Luật BHXH sửa đổi bổ sung quy định về quyền lợi người lao động

Ngày 20/11/2014, Luật BHXH sửa đổi được Quốc hội khóa XIII thông qua tại kỳ họp thứ 8 và có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2016 với một số nội dung mới liên quan đến quyền lợi người lao động (NLĐ). Để bạn đọc nắm bắt thông tin này, phóng viên Báo Vĩnh Long đã có cuộc trao đổi với Thạc sĩ- Bác sĩ Lưu Văn Tuấn- Phó Giám đốc BHXH tỉnh về những điểm mới của Luật BHXH sửa đổi.

* Xin ông cho biết một số thay đổi đáng chú ý của Luật BHXH sửa đổi lần này?

- Luật BHXH lần này không chỉ mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc gồm NLĐ có hợp đồng từ 1 đến dưới 3 tháng; công dân nước ngoài vào làm việc tại Việt Nam có giấy phép (riêng quy định này có hiệu lực thi hành từ 1/1/2018); cán bộ hoạt động không chuyên trách mà còn bổ sung thêm nhiều quy định về quyền lợi của NLĐ.

Dễ thấy nhất là chế độ thai sản đối với lao động nam có vợ sinh con. Họ được nghỉ 5- 14 ngày tùy trường hợp. Trong trường hợp chỉ có người chồng tham gia BHXH thì khi vợ sinh con vẫn được nhận trợ cấp một lần bằng 2 tháng tiền lương cơ sở tại tháng sinh con cho mỗi con.

Chế độ thai sản cũng mở rộng cho người mang thai hộ và người nhờ mang thai hộ.

Mức tiền lương làm căn cứ đóng BHXH cũng sẽ tăng thêm. Trước đây chỉ tính theo mức lương cơ bản thì từ năm 2016 sẽ cộng thêm các khoản phụ cấp khác và đến năm 2018 sẽ tính trên tổng thu nhập gồm lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác.

Ngoài ra, các hành vi bị nghiêm cấm liên quan đến BHXH cũng được quy định cụ thể hơn trong luật, thay vì chỉ là nợ BHXH thì cụ thể các hành vi nợ, trốn đóng, gian lận BHXH. Điều này góp phần bảo đảm quyền lợi cho người tham gia BHXH. Bên cạnh đó cũng có nhiều quy định điều chỉnh về tỷ lệ đóng- hưởng BHXH.

Theo quy định cũ, nam đóng BHXH 15 năm thì mức lương hưu bằng 45% mức bình quân tiền lương, tiền công tháng làm căn cứ đóng BHXH. Nhưng từ năm 2018, để hưởng mức 45% thì thời gian tham gia BHXH phải đủ 16 năm, tăng dần đến năm 2022 thì nam giới phải tham gia 22 năm để hưởng mức 45%.

* Theo Luật BHXH mới, tiền tính đóng BHXH sẽ dựa trên tổng thu nhập thay vì chỉ dựa vào lương cơ bản như trước đây. Vậy NLĐ sẽ được hưởng quyền lợi gì từ quy định này?

- Hiện nay ở phần lớn các doanh nghiệp, bảng lương làm căn cứ đóng thuế và bảng lương để tính đóng BHXH là 2 bảng lương khác nhau. Thường thì mức lương cơ bản để tính đóng BHXH thấp hơn nhiều so với thu nhập thực tế, chỉ ngang bằng hoặc cao hơn rất ít so với mức lương cơ sở. Điều này kéo theo các chế độ tai nạn, ốm đau, thai sản, thất nghiệp và lương hưu của NLĐ tính theo mức lương làm căn cứ tính đóng BHXH không đảm bảo, nhiều người hưởng lương hưu dưới mức thu nhập hộ nghèo.

Việc quy định tiền lương làm căn cứ tính đóng BHXH phải dựa trên lương và phụ cấp tất nhiên sẽ làm tăng chi phí của doanh nghiệp nhưng giúp cho NLĐ hưởng mức lương hưu cao hơn, đủ đảm bảo đời sống của NLĐ khi về già, hết tuổi lao động. Ngoài ra, các chế độ trợ cấp rủi ro khác như tai nạn, ốm đau, thất nghiệp và chế độ thai sản sẽ cao hơn đáng kể.

* Cảm ơn ông!

PHẠM PHONG  (Thực hiện)