Tai, mắt và miệng

Mỗi người đều có hai con mắt, hai lỗ tai nhưng lại chỉ có một cái miệng. Hai con mắt dùng để nhìn, hai lỗ tai dùng để nghe, nhưng một cái miệng ngoài chức năng để nói còn phải đảm nhiệm luôn cả việc ăn uống. Tạo hóa không phải bất công khi giao công việc cho bên nặng bên nhẹ, mà nhằm mục đích khuyến cáo con người cần phải biết nghe, biết thấy nhiều hơn là biết nói, biết ăn.

Mỗi người đều có hai con mắt, hai lỗ tai nhưng lại chỉ có một cái miệng. Hai con mắt dùng để nhìn, hai lỗ tai dùng để nghe, nhưng một cái miệng ngoài chức năng để nói còn phải đảm nhiệm luôn cả việc ăn uống. Tạo hóa không phải bất công khi giao công việc cho bên nặng bên nhẹ, mà nhằm mục đích khuyến cáo con người cần phải biết nghe, biết thấy nhiều hơn là biết nói, biết ăn.

Khi mở miệng ra thường không cân nhắc đến lời nói đúng hay sai, hợp thời hay không hợp thời. Nói trong tầm hiểu biết đã đành, nói cả đến những điều mà khả năng của mình không thể nào có được; nói để tâng bốc mình lên, hạ thấp người xuống; nói để gây mâu thuẫn giữa đôi bên; nói để lợi mình hại người… thì những lời nói ấy vô cùng tác hại. Nhưng nếu biết sử dụng lời nói cho hợp tình hợp lý. Nói để truyền đạt việc hiểu biết, sự công bằng đến với mọi người. Nói nhằm mục đích để xây dựng chung… thì đó là những lời nói thật đáng trân trọng.

Trong khi đó những điều không hợp ý, không có lợi cho mình người ta thường không muốn thấy, không muốn nghe. Nếu phải thấy, phải nghe thì hoặc cũng bỏ ra ngoài mắt ngoài tai, hoặc ghim chấm vào lòng để sân si hờn giận. Thấy hay nghe chỉ muốn chọn lựa lấy những điều thật hài lòng không cần biết đúng hay sai, lợi hay hại. Vì thế mà dù có đến hai mắt hai tai sự nghe sự thấy của con người cũng trở nên hạn hẹp.

Phản bội lại với sự phân công của tạo hóa là phản bội lại với chính mình. Nhưng đã có mấy ai được là kẻ không phản bội? Chỉ cần bớt đi một chút nói, nhiều hơn một chút thấy và nghe cũng đã đem lại nhiều hơn cái tốt cái đẹp cho cuộc đời rồi.

KIM HOA (TP Hồ Chí Minh)