Vướng mặt bằng- "chuyện cố hữu"

Chuẩn bị danh mục và hoàn chỉnh thủ tục đầu tư cho các công trình giai đoạn 2021- 2025.

Ông Lê Quang Trung- Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, Trưởng BCĐ Xây dựng cơ bản (XDCB) tỉnh, cho rằng vướng giải phóng mặt bằng là “chuyện cố hữu” mà trong kỳ họp về XDCB nào cũng nghe các đơn vị nêu ra.

Ông yêu cầu phải nhanh chóng khắc phục khó khăn này trên cơ sở xem xét vướng mắc từng dự án/công trình, phân loại những khiếu nại, đặc biệt là trách nhiệm người đứng đầu trong việc giải quyết.

Phần lớn vướng giải phóng mặt bằng

Theo báo cáo của BCĐ XDCB tỉnh, tổng nguồn vốn đầu tư công năm 2020 là gần 3.600 tỷ đồng. Đến ngày 31/5, thực hiện gần 800 tỷ đồng, đạt 22,23%; giải ngân hơn 752 tỷ đồng, đạt 20,93% kế hoạch, tăng 7,26% so với 4 tháng, nhưng thấp hơn cùng kỳ năm 2019 (giải ngân tới 23,58%).

Cụ thể, nguồn vốn ngân sách tỉnh hơn 2.600 tỷ đồng, thực hiện khoảng 571 tỷ đồng, đạt 21,95%; giải ngân hơn 529 tỷ đồng, đạt 20,37% kế hoạch. Vốn ngân sách trung ương hơn 994 tỷ đồng, thực hiện trên 228 tỷ đồng, đạt 22,96%; giải ngân 222,6 tỷ đồng, đạt 22,39% kế hoạch.

Năm nay có 66 công trình chuyển tiếp, kế hoạch vốn hơn 1.600 tỷ đồng, chiếm gần 45% tổng kế hoạch vốn; giải ngân đến ngày 31/5 là hơn 436 tỷ đồng, đạt 27%; có 24/66 công trình giải ngân trên 30%.

Đối với các công trình khởi công mới, đã khởi công 106/136 dự án/công trình. Dự kiến trong tháng 6/2020 khởi công 9 dự án/công trình và tháng 7 trở về sau có 17 dự án.

Theo đánh giá của BCĐ XDCB tỉnh, việc triển khai thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn chậm, tỷ lệ còn thấp so kế hoạch; có 8 chủ đầu tư là các ban ngành tỉnh chưa giải ngân, trong đó có 2 chủ đầu tư chưa giải ngân vốn bố trí để thanh toán, quyết toán với kế hoạch vốn là 489 triệu đồng.

Ông Trương Đặng Vĩnh Phúc- Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở Kế hoạch- Đầu tư- nhận định so tháng 4 và 4 tháng đầu năm thì việc thực hiện, giải ngân thực hiện công trình/dự án đến nay có nhiều chuyển biến và các địa phương “đổi ngôi” vị trí trong thực hiện- đó là nỗ lực đáng ghi nhận. Song, nguồn vốn những đơn vị này không nhiều, trong khi những đơn vị vốn lớn thì tỷ lệ giải ngân vẫn còn thấp.

Một trong những hạn chế được nêu ra là khâu tổ chức thực hiện các thủ tục khởi công các công trình đối với nhiều dự án còn chậm; nhiều dự án thiết kế 2 bước đang thực hiện các thủ tục lựa chọn nhà thầu thiết kế, khảo sát lập thiết kế thi công dự toán,... nên sau tháng 6/2020 mới khởi công. Bên cạnh, việc thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn, tỷ lệ giải ngân còn thấp so với kế hoạch.

Bà Phan Thị Mỹ Hạnh- Chủ tịch UBND huyện Long Hồ- cho biết tốc độ triển khai và giải ngân công trình tại địa phương chậm do công tác giải phóng mặt bằng. Cụ thể như tại công trình Trung tâm UBND xã Tân Hạnh; công trình Bệnh viện Y học dân tộc… chính quyền đã mời các hộ đến thương lượng nhiều lần vẫn chưa giải quyết được. Bà cho biết đã xây dựng kế hoạch cưỡng chế, dự kiến sẽ thực hiện trong tháng 6 này.

Trong khi đó, theo ông Lê Văn Lập- Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND Vũng Liêm, năm 2020 địa phương được phân bổ vốn trên 100 tỷ đồng, giải ngân được khoảng 32%. Đã khởi công 15/19 công trình, trong đó có 11 công trình nông thôn mới.

