Hồi sinh những mảnh đời lạc lối

Tệ nạn ma túy là hiểm họa lớn cho toàn xã hội, gây tác hại cho sức khỏe, làm suy thoái nòi giống, phẩm giá con người, phá hoại hạnh phúc gia đình, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình hình trật tự an toàn xã hội.

Nhiều năm qua, Cơ sở Cai nghiện ma túy tỉnh Vĩnh Long lặng lẽ đóng góp đặc biệt vào công tác điều trị, giáo dưỡng cho hàng ngàn học viên lầm lỡ, đã tìm lại bản thân, tương lai của chính mình. Đây được xem là “mái nhà chung”, nơi hồi sinh những mảnh đời lạc lối.

Kỳ 1: Ma túy “giết chết” tương lai

Tệ nạn ma túy luôn “rình rập” xã hội, nhất là giới trẻ. Còn tội phạm ma túy ngày càng trở nên tinh vi, táo tợn. Những “cuộc chơi” ngày càng đáng báo động, những người trẻ lao vào con đường nghiện ngập như những con thiêu thân, tự hủy hoại tương lai dài phía trước.

Cơ quan chức năng khám xét nơi ở của nhóm thanh niên tổ chức sử dụng ma túy.Ảnh: Tư liệu

Ma túy- con đường dẫn đến phạm tội

Kết quả điều tra của Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (Công an tỉnh) cho thấy, trên địa bàn tỉnh đã xuất hiện nhiều loại ma túy như: heroin, ketamin, methaphetamine, ma túy đá, cỏ Mỹ, “bánh lười”,…

Nếu như heroin làm người nghiện rơi vào trạng thái “phê” và thường tìm nơi yên tĩnh để “hưởng thụ” thì người sử dụng ma túy tổng hợp lại rơi vào trạng thái “bay”.

Nguy hiểm hơn, nhiều thanh thiếu niên thích tụ tập và tổ chức sử dụng cùng lúc nhiều loại ma túy tổng hợp để tăng cảm giác “phê”. Hành động này đồng nghĩa với việc tự đầu độc bản thân một cách nhanh chóng và mạnh hơn.

Tiếp đến là những hành động vượt qua giới hạn, tự hủy hoại bản thân, gây nguy hiểm cho người khác, như rất nhiều vụ “ngáo đá” dẫn đến những hành vi mất kiểm soát, tổn thương sức khỏe, tính mạng bản thân và những người xung quanh.

Nhiều năm công tác trong lực lượng cảnh sát ma túy, Thượng tá Phan Vĩnh Mặn- nguyên Phó Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (Công an tỉnh) cho biết, hành vi vi phạm pháp luật về ma túy liên tục tăng trong những năm gần đây, trong khi người nghiện chủ yếu là ma túy tổng hợp.

Tệ nạn ma túy xảy ra khắp nơi, từ thành thị đến nông thôn và diễn biến hết sức phức tạp. Mặt khác, khi người nghiện không được quản lý thì họ sẽ rủ rê, lôi kéo, dụ dỗ người khác sử dụng ma túy.

Điều tra của lực lượng cảnh sát ma túy cho thấy, loại tội phạm này hoạt động ngày càng tinh vi với nhiều phương thức, thủ đoạn khác nhau như: sử dụng điện thoại di động trong việc giao dịch mua bán, tổ chức và phân công nhiệm vụ từng đối tượng cụ thể, hoạt động vào lúc vắng vẻ hoặc đêm khuya, ngày nghỉ nhằm đánh lạc hướng cơ quan chức năng.

Nhiều đối tượng tạo “vỏ bọc” giàu có, xài điện thoại sang, đi lại bằng ô tô đắt tiền để không ai nghi ngờ hành vi mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy.

Điển hình như vụ mua bán trái phép chất ma túy xảy ra vào rạng sáng 7/2/2020. Thời điểm trên, lực lượng công an phát hiện ô tô 7 chỗ đang di chuyển từ hướng Tiền Giang về Vĩnh Long có biểu hiện nghi vấn nên tiến hành tổ chức lực lượng đeo bám, khi xe vừa qua khỏi cầu Mỹ Thuận đến khu vực QL1 thuộc xã Tân Ngãi (TP Vĩnh Long) thì chặn bắt.

Nguyễn Tuấn Thanh thời điểm bị bắt quả tang hành vi vận chuyển trái phép chất ma túy. Ảnh: Tư liệu

Khám xét trên xe thu giữ 76 viên nén màu xanh và 2 gói ny lông có chứa tinh thể màu trắng nghi là ma túy. Nguyễn Tuấn Thanh (SN 1995, ngụ xã Lộc Hòa- Long Hồ) thừa nhận đây là số ma túy của mình.

Tiếp tục khám xét nơi ở của Thanh tại Phường 3 (TP Vĩnh Long) phát hiện 5 gói ny lông chứa cỏ khô, nghi ngờ là ma túy loại cỏ Mỹ và một số tang vật có liên quan. Quá trình điều tra, Thanh khai nhận thêm, đã nhiều lần cung cấp ma túy cho “dân bay” tại một quán bar trên địa bàn TP Vĩnh Long.

Gánh nặng cho gia đình và xã hội

Gần đây, liên tiếp các vụ “phê” ma túy tập thể bị cơ quan chức năng phát hiện, cho thấy một xu hướng đáng báo động của giới trẻ.

