Xuất khẩu gạo- đường đi khó

Theo Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ Nông nghiệp- PTNT), khối lượng xuất khẩu gạo 8 tháng đầu năm 2019 ước đạt 4,54 triệu tấn, trị giá gần 2 tỷ USD, giảm gần 15% về giá trị so với cùng kỳ năm 2018. 

Xuất khẩu gạo năm 2019 được dự báo khó hoàn thành mục tiêu, bởi nhiều thị trường chủ lực đều siết chặt quy định nhập khẩu.

Xuất khẩu gạo sụt giảm mạnh do 2 thị trường xuất khẩu gạo lớn nhất của Việt Nam là Trung Quốc và Philippines đều có dấu hiệu chững lại.

Trong khi nhu cầu gạo từ Trung Quốc chưa có dấu hiệu tăng trở lại, sau gần nửa năm thay đổi chế độ hạn ngạch sang thuế quan, thì lượng tồn kho của Philippines đang ở mức tương đối cao.

Trước mắt, nhiều ý kiến cho rằng, một trong những biện pháp đẩy mạnh xuất khẩu gạo là tấn công vào thị trường EU nhờ Hiệp định EVFTA.

Tuy nhiên, việc đáp ứng được hàng rào kỹ thuật của EU không dễ dàng. Thị trường EU có nhu cầu về gạo cao cấp với yêu cầu rất khắt khe từ chất lượng sản phẩm tới các tiêu chuẩn bảo vệ môi trường, uy tín của doanh nghiệp, quy trình sản xuất...

Hơn nữa, người Châu Âu sử dụng gạo trong bữa ăn hàng ngày ít hơn và ưa chuộng loại gạo có lượng cao hơn các loại gạo mà Việt Nam đang xuất khẩu.

Dù vậy, xuất khẩu gạo của Việt Nam vẫn còn nhiều điểm sáng cần tận dụng. Theo ông Nguyễn Trung Kiên- Phó Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam, hiện giá gạo của Việt Nam vẫn được cho là cạnh tranh nhất nên các tập đoàn lớn nước ngoài đang quay lại đàm phán ký kết hợp đồng.

Bên cạnh đó, các chuyên gia khuyến nghị các doanh nghiệp nên đa dạng hóa các giống lúa chủ lực để thay vì xuất khẩu gạo trắng thường vào tất cả các thị trường, thì đưa dòng gạo thơm hướng đến thị trường Châu Á, gạo trắng hạt dài tập trung ở thị trường Châu Âu theo nhu cầu người tiêu dùng.

Về lâu dài, các doanh nghiệp cần áp dụng phương thức sản xuất theo chuỗi giá trị bền vững. Khi đó, doanh nghiệp và người dân cùng nhau quy hoạch, tập trung nguyên liệu, sản xuất theo loại hình cánh đồng mẫu lớn.

LÝ AN