Văn hóa ứng xử

Một lần tôi có dịp ra chợ. Khi đến ngã ba, tôi chạy khá chậm, ôm cua về phía phải đúng theo luật nhưng bất ngờ có một chiếc xe ngược chiều lấn về trái suýt đâm vào xe tôi. May mà lúc ấy cả hai đều phản ứng kịp nên không có sự va quẹt nào xảy ra.

Một lần tôi có dịp ra chợ. Khi đến ngã ba, tôi chạy khá chậm, ôm cua về phía phải đúng theo luật nhưng bất ngờ có một chiếc xe ngược chiều lấn về trái suýt đâm vào xe tôi. May mà lúc ấy cả hai đều phản ứng kịp nên không có sự va quẹt nào xảy ra.

Người chạy xe trái luật ấy là một người đàn ông còn trẻ nhưng tánh khí còn khá nóng nảy. Dù là người có lỗi ông ta vẫn quay lại nhìn tôi bằng đôi mắt dữ dằn, buông lời cáu gắt: “Thằng cha già này đi xe cái kiểu gì lạ vậy?” Rồi ngang nhiên phóng xe chạy thẳng, bỏ lại đằng sau sự chịu đựng của tôi và sự bất mãn của nhiều người.

Kể về tuổi đời, anh ta chỉ vào hạng tuổi con tôi. Tính theo Luật Giao thông, anh ta là người hoàn toàn có lỗi. Đáng lẽ trong trường hợp này, anh ta phải có lối hành xử tế nhị hơn. Nếu không có được lời xin lỗi thì chí ít cũng nên im lặng. Thế mà...

Trường hợp của tôi không phải là trường hợp duy nhất. Trên đường phố vẫn thường thấy diễn ra những sự xích mích, gây gổ không đâu vào đâu do việc thiếu ý thức tế nhị trong lối hành xử với nhau.

Khi có sự va quẹt dù chỉ rất nhỏ, không cần biết do lỗi của ai, có người đã hùng hổ dừng xe lại ngay giữa lòng đường lớn tiếng với nhau bằng những lời lẽ nặng nề thô tục, thậm chí còn xắn tay áo muốn lao vào nhau để “ăn thua đủ”.

Có người hằn học vừa phóng xe đi, vừa quay lại với những lời mắng mỏ “thằng già này, con mẹ nọ” bất chấp người ấy đáng bậc cha chú của mình hay phụ nữ chân yếu tay mềm.

Những hình ảnh ấy chẳng những làm xấu đi nếp sống văn minh đô thị mà đôi khi còn gây nên sự tắc nghẽn giao thông không đáng có.

Tôi từng đọc nhiều lần trên báo chí, trên sách vở hoặc được nghe những lời đi xa về kể lại cung cách hành xử của người phương Tây.

Nếu trên đường đi có phải đụng chạm nhau dù nặng hay nhẹ, chưa cần biết phải trái thuộc về ai, việc đầu tiên là họ cùng xin lỗi nhau rồi sau đó mọi vấn đề mới được giải quyết hợp tình hợp lý theo đúng pháp luật. Lối ứng xử ấy thật rất có văn hóa.

Dân tộc ta vốn được tiếng là có hơn bốn ngàn năm văn hóa. Cái truyền thống tốt đẹp ấy của cha ông lẽ nào nay không được giữ gìn mà còn để bị biến thái theo chiều hướng ngược lại?

Kính nể người già, nhường nhịn kẻ dưới, tế nhị trong đối xử với xung quanh chẳng những không mất tiền mua mà còn chứng tỏ được mình có nếp sống văn hóa. Nếu tất cả mọi người đều ý thức được tinh thần cộng đồng, tế nhị trong lối hành xử thì cuộc đời này sẽ đẹp hơn biết bao nhiêu!

TRÀ KIM LONG