"Từ đó dân ta làm chủ nước ta"

Ngày 2/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình- Hà Nội, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa; nếu tính từ cột mốc ngày 1/9/1858 khi tiếng súng đầu tiên của thực dân Pháp nổ ra ở Đà Nẵng bắt đầu cuộc xâm lược nước ta, là 87 năm đất nước ta đã biến mất trên bản đồ thế giới và chìm khuất trong cụm địa danh “xứ Đông Dương thuộc Pháp”. Ngày đất nước, dân tộc được hồi sinh, là cột mốc lịch sử vĩ đại Bác Hồ đã nói: “Từ đó dân ta làm chủ nước ta”.

Nếu đọc lại lịch sử và tính xa hơn kể từ năm 938, danh tướng Ngô Quyền đánh tan quân Nam Hán, thì ngót nghét 1.000 năm dân tộc ta dưới thân phận bị đô hộ giặc Tàu, rồi đến xiềng xích giặc Tây. Trên mỗi “bước đi” của chặng đường đen tối ấy, là biết bao đau thương, tủi nhục đọa đày của kiếp dân nô lệ, mất nước. Bao nhiêu cuộc khởi nghĩa, đấu tranh, bao nhiêu anh hùng, chí sĩ tìm đường cứu nước đều thất bại. Chỉ có dưới sự lãnh đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam, mới đưa đến thắng lợi Cách mạng Tháng Tám năm 1945 và sự ra đời của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Một chiến thắng vĩ đại kết thúc mấy mươi thế kỷ của chế độ phong kiến, đập tan xiềng xích hơn 80 năm Pháp thuộc và đánh đuổi phát xít Nhật cho dân ta thoát cảnh 5 năm “1 cổ 2 tròng”. Mà chỉ trong 5 năm đó, chỉ tính riêng từ Quảng Trị trở ra Bắc, nạn đói đã cướp đi sinh mạng của hơn 2 triệu đồng bào ta. Một con số kinh hoàng nếu tính theo tỷ lệ dân số nước ta thời bấy giờ.

Vậy nên, trong ngày 2/9/1945, khi Chủ tịch Hồ Chí Minh “Tuyên ngôn” với thế giới nền độc lập, tự chủ, tự cường của dân tộc; Người cũng khẳng định một chân lý bằng quyết tâm, ý chí sắt đá của toàn dân rằng: “Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã thành một nước tự do, độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy”. Lịch sử đã chứng minh lời tuyên bố hùng hồn của Bác, khi kẻ thù chưa hề từ bỏ ý định quay lại nước ta lần nữa dưới hình thức đế quốc, thực dân kiểu mới. Và cả dân tộc này cũng đã chứng minh lời tiên tri của Bác, bằng “Chín năm làm một Điện Biên” và hơn 20 năm trường kỳ chống Mỹ. Để có được một nền độc lập, tự do trọn vẹn trên toàn cõi bờ đất nước Việt Nam.

Như vậy, Cách mạng Tháng Tám thành công, “Từ đó dân ta làm chủ nước ta”, cũng là mở đầu, mở ra cơ hội khôi phục, hồi sinh nền văn hóa, “văn hiến đã lâu” của dân tộc, sau gần ngàn năm chìm trong bóng tối. Sau hơn 80 năm thuộc Pháp “Chúng lập ra nhà tù nhiều hơn trường học”, “Chúng dùng thuốc phiện, rượu cồn để làm nòi giống ta suy yếu”, chính sách “ngu dân” của thực dân Pháp để đại đa số người dân mù chữ, thất học, ru ngủ thanh niên, cản trở dẫn đến thủ tiêu các giá trị văn hóa truyền thống, khuyến khích truyền bá các giá trị văn hóa mất gốc, ngoại lai. Đó chính là âm mưu để chặn đường phát triển của dân tộc, bởi “văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi”. Do đó, mà được làm chủ đất nước độc lập, dân ta mới được học hành, đất nước khôi phục những giá trị, bản sắc truyền thống dân tộc từ đó.

Chặng đường khôi phục, hồi sinh văn hóa dân tộc đã trải qua 76 năm là một gia tài đồ sộ, quý báu, trách nhiệm của thế hệ tiếp nối phát huy, không được để những giá trị, bản sắc bị mờ nhạt, bị lấn át bởi những khái niệm lệch lạc, giá trị tầm thường. Đó là một nền văn hóa Việt Nam không chỉ khẳng định những thành tựu phát triển to lớn, ngày càng “tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”, mà còn không ngừng giao lưu, hội nhập với các dân tộc bạn bè thế giới. Càng cảm nhận sâu sắc ý nghĩa lịch sử vĩ đại thành công của Cách mạng Tháng Tám năm 1945, mở ra kỷ nguyên mới “Từ đó dân ta làm chủ nước ta”, càng thêm tự hào 2 tiếng “Việt Nam”! Tự hào văn hóa, con người Việt Nam!

Mà tự hào càng cao, thì ý thức trách nhiệm càng to lớn, nặng nề hơn.

NGỌC TRẢNG