Giỗ Tổ thiêng liêng trong lòng người dân Vĩnh Long

Ngày Quốc Giỗ năm 2020 cũng là lúc cả nước đang đoàn kết, đồng tâm hiệp lực chống dịch COVID- 19 theo lời hiệu triệu của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước và bắt đầu bước vào thực hiện cách ly toàn xã hội theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Đối với người phương Nam, ngay từ buổi đầu mở cõi đã mang theo trong lòng sự hướng vọng thành kính về tổ tiên, quê cha đất tổ, nên trong bất kỳ điều kiện, hoàn cảnh nào tinh thần hướng vọng về cội nguồn không bao giờ phai nhạt.

Dâng lễ vật tại Giỗ Tổ Hùng Vương năm 2019 (mùng 10/3 âm lịch năm Kỷ Hợi) tại Bảo tàng tỉnh Vĩnh Long.

Tinh thần đó thể hiện rõ nét trong suốt hàng trăm năm qua tại các sinh hoạt lễ hội, thờ cúng ở các cộng đồng, đình làng trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long.

Trước tình hình dịch COVID- 19 diễn biến hết sức phức tạp, tiềm ẩn nguy cơ bùng phát những ổ dịch lây lan trong cộng đồng, BTC các ngày lễ lớn tỉnh Vĩnh Long đã có thông báo Giỗ Tổ Hùng Vương năm nay tại Bảo tàng tỉnh Vĩnh Long không tổ chức các hoạt động vui chơi như hàng năm, không mở cửa đón tiếp các đơn vị và cá nhân đến thắp hương tưởng niệm.

Theo ông Nguyễn Xuân Hoanh- Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, thực hiện chỉ đạo mới nhất của Chủ tịch UBND tỉnh, ủy quyền cho Ban Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, thực hiện các nghi thức dâng hương lên bàn thờ Vua Hùng ở Bảo tàng tỉnh vào sáng 1/4/2020.

Nhằm hạn chế tối đa sự tập hợp đông người, thực hiện nghiêm tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, trong giai đoạn cao điểm, quyết liệt ngăn chặn sự lây lan của dịch COVID- 19 xảy ra trong cộng đồng.

Ngừng các hoạt động văn hóa, thể thao, không thực hiện phần hội tại ngày Quốc Giỗ năm 2020, nhưng tinh thần tri ân nguồn cội vẫn là vẹn nguyên trong tâm hồn, tâm tưởng của những người vùng đất phương Nam.

Đối với người dân Vĩnh Long, ngay trước khi chúng ta thực hiện nghi thức rước “Đất- Nước” từ Đền Hùng (Phú Thọ) về và lập bàn thờ Vua Hùng tại Bảo tàng tỉnh, thì trong dân gian người dân Vĩnh Long đã tự tổ chức cúng bái ở rất nhiều địa phương, với đầy đủ các nghi thức và lòng hướng vọng thành kính thiêng liêng.

Có lẽ đó cũng là cái tình cảm tự nhiên của những người con ở phương Nam xa xôi, một nhu cầu hành hương trong miền tâm thức về với cội nguồn dân tộc.

Có rất nhiều đình thần ở Vĩnh Long ngay từ thời dựng làng, lập ấp và ngôi đình làng được quan tâm xây dựng trước hết ở vị trí thuận tiện, đắc địa nhất, thì cũng từ đó, cùng với việc tổ chức các lễ cúng Thần, Thành hoàng bổn cảnh, lễ cúng Thượng điền, Hạ điền hàng năm, thì ngày Giỗ Tổ cũng được phối thờ và tổ chức với đầy đủ nghi thức trang trọng để cộng đồng người dân có dịp hướng vọng về nguồn cội tổ tiên.

Tùy vào điều kiện mỗi nơi mà người dân tổ chức quy mô lớn nhỏ khác nhau, có những đình làng trùng dịp cúng Thần vào các ngày mùng 9, mùng 10/3 âm lịch hàng năm thì lễ hội được tổ chức với rất đông đảo người dân tham dự.

Các đình làng trên địa bàn Vĩnh Long có tổ chức Giỗ Tổ Hùng Vương, như: đình Bình Phú (xã Mỹ An- Mang Thít), đình Bình Long (xã Đồng Phú- Long Hồ), đình Tân Hạnh (xã Tân Hạnh- Long Hồ), đình Kỳ Hà (xã Phú Đức- Long Hồ), đình Tân Hoa (phường Tân Ngãi- TP Vĩnh Long)…

Đình Kỳ Hà có tổ chức lễ Giỗ Tổ thường niên vào mùng 9 và mùng 10/3 âm lịch. Tượng Bác Hồ được an vị ở vị trí trang trọng nhất của ngôi đình. (Ảnh chụp năm 2019)

Đặc biệt, cúng Giỗ Tổ lớn nhất và thu hút đông đảo người dân tham gia là đình Long Thanh (Phường 5- TP Vĩnh Long).

Tại đình có thờ linh vị Quốc Tổ Hùng Vương, hàng năm vào ngày mùng 10/3 âm lịch, có hàng ngàn người dân cùng hội tụ về đây dâng hương cúng bái và tham gia nhiều hoạt động văn hóa truyền thống dân gian.

Theo ông Phan Văn Giàu- Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, thì ngày 24/7/2007, Ban Giám đốc sở đã liên hệ với Ban Quản lý Di tích Đền Hùng tỉnh Phú Thọ, tạo điều kiện để cung thỉnh “Đất- Nước” từ Đền Thượng về an vị, thì linh vị Quốc Tổ Hùng Vương của đình Long Thanh đã được cung thỉnh về bàn thờ Quốc Tổ của tỉnh Vĩnh Long, tại Bảo tàng tỉnh. Từ đó, Ban quản lý tất cả các đình làng đều tập trung về Giỗ Tổ cùng một địa điểm.

Riêng đình Kỳ Hà có ngày cúng Thần vào đúng dịp mùng 9 và mùng 10/3 âm lịch, năm nay đã ngưng tổ chức tập hợp đông người như thường niên, Ban quản lý đình chỉ đại diện dâng hương mà thôi.

Ông Nguyễn Văn Ngọc (82 tuổi), cho biết dù là ngôi đình nhỏ nằm sâu trong rạch Kỳ Hà, nhưng mỗi dịp cúng có khoảng 500- 600 người tham gia.

Từ khi có ngày lễ chung của tỉnh, chỉ có Ban quản lý tham dự, cho nên đình Kỳ Hà vẫn giữ lễ Giỗ Tổ riêng để đáp ứng nhu cầu cúng bái của bà con nơi đây.

Cả nước ta và thế giới đang đối diện với dịch COVID- 19, mọi hoạt động xã hội đều phải có sự thay đổi, biến đổi phù hợp với cuộc chiến phòng, chống dịch bệnh đang diễn biến rất phức tạp.

Chúng ta cũng đang trải qua một mùa Giỗ Tổ đặc biệt giữa thời điểm quyết liệt để chiến thắng dịch bệnh, không ra đường khi không cần thiết, không phải tập trung về dâng hương lên bàn thờ Quốc Tổ như thường niên, nhưng trong tâm tưởng, trong tình cảm mỗi người dân Việt, người dân Vĩnh Long vẫn luôn hướng vọng về đất Tổ thiêng liêng, để thành kính tri ân các vua Hùng đã có công dựng nước để nối tiếp các thế hệ cháu con có được cơ đồ đất nước Việt Nam mãi trường tồn cho đến muôn đời sau.

Bài, ảnh: NGỌC TRẢNG