Cá tra không còn "một mình một chợ"

Điều này thấy rõ nhất khi hiện đã có nhiều quốc gia bắt đầu sản xuất cá tra xuất khẩu cạnh tranh với Việt Nam, gián tiếp đẩy giá cá xuống liên tục thời gian gần đây.

Trong hơn 1 tháng qua, giá cá tra nguyên liệu tại nhiều tỉnh- thành ĐBSCL gần như rớt chạm đáy, dao động từ 19.000- 20.000 đ/kg. Mang Thít là “thủ phủ” nuôi cá tra của tỉnh với khoảng 70ha nuôi xuất khẩu, người nuôi cũng lâm cảnh khó khăn.

Bên cạnh là tỷ lệ hao hụt quá trình nuôi cao, có trường hợp vài tháng trước thương lái đến đặt mua, nhưng tới ngày lại kỳ kèo không chịu bắt cá.

Trong khi đó, theo báo cáo của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), suốt 4 tháng liên tiếp, từ tháng 3 đến tháng 6 năm nay, giá trị xuất khẩu cá tra giảm 6- 17,6% so cùng kỳ. Tính đến hết tháng 6, tổng giá trị xuất khẩu cá tra đạt 961,6 triệu USD, giảm 4,1% so với nửa đầu năm trước.

Nếu trước đây, cá tra Việt Nam “một mình một chợ” thì hiện có nhiều quốc gia khác cũng thả nuôi. Theo VASEP, điển hình tại Trung Quốc- một thị trường lớn nhập khẩu cá tra Việt Nam, hiện đã có một số doanh nghiệp nước này chuyển sang đầu tư nuôi và tính toán cho hoạt động xuất nhập khẩu trong tương lai. Đây là mối nguy thực sự cho sự cạnh tranh của cá tra Việt Nam.

Cũng nên lưu ý rằng, điểm xuất phát việc sản xuất cá tra tại Trung Quốc không phải là các doanh nghiệp nhỏ lẻ mà là các tập đoàn lớn, dẫn đầu là các tập đoàn sản xuất thức ăn. Điều đó cho thấy, mức độ đầu tư nuôi là khá bài bản.

Còn trên thực tế, người tiêu dùng ở quốc gia này cũng quan tâm nhiều đến yếu tố chất lượng. Hiện Trung Quốc đặt ra nhiều rào cản kỹ thuật khắt khe về xuất xứ, kiểm nghiệm… không thua gì thị trường Hoa Kỳ, EU hay Nhật Bản.

Cụ thể, từ ngày 1/10 tới đây, các lô hàng nhập khẩu vào Trung Quốc đều phải có chứng thư xuất khẩu đi kèm. Những động thái này buộc các doanh nghiệp, người nuôi cá tra Việt Nam phải cân nhắc sản xuất.

Ngành hàng cá tra đang hội nhập vào “sân chơi” thế giới khi Việt Nam đã ký kết nhiều hiệp định quan trọng, như: Hiệp định Thương mại tự do EU- Việt Nam (EVFTA); Hiệp định Đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP)…

Đồng nghĩa cơ hội để xuất khẩu ngành hàng này đang rộng mở. Song, thách thức mới tới đây là không nhỏ, nhất là tiêu chuẩn, quy chuẩn chất lượng, đòi hỏi phải sớm thay đổi và thích nghi.

HOÀNG MINH