Mẹ kiện con đòi tài sản
Vì không muốn vợ chồng con trai chuyển nhượng quyền sử dụng đất (QSDĐ) cho người khác nên bà Nguyễn Thị Ca (Phường 4- TP Vĩnh Long) đã khởi kiện ra tòa đòi lại đất mà chồng bà đã cho con trước đó.
Vợ chồng bà Ca có 4 người con, trong đó Nguyễn Văn Thọ- bị đơn vụ kiện, là con trai út được ông Bận (chồng bà Ca) cho đứng tên thửa đất số 88, diện tích 250,3m2 tọa lạc tại số 126/18 Trần Phú (Phường 4) vào năm 2006. Sau đó, vợ chồng anh Thọ tách thửa 88 thành 2 thửa 160 diện tích 40,3m2 và thửa 161 diện tích 63,4m2.
Năm 2008, Nhà nước thu hồi 38,4m2 đất thửa 161 làm đường Bạch Đàn và bồi hoàn cho vợ chồng anh Thọ hơn 61,9 triệu đồng. Vợ chồng anh Thọ dùng số tiền này và mượn thêm của cha mẹ vợ xây căn nhà cấp 4 trên thửa 161.
Đến tháng 4/2010, do không có tiền trả cho cha mẹ vợ nên vợ chồng anh Thọ chuyển nhượng toàn bộ diện tích đất tại thửa 160 cho ông Lê Minh Hùng (Phường 4) giá 260 triệu đồng. “Đất do cá nhân cha tôi đứng tên nên khi làm thủ tục sang tên, các cơ quan chức năng đều bảo chỉ cần cha tôi ký tên là đủ.
Thực tế, khi cha tôi ký hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ cho vợ chồng tôi, mẹ và các anh chị em trong nhà đều biết, không ai tranh chấp. Nhưng khi Nhà nước làm đường, đất bán được giá cao, tôi không có tiền trả nợ cho cha mẹ vợ nên bán một thửa cho ông Hùng thì mẹ tôi lại đâm đơn kiện đòi lại đất và bảo “không biết việc vợ chồng tôi được cha cho đất” là không đúng.
Lúc cha còn sống đã phân chia đất cho các anh chị, riêng vợ chồng tôi là út được chia sau cùng. Mười mấy năm nay, mẹ sống với anh trai tôi. Giờ nếu anh tôi không nuôi dưỡng mẹ thì vợ chồng tôi nuôi. Còn việc mẹ khởi kiện đòi lại đất, chúng tôi không đồng ý vì đây là tài sản cha đã cho và được cơ quan có thẩm quyền công nhận quyền sử dụng hợp pháp cho vợ chồng tôi từ ngày 25/8/2006 đến nay”- anh Thọ, cho biết.
Trong đơn khởi kiện và tại các buổi hòa giải, bà Ca cho rằng thửa đất 88 là tài sản chung của vợ chồng bà. Việc ông Bận chuyển QSDĐ cho vợ chồng con trai, bà không biết nên yêu cầu tòa vô hiệu hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ ngày 22/4/2010 giữa vợ chồng anh Thọ và ông Hùng. Mục đích bà kiện đòi lại QSDĐ là vì không muốn vợ chồng anh Thọ mang đất của gia đình đem bán mà giữ lại cho con cháu sau này.
Qua 2 cấp xét xử sơ thẩm và phúc thẩm, HĐXX của TAND TP Vĩnh Long và TAND tỉnh Vĩnh Long nhận định: Nguồn gốc thửa đất 88 là của chùa Long Viễn cho gia đình ông Bận. Năm 2004, ông Bận kê khai phần chủ sử dụng đất, sở hữu nhà với hình thức sử dụng cá nhân.
Tuy nhiên, do ông Bận và bà Ca chung sống với nhau từ năm 1963, là hôn nhân thực tế tồn tại đến khi ông Bận chết vào tháng 10/2008. Vì vậy, thửa đất 88 dù ông Bận đứng tên cá nhân nhưng theo Luật Hôn nhân gia đình và Nghị định 70/2001/NĐ-CP ngày 3/10/2001 của Chính phủ thì đây vẫn là tài sản chung của ông Bận và bà Ca.
Do đó, bà Ca có quyền đối với một nửa trong khối tài sản chung này. Việc ông Bận chuyển nhượng QSDĐ cho vợ chồng anh Thọ, không có chữ ký đồng ý của bà Ca là không đúng quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình và Luật Đất đai. Trên thửa 161 có gắn căn nhà cấp 4 diện tích 54,8m2 được xây dựng bằng nguồn tiền Nhà nước bồi hoàn thu hồi đất và của bị đơn xuất ra.
Hiện nay, hoàn cảnh kinh tế của vợ chồng anh Thọ khó khăn, ngoài căn nhà tại thửa 161 thì không còn nhà đất nào khác. Hơn nữa thửa 161 là một phần tài sản của ông Bận trong khối tài sản chung nên việc bà Ca yêu cầu vợ chồng anh Thọ trả lại nhà và đất tại thửa 161 là không có cơ sở chấp nhận.
Riêng phần đất tại thửa 160, HĐXX xét thấy: Trong thời gian chuyển QSDĐ thửa 160 cho ông Hùng, vợ chồng anh Thọ đang tranh chấp với cha mẹ vợ chưa giải quyết xong nên việc chuyển nhượng thửa 160 cho ông Hùng là không phù hợp với quy định pháp luật, cần vô hiệu hợp đồng chuyển nhượng này.
Do đó, bản án sơ thẩm và phúc thẩm đều tuyên vô hiệu hợp đồng chuyển nhượng thửa 160 giữa vợ chồng anh Thọ và ông Hùng; buộc vợ chồng anh Thọ trả cho bà Ca QSDĐ thửa 160 diện tích 40,3m2; vợ chồng anh Thọ trả lại cho ông Hùng 260 triệu đồng tiền mua đất và tiền chênh lệch giá trị QSDĐ hơn 175,2 triệu đồng.
Không đồng tình với 2 bản án trên, vợ chồng anh Thọ tiếp tục gửi đơn khiếu kiện ở nhiều nơi với lý do: “Hai bản án của tòa đã đẩy vợ chồng tôi vào bước đường cùng vì có bán căn nhà vợ đang ở cũng không đủ tiền trả cho ông Hùng với phần chênh lệch lên đến hơn 435,2 triệu đồng.
Không bán nhà thì theo quyết định của tòa cũng bị kê biên, hóa giá. Bỗng nhiên mắc nợ và sắp phải ra đường mà ở vì không còn nhà cửa, vợ chồng tôi rất tuyệt vọng và thương cho 2 con nhỏ không biết những ngày sắp tới rồi sẽ ra sao”.
PHƯỢNG NGÂN