Đạo thầy trò

Ngày xưa, thầy được tôn vị ở ngôi thứ hai trong “tam can” (quân, sư, phụ). Được nghe lời dạy bảo thì “một chữ cũng thầy, nửa chữ cũng thầy” (“nhất tự vi sư, bán tự vi sư”). Chẳng những học trò biết tôn kính thầy, mà cả xã hội cũng đều trọng vọng, đủ để thấy bậc làm thầy cao quý đến như thế nào. Sinh ra ta ấy chính là cha mẹ, dạy cho ta sự hiểu biết ấy chính là thầy.

Ngày xưa, thầy được tôn vị ở ngôi thứ hai trong “tam can” (quân, sư, phụ). Được nghe lời dạy bảo thì “một chữ cũng thầy, nửa chữ cũng thầy” (“nhất tự vi sư, bán tự vi sư”). Chẳng những học trò biết tôn kính thầy, mà cả xã hội cũng đều trọng vọng, đủ để thấy bậc làm thầy cao quý đến như thế nào. Sinh ra ta ấy chính là cha mẹ, dạy cho ta sự hiểu biết ấy chính là thầy.

Thời tôi còn đi học, đạo thầy trò vẫn còn được tôn trọng. Thầy ra thầy, trò ra trò. Từ trong nhà trường ra đến ngoài xã hội, bậc làm thầy đều có nếp sống gương mẫu, được xã hội tôn vinh là nhà mô phạm.

Học trò xưng hô với thầy đều phải dùng tiếng “con” chứ không thể tiếng nào khác. Đã “thầy” thì phải là con. Thầy như cha mẹ, tại sao lại xưng hô với cha mẹ mình bằng tiếng “em” được?

Kính trọng người thầy trực tiếp dạy mình đã đành, còn phải biết kính trọng tất cả các thầy cô trong trường, kính trọng bất cứ thầy cô nào mà mình biết được.

Trong trường, biết lễ phép, vâng lời. Ngoài đường, cũng phải như thế. Gặp thầy đi qua, thế nào cũng đứng lại kính cẩn cúi đầu chào hỏi trân trọng. Học trò nào coi thường, có thái độ vô lễ với thầy cô, học trò ấy tất sẽ bị bạn bè khinh rẻ, xã hội chê bai. Điều này nếu có thể xảy ra cũng thật hiếm hoi.

Học trò khi đã ra đời, thậm chí đến lúc tóc bạc da mồi vẫn nghĩ nhớ đến công ơn của thầy cô, đối xử với thầy cô như khi còn ngồi trên ghế nhà trường.

Ngày nay, đạo thầy trò đã bị mất mát quá nhiều. Sự tôn trọng của một bộ phận học sinh đối với thầy cô gần như bị hao mòn theo lối sống văn minh vật chất. Thầy cô dạy học chỉ đơn thuần là một cái nghề. Học sinh học với thầy cô như chỉ là một sự trao đổi. Thậm chí, có lúc học sinh còn ngỗ nghịch đánh cả thầy cô. Sự mất mát lớn lao này nếu không có sự dửng dưng của gia đình, của xã hội tất đã không thể xảy ra một cách thật đáng tiếc!

Sự vô ơn bạc nghĩa không bao giờ có ở một con người chân chính. Đến khi nào đạo thầy trò mới có thể được lại như xưa?

TRÀ KIM LONG