Nhân rộng các mô hình hợp tác xã nông nghiệp hiệu quả

 

Vĩnh Long hiện có một số HTX nông nghiệp điển hình đạt hiệu quả cao trong sản xuất, kinh doanh. Trong ảnh: HTX Nông nghiệp Tân Tiến (Tam Bình) thu hoạch lúa Đông Xuân.Ảnh: TẤN TÂN

Vĩnh Long hiện có một số HTX nông nghiệp (NN) điển hình đạt hiệu quả cao trong sản xuất, kinh doanh. Các HTX NN cũng đã dần thay đổi tập quán canh tác truyền thống sang ứng dụng khoa học kỹ thuật; chủ động liên kết, tìm kiếm thị trường tiêu thụ sản phẩm, sản xuất theo chuỗi, đảm bảo đầu ra cho sản phẩm, đem lại thu nhập ổn định cho các thành viên, nông dân.

Nhiều mô hình hoạt động hiệu quả

Thời gian qua, Sở Nông nghiệp-PTNT đã lồng ghép bố trí kinh phí từ nguồn vốn của các chương trình, dự án, tổ chức các lớp tập huấn nâng cao năng lực quản lý, tổ chức sản xuất, kinh doanh cho HTX; thực hiện các hoạt động hỗ trợ liên kết sản xuất và tiêu thụ nhằm nâng cao giá trị và hiệu quả trong sản xuất NN; hỗ trợ xây dựng mã số vùng trồng; hỗ trợ cấp chứng nhận VietGAP cho các HTX.

Đồng thời, xây dựng mô hình liên kết sản xuất, tiêu thụ rau màu và mô hình liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm cây ăn trái. Trong đó đã tổ chức 7 chuyến nghiên cứu, học tập trao đổi kinh nghiệm tại các mô hình HTX tiêu biểu tại các tỉnh Tiền Giang, Đồng Tháp, TP Hồ Chí Minh...

Thông qua công tác hỗ trợ xây dựng mô hình HTX, các HTX NN của tỉnh được trang bị kỹ năng, kiến thức, áp dụng những phương pháp hiệu quả vào sản xuất. Nhất là có thêm cơ hội kết nối, giao lưu và ký kết các hợp đồng liên kết bao tiêu sản phẩm với các doanh nghiệp, HTX trong và ngoài tỉnh.

Năm qua, các ngành, địa phương tiếp tục hỗ trợ để nhân rộng các mô hình HTX hoạt động hiệu quả theo phương thức sản xuất gắn với chuỗi giá trị, ứng dụng công nghệ cao. Cụ thể, HTX MekongGreen (TX Bình Minh) hiện có hơn 10 thành viên trồng dưa lưới theo công nghệ thủy canh trong nhà lưới, với diện tích khoảng 6.000m2.

Mỗi năm, doanh thu của HTX đạt 1,5 tỷ đồng, thu nhập mỗi thành viên đạt 30-50 triệu đồng/năm. Sản phẩm được canh tác theo quy trình sản xuất VietGAP, ứng dụng khoa học trong hệ thống nhà kín và hệ thống tưới thông minh qua đó giúp tiết kiệm chi phí vật tư phân thuốc, tiết kiệm nguồn nước phun tưới. HTX đã kết nối tiêu thụ với Mega Market, sàn thương mại điện tử Mekong Expo...

Bên cạnh đó, HTX Sản xuất, dịch vụ NN Tấn Đạt (huyện Vũng Liêm) thực hiện thành công phương thức sản xuất gắn với chuỗi giá trị. HTX cam kết sản xuất theo quy trình và đảm bảo chất lượng lúa gạo theo thỏa thuận, công ty bao tiêu toàn bộ sản phẩm của HTX, đảm bảo lợi nhuận cho thành viên cao hơn nông dân sản xuất ngoài HTX trung bình từ 1,5-2 lần.

Có bước tiến vững chắc sau 5 năm hoạt động, ông Nguyễn Văn Thảo- Giám đốc HTX NN Thuận Thới (huyện Trà Ôn) cho biết: Lĩnh vực hoạt động chính của HTX là nuôi bò, trùn quế và sản xuất phân hữu cơ. HTX sẽ chuyển giao kỹ thuật chăn nuôi bò, trồng cỏ và dùng phân bò nuôi trùn quế.

Sau đó, HTX thu mua phân trùn quế của thành viên làm nguyên liệu sản xuất phân hữu cơ. Từ 200m2 ban đầu, đến nay diện tích trang trại được mở rộng hơn 4.000m2. Bên cạnh trùn thịt, doanh thu của HTX còn đến từ việc kinh doanh phân hữu cơ. Sản phẩm được xử lý theo quy trình nghiêm ngặt do HTX quản lý, bổ sung thêm các dưỡng chất, vi sinh vật có lợi tạo nên sự khác biệt so với phân trùn quế thông thường.

