Nghệ thuật tác chiến chiến dịch trong 30 năm chiến tranh giải phóng

Nghệ thuật tác chiến bao gồm nhiều nội dung cốt lõi. Ở kỳ trước, đã đề cập 2 nội dung. Kỳ này xin giới thiệu nội dung thứ ba.

>> PHẦN 1
>> PHẦN 2

Nghệ thuật tác chiến bao gồm nhiều nội dung cốt lõi. Ở kỳ trước, đã đề cập 2 nội dung. Kỳ này xin giới thiệu nội dung thứ ba.

Ba là, tạo lập thế trận tác chiến chiến dịch đi đôi với phá thế trận của địch.

Đây chính là bài học lịch sử của ông cha ta đã đúc kết thành “Được thời, có thế thì mất biến thành còn, nhỏ hóa ra lớn; mất thời, không thế thì mạnh hóa ra yếu, yên lại thành nguy, sự thay đổi ấy chỉ trong khoảng trở bàn tay”.

Kế thừa và phát huy truyền thống đánh giặc của tổ tiên, nghệ thuật quân sự cũng như nghệ thuật tác chiến trong các loại hình chiến dịch của ta trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ đã luôn coi trọng việc lập thế, tạo thế ở cả quy mô chiến lược và chiến dịch.

Lập thế trận tác chiến trong các loại hình tác chiến chiến dịch là cơ sở đầu tiên để tạo thế chiến dịch có lợi. Đó chính là việc tổ chức, bố trí, triển khai các lực lượng chiến dịch và thiết bị chiến trường một cách thích hợp với từng loại hình tác chiến trên các địa bàn chiến dịch.

Sự bố trí, triển khai lực lượng, thiết bị chiến trường hình thành một thế trận vững chắc, hiểm hóc và cơ động, nhằm thực hành thắng lợi trận đánh then chốt đầu tiên (mở đầu).

Trên cơ sở diễn biến tác chiến chiến dịch, người chỉ huy và cơ quan tham mưu chiến dịch luôn nắm vững quyền chủ động, tổ chức điều hành chuyển hóa thế trận một cách kịp thời, trực tiếp tạo ra một thế trận mới áp đảo kẻ địch, giành ưu thế để tổ chức thắng lợi trận then chốt tiếp theo, hoặc trận then chốt quyết định, đồng thời hoàn thành các nhiệm vụ khác của chiến dịch.

Sự liên kết chặt chẽ này, không những đã phản ánh tư tưởng tiến công, mà còn chứng minh cho mối quan hệ biện chứng giữa nghệ thuật tạo lập thế trận với nghệ thuật chọn hướng (khu vực), mục tiêu, đối tượng tác chiến và nghệ thuật lựa chọn cách đánh trong nghệ thuật tác chiến chiến dịch.

Đây cũng là một trong những nét đặc sắc của nghệ thuật quân sự Việt Nam ; trong đó có nội dung của nghệ thuật tác chiến của các loại hình chiến dịch, trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ.

Lập thế trận tác chiến trong các loại hình tác chiến chiến dịch không chỉ có việc tổ chức, bố trí, triển khai các lực lượng chiến dịch và thiết bị chiến trường mà còn bao gồm những biện pháp hoạt động, kể cả hoạt động tác chiến để tạo lập thế trận của ta.

Đặc biệt là nghệ thuật kết hợp giữa chiến tranh du kích với tác chiến của bộ đội chủ lực, giữa tiến công và nổi dậy, giữa quân sự, chính trị và địch vận; kết hợp chặt chẽ giữa tạo lập thế trận của ta với phá thế trận của địch, đẩy quân địch vào thế bị động.

Khi ta đã tạo được thế chủ động tiến công thì địch sa vào thế phòng ngự, ta có thế bao vây chia cắt thì địch ở vào thế bị vây hãm, cô lập... Thế trận sẽ chuyển hóa theo hướng: ta đang ở thế bị động chống lại cuộc tiến công của địch thì chuyển sang thế chủ động tiến công lại chúng, còn quân địch thì ngược lại.

Quá trình tạo lập thế trận của ta đồng thời cũng là quá trình phá thế địch. Quá trình tạo lập thế trận ban đầu, tạo lập thế trận đánh trận then chốt; trận then chốt quyết định để dành thắng lợi giòn giã trong tác chiến chiến dịch, chỉ khi nào tư tưởng tích cực, chủ động, kiên quyết, liên tục tiến công được tư lệnh và cơ quan tham mưu quán triệt tốt, vận dụng linh hoạt, sáng tạo trong suốt quá trình tổ chức thực hành tác chiến chiến dịch.

Các chiến dịch Biên giới 1950; các hoạt động nghi binh, tạo thế của các chiến dịch trong chiến cục Đông Xuân 1953-1954; Chiến dịch Plây Me 1965; Chiến dịch Sa Thầy 1966; Chiến dịch Đắc Tô I 1967 là những ví dụ điển hình.

Nét nổi bật của nghệ thuật chiến dịch Việt Nam là nghi binh lừa địch, nhằm giữ được bí mật bất ngờ trong chuẩn bị và thực hành chiến dịch; bảo toàn được lực lượng ta, có điều kiện thời cơ để chiến dịch tạo lập thế trận vững chắc và chuyển hóa thế trận linh hoạt, nhanh chóng giành thắng lợi.

Các hoạt động nghi binh, tạo thế của cuộc Tổng tiến công Xuân Mậu Thân 1968; Chiến dịch Bắc Tây Nguyên 1972; Chiến dịch Tây Nguyên 1975... là những điển hình về nghệ thuật nghi binh, tạo lập thế trận ta, phá thế trận địch; một trong những thành phần không thể thiếu của giá trị nghệ thuật tác chiến chiến dịch trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ.

(Còn tiếp)