Nhiều em vẫn còn trong độ tuổi cắp sách đến trường nhưng bỏ học sớm, tụ tập bạn bè xấu chơi bời lêu lổng và vướng vào ma túy. Sợ bị gia đình phát hiện, các em thuê nhà trọ, khách sạn, quán karaoke,… để sử dụng ma túy.

Khoảng 2 giờ 30 phút ngày 15/3/2020, lực lượng Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (Công an tỉnh) phối hợp Công an Phường 4 (TP Vĩnh Long) kiểm tra hành chính nhà trọ ở Khóm 5 (Phường 4), phát hiện tại phòng số 5 có 4 thanh niên (2 nam, 2 nữ) đang sử dụng ma túy.

Qua xét nghiệm, tất cả đều dương tính với 2 loại ma túy là thuốc lắc và ma túy tổng hợp. Hay gần đây, cũng tại địa bàn Phường 4, lực lượng công an đã phát hiện 4 thanh niên (2 nam, 2 nữ) đang tụ tập sử dụng ma túy đá và thuốc lắc.

Nhiều gia đình lo sợ con em đang tuổi cắp sách đến trường, chi xài hàng ngày phải nhờ vào chu cấp của cha mẹ nên lúc nào cũng “canh me” sợ tụ tập bạn bè xấu rồi phạm pháp.

Tuy vậy, nếu các em không làm chủ được bản thân, nghe theo lời rủ rê, lôi kéo của bạn bè và lừa dối gia đình thì con đường dẫn đến ma túy rất ngắn. Cuối năm 2019, H. (20 tuổi) bị bắt quả tang khi cùng nhóm bạn tụ tập sử dụng ma túy tại một nhà trọ trên địa bàn TP Vĩnh Long.

“Hôm đó, em tôi nói với gia đình là đi học nhưng đợi mãi không thấy đâu, tôi gọi mấy đứa bạn nó hỏi thăm thì nghe nói nó đi tiệc ở Vũng Liêm, xỉn quá nên ngủ lại sáng về. Nghe vậy tôi cũng yên tâm, ai ngờ nó tụ tập chơi ma túy bị công an bắt”- chị Đ.C.T. (chị H.) kể.

Ma túy đá trong một vụ án ma túy bị phát hiện gần đây.

Chị T. cho biết, H. đang là sinh viên một trường cao đẳng và sống cùng cha mẹ, còn chị đã có gia đình riêng nên chị em ít khi gặp nhau.

Dù vậy, chị vẫn thường xuyên nhắn tin trò chuyện, khuyên răn em mình cố gắng học hành, không phụ lòng cha mẹ. Có lần thấy em tụ tập với nhóm bạn đi quán bar, vũ trường, chị T. cũng tìm cách ngăn cản vì sợ bạn xấu dụ dỗ chơi ma túy.

“Nó nói biết mà, sợ dính vô mấy cái đó (ma túy- PV) lắm, dính vô là mất hết tương lai. Nó nói như là người biết chuyện, suy nghĩ chín chắn lắm vậy. Không ngờ…”- chị T. kể và cho biết thêm, đến khi bị công an phát hiện vì hành vi sử dụng trái phép chất ma túy nhưng chưa đủ yếu tố xử lý hình sự, H. chỉ bị phạt hành chính và cho gia đình bảo lãnh.

Sau đó, gia đình quyết định cho nghỉ học nhưng H. năn nỉ được tiếp tục đến trường với lý do “vẫn còn ham học, tại mê chơi chứ không muốn vậy” và hứa sẽ ngoan, không làm cha mẹ, chị buồn phiền.

Ngoài việc học, chị T. cho biết, H. còn làm thêm ở quán ăn nhưng thu nhập bấp bênh nên gia đình phải cho tiền thêm tiêu vặt hàng ngày.

“Vậy mà nó mua sắm toàn đồ đắt tiền, quần áo hàng hiệu, điện thoại sang. Tôi nhẩm tính, với số tiền chạy bàn mỗi ngày vài chục ngàn, cộng với tiền cha mẹ cho thêm chỉ vừa đủ chi tiêu lặt vặt chứ làm gì có dư mà xài sang vậy. Vậy nên ai cũng lo không biết là nó có mua bán ma túy hay không”- chị T. nghi ngờ.

Nghiện heroin và các loại ma túy tổng hợp, được xác định là bệnh; nhưng đây là loại bệnh có sức hủy hoại khủng khiếp thể chất lẫn nhân cách, hành vi con người.

Quá trình điều trị là cực kỳ gian nan do dễ tái nghiện, đòi hỏi có kiến thức, khoa học, đầy đủ cơ sở vật chất, phối hợp nhiều liệu pháp vừa điều trị cai nghiện, vừa đào tạo lại nhân cách, đạo đức một con người.

Đó là lý do quá trình cai nghiện và tái nghiện trở thành bài toán nan giải, trở thành nỗi ám ảnh của người nghiện và gia đình, cũng là nỗi trăn trở của những người làm công tác quản lý và điều trị cai nghiện trong nhiều năm qua.

Kỳ 2: Chiến thắng bản thân, làm lại cuộc đời

Bài, ảnh: QUANG THỊNH