Toàn tỉnh hiện có 126 HTX NN, trong đó có 81 HTX trồng trọt, 5 HTX chăn nuôi, 11 HTX thủy sản, 29 HTX tổng hợp. Trong quý I/2024, thành lập 2 HTX NN và giải thể 1 HTX. Theo kết quả đánh giá phân loại HTX trong lĩnh vực NN, năm 2023 có: 23 HTX xếp loại tốt, 53 HTX xếp loại khá, 15 HTX xếp loại trung bình, 1 HTX xếp loại yếu và 34 HTX không xếp loại (13 HTX thành lập mới, 21 HTX ngưng hoạt động).

Tăng cường hỗ trợ, nâng cao năng lực hợp tác xã

Tuy nhiên, theo Sở Nông nghiệp-PTNT, bên cạnh những kết quả đạt được, nhiều HTX chưa xây dựng được phương án sản xuất, kinh doanh khả thi; chưa chú trọng xây dựng liên kết chuỗi giá trị, chất lượng sản phẩm làm ra kém, chưa truy xuất được nguồn gốc; sản xuất của một số HTX vẫn còn nhỏ lẻ, chưa gắn được với thị trường, thiếu đội ngũ nhân lực quản trị và lao động đã qua đào tạo; thiếu vốn sản xuất, kinh doanh, khó tiếp cận nguồn vốn vay của các tổ chức tín dụng...

Hiệu quả hoạt động của các HTX tuy đã được cải thiện nhưng vẫn còn thấp so với mặt bằng chung của nền kinh tế. Một số HTX NN còn thụ động, trông chờ vào sự hỗ trợ của Nhà nước, chậm cơ cấu lại hoạt động sản xuất, kinh doanh theo chuỗi giá trị. Việc hỗ trợ các HTX tìm kiếm thị trường, tiếp cận các nguồn vốn, giới thiệu đối tác kinh doanh, tiêu thụ sản phẩm còn lúng túng và chưa hiệu quả...

Chia sẻ những khó khăn gặp phải trong quá trình hoạt động sản xuất, kinh doanh, ông Nguyễn Tấn Phương- HTX Cam sành Phương Thúy (huyện Trà Ôn) cho hay: “Thời gian qua, tình hình biến đổi khí hậu, xâm nhập mặn đã ảnh hưởng trực tiếp đến việc sản xuất. Bên cạnh đó, thị trường biến động, giá cam không ổn định khiến xã viên gặp khó”.

Đề xuất một số giải pháp để hỗ trợ HTX NN phát triển sản phẩm, xây dựng chuỗi giá trị liên kết trong thời gian tới, ông Nguyễn Thế Công- Chi cục trưởng Chi cục PTNT cho biết: Thời gian tới, cần khuyến khích phát triển HTX trong lĩnh vực NN xây dựng các mô hình HTX kiểu mới; từng bước hình thành các cụm sản xuất NN công nghệ cao, gắn với công nghiệp chế biến để tăng giá trị của sản phẩm NN.

Đồng thời, xây dựng mô hình liên kết chuỗi giá trị các sản phẩm dựa trên liên kết doanh nghiệp, công ty với HTX. Song song đó, hỗ trợ phát triển liên kết theo chuỗi giá trị các sản phẩm NN chủ lực ở các địa phương.

Nhiều mô hình hợp tác xã nông nghiệp tiếp tục hoạt động hiệu quả, đem lại thu nhập ổn định cho thành viên và nông dân.

Theo ông Lê Văn Dũng- Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp-PTNT tỉnh, thời gian tới, ngành NN sẽ tiếp tục hỗ trợ, phát triển kinh tế tập thể cả chiều rộng và chiều sâu; xây dựng các mô hình HTX kiểu mới, ứng dụng công nghệ cao, công nghệ 4.0 gắn với liên kết theo chuỗi giá trị, chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) và sản phẩm chủ lực của địa phương.

Hỗ trợ phát triển các mô hình HTX hoạt động có hiệu quả, trở thành kiểu mẫu để nhân rộng và thu hút người dân, tổ chức, doanh nghiệp tham gia hoặc liên kết với HTX; xây dựng môi trường hoạt động, sản xuất kinh doanh lành mạnh, bảo đảm lợi ích hợp pháp của các thành viên.

Trong năm 2024, phấn đấu thành lập mới 14 HTX, 25 tổ hợp tác. Số HTX hoạt động đạt loại tốt, khá chiếm khoảng 55% tổng số HTX. Tỷ lệ cán bộ quản lý HTX tốt nghiệp CĐ, ĐH đạt 25% tổng số cán bộ quản lý HTX. Có thêm khoảng 3 HTX NN ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, tiêu thụ sản phẩm; thực hiện truy xuất nguồn gốc đối với nông sản. Có ít nhất 20% HTX NN liên kết với doanh nghiệp theo chuỗi giá trị. Doanh thu bình quân của HTX tăng tối thiểu 10%. Thu nhập bình quân của người lao động trong HTX tăng khoảng 10%.

Bài, ảnh: NGUYÊN KHANG