Cẩn thận khi nuôi sinh vật ngoại lai

Trào lưu chăm cây cảnh lạ đã hạ nhiệt. Hiện nay người ta chuyển sang nuôi các loài động vật lạ đến mức trở thành phong trào. Không khó để bắt gặp những loài sinh vật lạ bày bán trên vỉa hè hoặc trong các cửa hàng thú cảnh. 

Trào lưu chăm cây cảnh lạ đã hạ nhiệt. Hiện nay người ta chuyển sang nuôi các loài động vật lạ đến mức trở thành phong trào. Không khó để bắt gặp những loài sinh vật lạ bày bán trên vỉa hè hoặc trong các cửa hàng thú cảnh. 

Hay trên các website cá nhân, mạng xã hội Facebook, sinh vật lạ được quảng cáo, chào bán vô cùng phong phú khiến cư dân mạng say mê. Thậm chí có nơi còn tổ chức những buổi giao lưu về loài bò sát, chim, cá... lạ để trao đổi kinh nghiệm cũng như “chào hàng”.

Có thể kể một vài loài đang được giới trẻ ưa chuộng: sâu đá, bọ cạp đen, ếch pacman, cua ma cà rồng, siêu sâu,... Thậm chí có nhiều loài như cáo sa mạc, tép ong đỏ, khỉ đuôi sóc, rồng Úc, sóc bay Úc, giông Axolotl... với giá từ 3- 30 triệu đồng/một cá thể nhưng người ta vẫn chi tiền để mua cho bằng được.

Nhiều người nuôi vì đam mê, vì thích độc, lạ nhưng lại không am hiểu về đặc tính sinh học cũng như nguồn gốc nên rất có thể tiềm ẩn nguy cơ bệnh tật. Hơn nữa, từ một thú chơi vui có thể phá hủy môi trường sống.

Trong quá khứ, chúng ta từng biết đến sự sai lầm khi nhập về Việt Nam những sinh vật ngoại lai đã phá hoại môi trường sống.

Cụ thể, ốc bươu vàng có nguồn gốc từ Trung- Nam Mỹ, du nhập vào Việt Nam những năm 80 của thế kỷ trước đã để lại những hệ quả đau lòng cho bà con nông dân. Hồi đó, người ta cũng nghĩ đơn giản nuôi loài này để làm cảnh vì trứng chúng có màu đỏ hồng đẹp mắt.

Nhưng sau đó, khi các nhà khoa học phát hiện ra đây là loài phá hoại mùa màng thì đã quá muộn. Dù bà con nông dân ra sức tiêu diệt nhưng chúng sinh sôi rất nhanh, không thể nào triệt tận gốc.

Tương tự, cá lau kiếng cũng có nguồn gốc từ Nam Mỹ, được du nhập vào Việt Nam qua đường kinh doanh cá cảnh (chủ yếu nhập từ Hong Kong và Singapore) để bây giờ người dân ĐBSCL phải khốn đốn vì chúng triệt hạ những loài khác.

Cá lau kính dễ thích nghi với môi trường sông nước, có thể tiếp cận loài cá khác hút nhớt làm các loài cá khác giảm khả năng phát triển. Nếu các loài cá khác có khả năng thích nghi kém sẽ chết. Nguy hiểm hơn do cá thích nghi mạnh nên chúng lấn át sinh vật bản địa, tạo ra sự mất cân bằng sinh thái.

Sau thời gian phát tán ra tự nhiên, hiện cá dọn bể đang trở thành loài có nguy cơ xâm hại các loài cá khác ở cùng một môi trường sống. Ngoài ra có thể kể loài cá chim trắng, cá rô phi vằn, rùa tai đỏ, cây mai dương, cây ngũ sắc, bọ cánh cứng hại dừa... đã từng nhập vào Việt Nam đều nằm trong danh sách loài xâm lấn cần tiêu diệt. 

Không thể phủ nhận các sinh vật ngoại lai cũng có đóng góp đối với đa dạng sinh học ở Việt Nam . Thậm chí, một số giống ngoại lai được nhập khẩu như bắp, táo, thanh long, cừu… đã mang đến lợi ích kinh tế nhất định.

Tuy nhiên, với các sinh vật ngoại lai xâm hại, sẽ là mối đe dọa lớn đối với môi trường và sản xuất nông nghiệp. Hiện nay, các sinh vật ngoại lai nhập về Việt Nam chủ yếu bằng con đường tiểu ngạch, nhập lậu nên các cơ quan chức năng cần kiểm soát chặt chẽ và xử phạt nghiêm khắc.

Bởi một khi lỡ nhập vào Việt Nam , phát tán ra môi trường, lúc phát hiện nguy hại thì khó mà xử lý triệt để. Không loại trừ khả năng thế lực thù địch, ngoại bang mượn các loài động vật ngoại lai nhập về Việt Nam để phá hoại kinh tế, phá hoại nông nghiệp.

Vì vậy bà con nông dân và những người đam mê nuôi thú cảnh nên cảnh giác. Hãy lấy bài học về ốc bươu vàng nhắc nhở chúng ta không dễ dãi khi tiếp nhận những loài sinh vật ngoại lai. 

NGUYỄN THANH VŨ