Âu lo khi điểm môn Lịch sử thấp

Trên bình diện cả nước, thống kê điểm môn Lịch sử kỳ thi THPT quốc gia năm nay khiến nhiều người "giật mình". Số thí sinh có điểm môn thi này dưới trung bình là 468.628, chiếm 83,24% tổng số thí sinh. Trong đó có 527 thí sinh bị 0 điểm. Điểm trung bình của cả nước chỉ là 3,79. Điểm số có nhiều thí sinh đạt nhất là 3,25 điểm.

Giới trẻ cần được học tập kiến thức lịch sử “mọi lúc mọi nơi” với các hình thức hiệu quả. Trong ảnh: Nhiều bạn trẻ tham quan Đại Nội Huế.

Trên bình diện cả nước, thống kê điểm môn Lịch sử kỳ thi THPT quốc gia năm nay khiến nhiều người “giật mình”. Số thí sinh có điểm môn thi này dưới trung bình là 468.628, chiếm 83,24% tổng số thí sinh. Trong đó có 527 thí sinh bị 0 điểm. Điểm trung bình của cả nước chỉ là 3,79. Điểm số có nhiều thí sinh đạt nhất là 3,25 điểm.

Tình trạng điểm thi môn Lịch sử năm nay thấp có nhiều lý do. Như, kiến thức môn Lịch sử nhiều, khó nhớ. Trong suy nghĩ của học sinh đây là môn phụ nên không đầu tư học đúng mức. Đa số thí sinh chọn môn học này để thi lấy điểm tốt nghiệp nên không tập trung ôn bài. Những học sinh có học lực trung bình thường chọn môn học này để thi. Năm nay đề khó hơn mọi năm.

Để “nâng” điểm môn Lịch sử trong kỳ thi THPT quốc gia các năm sau, trước hết phải làm tốt công tác tư vấn để học sinh xác định ngay từ lớp 10 là chọn ban nào để học ngay từ đầu. Vì, đề thi sẽ gồm kiến thức lớp 10-12. Và, cần gạt bỏ tâm lý cho rằng đây là môn phụ mới đầu tư học đúng mức.

Thời xưa, để “công thành danh toại”, người học phải “thập niên đăng hỏa” (mười năm đèn sách). Trong đó, việc ôn luyện kiến thức lịch sử rất quan trọng. Bởi thế, ca dao có câu: “Sĩ thì nấu sử sôi kinh, Làm nên khoa bảng công danh để truyền”. Nhưng thời “nấu sử sôi kinh” đã qua. Và, hiện nay trên các phương tiện thông tin đại chúng, hiện thực những cử nhân lịch sử, thạc sĩ lịch sử phải làm công nhân; phải học thêm văn bằng 2, phải học lại trung cấp nghề mới xin được việc; thậm chí thoi thóp chờ việc, thất nghiệp dài hạn... là “quả bom đã nổ” đánh tan niềm tin của giới trẻ vào môn học Lịch sử.

Sinh thời, GS, Nhà giáo Nhân dân Phan Huy Lê (1934- 2018)- người 25 năm (1990- 2015) giữ cương vị Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam- nhìn nhận thẳng: “Lịch sử là môn học bị coi thường nhất trong các trường phổ thông”. Bởi vậy, muốn để giới trẻ không quay lưng với môn Lịch sử, phải thay đổi từ “gốc” đến “ngọn”.

Cần tạo dựng sự nhận thức đúng đắn cho học sinh về vị trí, vai trò của môn Lịch sử đối với sự phát triển của xã hội. Một xã hội văn minh đến đâu nhưng không có sự phát triển hài hòa về văn hóa sẽ là một xã hội phát triển khập khiễng. “Ôn cố tri tân”, vốn hiểu biết lịch sử là “chìa khóa” quan trọng để mở “cánh cửa” tương lai.

Cần tạo dựng công ăn việc làm tương xứng với nhu cầu của xã hội. Một cử nhân lịch sử sẽ cảm thấy nhẹ nhõm, hạnh phúc khi mình được phát huy khả năng chuyên môn mặc dù công việc vất vả nhưng thu nhập có thể sống được. Nếu, học sinh nhìn thấy trong thực tiễn cơ hội tìm được việc làm của cử nhân lịch sử thì cơ hội phục hưng niềm tin về môn Lịch sử mới thay đổi tích cực.

Cần thay đổi phương pháp dạy học, đổi mới sách giáo khoa, tăng cường hoạt động học tập kiến thức lịch sử “mọi lúc mọi nơi” với các hình thức hiệu quả như tổ chức các tour du lịch về nguồn, làm phim về sử Việt Nam... Tuy nhiên, chỉ nên thực hiện vấn đề “ngọn” này sau khi giải quyết xong vấn đề “gốc”. Đó là, vị trí, vai trò xã hội của môn Lịch sử và vấn đề việc làm của giới trẻ theo học ngành lịch sử.

NGUYỄN VĂN TOÀN