Hiện 4 công trình đang vướng chưa khởi công được do thủ tục, đấu thầu 2 bước và giải phóng mặt bằng… Bên cạnh, phải xin chủ trương một số công trình, huyện đang tập trung giải quyết đẩy nhanh tiến độ.

Phối hợp, tháo gỡ khó khăn

Theo BCĐ XDCB tỉnh, ngoài vướng giải phóng mặt bằng thì những khó khăn, hạn chế còn là thời gian giải quyết hồ sơ bồi thường kéo dài; một số dự án đang điều chỉnh quy mô đầu tư, điều chỉnh thiết kế, khi thực hiện điều chỉnh xong mới tiếp tục triển khai.

Bên cạnh, một số dự án sử dụng vốn dự phòng trung ương giai đoạn 2016- 2020 đang hoàn chỉnh thủ tục đầu tư nên chưa thực hiện, giải ngân…

Theo đó, nguyên nhân được chỉ ra do công tác chỉ đạo, đôn đốc, kiểm tra việc triển khai thực hiện kế hoạch vốn ở một số sở, ban ngành tỉnh, UBND cấp huyện, chủ đầu tư đối với công tác giải phóng mặt bằng, nhất là công tác kiểm kê, đánh giá thực hiện rất chậm; chưa chủ động, quyết liệt trong lựa chọn nhà thầu, thiết kế thi công- dự toán.

Sự phối hợp giữa chủ đầu tư và chính quyền địa phương, giữa các ngành và địa phương chưa chặt chẽ, thường xuyên; tinh thần, trách nhiệm của một số cán bộ làm công tác đầu tư XDCB chưa cao.

Mục tiêu trong tháng 6, quý III/2020 và những tháng tiếp theo là tập trung nhân lực thực hiện nhanh công tác giải phóng mặt bằng, ưu tiên hoàn chỉnh việc điều chỉnh dự án, điều chỉnh thiết kế, công tác lựa chọn nhà thầu, tổ chức khởi công các dự án, đảm bảo đến ngày 30/6/2020 tất cả các công trình/dự án được khởi công.

Ông Trương Đặng Vĩnh Phúc cho biết, khoảng cuối tháng 6/2020 sẽ tổ chức đoàn kiểm tra XDCB để nắm bắt tình hình thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn, để kịp thời đôn đốc thực hiện, giải quyết khó khăn vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện.

Ông đề nghị các địa phương, chủ đầu tư phải xây dựng kế hoạch giải ngân cụ thể, chi tiết cho từng dự án để phản ánh kịp thời về BCĐ XDCB tỉnh có hướng giải quyết.

Ông Lê Quang Trung cho rằng, dù vốn năm nay nhiều hơn nhưng khối lượng thực hiện, giải ngân thấp; đặc biệt, nguồn vốn trung ương, vốn chuyển tiếp- “điều này là rất nguy hiểm”.

“Tới giờ này, có 8 chủ đầu tư chưa giải ngân, chưa giao dịch kho bạc là vi phạm. Tôi đề nghị nhanh chóng triển khai giải ngân, xem lại trách nhiệm của đơn vị mình”- ông Lê Quang Trung đồng thời cho rằng, vướng giải phóng mặt bằng là “chuyện cố hữu” mà trong kỳ họp XDCB nào cũng nghe các đơn vị nêu ra. Ông nhắc lại cuộc họp trước, cam kết tháng 5 khởi công 15 dự án, nhưng giờ chỉ khởi công được 7 công trình/dự án, không đạt 50% kế hoạch.

“Tôi đề nghị phải tăng cường công tác phối hợp, tháo gỡ khó khăn cho nhà thầu; tập trung thực hiện nhanh giải phóng mặt bằng, khởi công các công trình có đủ điều kiện. Chủ đầu tư phải xây dựng kế hoạch giải ngân cụ thể, chi tiết từng dự án, theo dõi và chịu trách nhiệm với kế hoạch vốn được giao. Thành lập các đoàn thanh- kiểm tra xử lý nếu xảy ra sai phạm; đồng thời khẩn trương chuẩn bị danh mục kế hoạch công trình giai đoạn 2021- 2025”- Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, Trưởng BCĐ XDCB tỉnh- Lê Quang Trung chỉ đạo.

Bài, ảnh: NGUYỄN HOÀNG