sắc lệnh số 34/SL ngày 20/9/1945, thành lập Ủy ban dự thảo Hiến pháp gồm có: Hồ Chí Minh, Vĩnh Thụy, Đặng Thai Mai, Vũ Trọng Khánh, Lê Văn Hiến, Nguyễn Lương Bằng, Đặng Xuân Khu; Sắc lệnh số 39/SL ngày 26/9/1945 về thành lập Ủy ban dự thảo thể lệ cuộc Tổng tuyển cử gồm 9 người, trong đó có đại diện của các ngành, các giới.

Ngày 17/10/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 51/SL quy định thể lệ Tổng tuyển cử gồm 12 khoản, 70 điều.

Trong đó, quy định cuộc Tổng tuyển cử phải được tiến hành theo lối phổ thông đầu phiếu bầu cử trực tiếp và bí mật, đồng thời ấn định thời gian Tổng tuyển cử vào ngày 23/12/1945.

Tuy nhiên, lúc này đất nước đang trong tình thế nước sôi, lửa bỏng, thù trong, giặc ngoài, ngàn cân treo sợi tóc. Ở trong nước thì bọn phản động trỗi dậy đòi chia sẻ quyền lực.

Bên ngoài thì quân Tưởng Giới Thạch đội lốt quân đồng minh vào tước khí giới quân phát xít Nhật, cũng lăm le đòi can thiệp sâu vào cơ cấu chính quyền còn non trẻ của ta và đòi chia sẻ quyền lực...

Để giữ yên được vận nước, chèo lái con thuyền cách mạng vượt qua sóng gió, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký các Sắc lệnh số 71 và Sắc lệnh số 72 để sửa đổi, bổ sung Sắc lệnh 51 về thủ tục ứng cử; bổ sung số đại biểu được bầu cho một số tỉnh để nâng tổng số đại biểu Quốc hội lên 330 đại biểu; đồng thời lùi thời hạn Tổng tuyển cử đến ngày 6/1/1946.

Ngày 5/1/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra Lời kêu gọi quốc dân đi bỏ phiếu. Toàn văn như sau:

“Ngày mai mồng 6 tháng giêng năm 1946.

Ngày mai là một ngày sẽ đưa Quốc dân ta lên con đường mới mẻ.

Ngày mai là một ngày vui sướng của đồng bào ta, vì ngày mai là ngày Tổng tuyển cử, vì ngày mai là một ngày đầu tiên trong lịch sử Việt Nam mà nhân dân ta bắt đầu hưởng dụng quyền dân chủ của mình.

Ngày mai, dân ta sẽ tỏ cho các chiến sĩ ở miền Nam rằng: về mặt trận quân sự, thì các chiến sĩ dùng súng đạn mà chống quân thù. Về mặt chính trị, thì nhân dân dùng lá phiếu mà chống với quân địch. Một lá phiếu cũng có sức lực như một viên đạn.

Ngày mai, Quốc dân ta sẽ tỏ cho thế giới biết rằng dân Việt Nam ta đã:

Kiên quyết đoàn kết chặt chẽ,

Kiên quyết chống bọn thực dân,

Kiên quyết tranh quyền độc lập.

Ngày mai dân ta sẽ tự do lựa chọn và bầu ra những người xứng đáng thay mặt cho mình, và gánh vác việc nước.

Ngày mai, người ra ứng cử thì đông, nhưng số đại biểu thì ít, lẽ tất nhiên, có người được cử, có người không được cử.

Những người trúng cử, sẽ phải ra sức giữ vững nền độc lập của Tổ quốc, ra sức mưu sự hạnh phúc cho đồng bào. Phải luôn luôn nhớ và thực hành câu: vì lợi nước, quên lợi nhà. Vì lợi chung, quên lợi riêng.

Phải làm cho xứng đáng với đồng bào, cho xứng đáng với Tổ quốc.

Người không trúng cử cũng không nên ngã lòng. Mình đã tỏ lòng hăng hái với nước, với dân, thì luôn luôn phải giữ lòng hăng hái đó. Ở trong Quốc hội hay ở ngoài Quốc hội, mình cũng cứ ra sức giúp ích nước nhà. Lần này không được cử, ta cứ gắng làm cho quốc dân nhận rõ tài đức của ta, thì lần sau quốc dân nhất định cử ta.

Ngày mai, tất cả các bạn cử tri, đều phải nhớ đi bầu cử. Ngày mai, mỗi người đều nên vui vẻ hưởng quyền lợi của một người dân độc lập, tự do.

(Còn tiếp)

HOÀNG HÀ (trích lược)