Tư vấn hướng nghiệp- Khởi động sớm, không để học sinh thiếu thông tin

Tư vấn hướng nghiệp trực tuyến được nhiều học sinh không chỉ lớp 12 mà 10, 11 cùng tham gia.

Nhằm giúp học sinh sớm có định hướng về nghề nghiệp tương lai, chuẩn bị cho mùa tuyển sinh đại học- cao đẳng (ĐH- CĐ) năm 2022, trong tháng 12, Sở GD- ĐT Vĩnh Long đã tổ chức 25 chương trình tư vấn hướng nghiệp trực tuyến cho hơn 20.000 học sinh và phụ huynh trong tỉnh.

Thông qua đó, học sinh và phụ huynh sẽ phần nào định hình được hướng đi và chọn lựa cho mình ngành nghề phù hợp.

Nếu chưa biết đi về đâu

Tham gia các chương trình tư vấn hướng nghiệp, có thể thấy nhận thức của học sinh về ngành nghề, chọn hướng đi còn nhiều băn khoăn. ThS. Lê Thị Thu Hà- Trưởng phòng Phụ trách bộ phận Hướng nghiệp việc làm- Ban công tác sinh viên ĐH Quốc gia TP Hồ Chí Minh cho học sinh những gợi ý “nếu chưa biết đi đâu về đâu”. Đó là, xác định mong muốn làm việc gì trong tương lai. Sự phù hợp giữa năng lực và mong muốn. Học ngành gì? Trình độ nào? Trường nào mình yêu thích? Phương thức tuyển sinh thế nào?

Trong đó, cô Lê Thị Thu Hà xác định 3 nhiệm vụ trọng tâm: Tự hướng nghiệp- Học bạ đẹp- Phương thức tuyển sinh. Đối với những học sinh lớp 10, 11 tham gia tư vấn các em sẽ đút kết được nhiều hơn và kịp thời hơn để “cố gắng cho học bạ đẹp hơn”. “Hiện nay có nhiều phương thức tuyển sinh và có sự cạnh tranh cao, các em phải dự trù nhiều phương thức khác. Các em cần xem lại sức học của mình trong 2- 3 năm qua”- cô Hà nhắc học sinh.

3 phương thức tuyển sinh thông dụng hiện nay là xét tuyển bằng điểm thi THPT, xét tuyển bằng kết quả học tập- học bạ, xét tuyển bằng điểm thi đánh giá năng lực. Dựa vào khả năng của mình học sinh có thể chọn một trong các phương thức trên hoặc tất cả các phương thức trong cùng một trường, một ngành xét tuyển.

Nếu xét tuyển bằng điểm học tập các em cần chuẩn bị một “học bạ đẹp” vì một số trường không chỉ xét kết quả học tập lớp 12 mà còn cả lớp 10 và 11. Nếu xét tuyển bằng điểm thi THPT đừng quên chọn tổ hợp có điểm cao nhất để xét tuyển. Bởi vì hiện nay, đa số các ngành nghề đều xét tuyển từ 2 tổ hợp trở lên.

Và nếu các em có kết quả học tập đồng đều giữa tự nhiên và xã hội thì không nên bỏ qua kỳ thi đánh giá năng lực của ĐH Quốc gia TP Hồ Chí Minh. Cô Hà cho biết: “Kỳ thi đánh giá năng lực được tổ chức làm 2 đợt vào tháng 3 và đợt 2 từ tháng 5- 7. Tuy nhiên, trong tình hình dịch COVID-19 hiện nay thì các em nên đăng ký sớm để tránh mất cơ hội”.

Các diễn giả tham gia chương trình đều khuyên học sinh tìm hiểu đến tận cùng nghề- ngành- trường. Các em nổi trội trong lĩnh vực nào. Các em phải có sự đam mê với lĩnh vực đó để làm tốt và thứ 3 là xem nhu cầu xã hội. “Giao thoa giữa 3 điều này, các bạn sẽ xác định được ngành nghề thích hợp cho mình”- cô Hà nói.

Đừng chọn nghề theo “lối mòn”

Còn vài tháng nữa là các em học sinh lớp 12 thi tốt nghiệp và rời mái trường phổ thông. Các em có thể chọn lựa cho mình nhiều hướng đi. Có bạn đi vào thị trường lao động và nhiều bạn sẽ vào ĐH, CĐ. TS. Vũ Thiện Toàn- Hội Khoa học Tâm lý giáo dục Việt Nam có vài lưu ý để các bạn có sự định hướng tốt. Theo thầy Toàn, không ít học sinh đi vào “lối mòn” theo cách chọn lựa là các bạn xem môn học phổ thông nào tốt ở khối ngành nào chọn ngành đó, hoặc ngành “hot”, bạn bè rủ rê,…

“Nếu các em chọn như vậy ra trường vất vả. Nên nhớ rằng lượng kiến thức trường ĐH, CĐ dạy chúng ta có thể đáp ứng nhiều vị trí khác nhau. Trong khi đó, mỗi vị trí có nhiệm vụ điều kiện khác nhau”- ông Toàn nói thêm: “Các em cân nhắc về nghề mình muốn làm trong tương lai. Hãy chọn nghề mình thích, đi sâu chuyên môn nghề đã chọn, sau này sẽ không mất thời gian với nghề”. Nghề có nhiều yếu tố và chọn nghề là tổng hòa nhiều yếu tố. Hãy tự đặt ra cho mình những câu hỏi và tự tìm câu trả lời.

Bạn đã tìm hiểu nghề đó chưa, qua người thân xem ti vi, báo,… Để làm nghề đó cần tố chất, yếu tố gì, trải nghiệm nó. Mình có khả năng làm tốt nghề đó không? Có những bạn kinh doanh online,… có bạn thích làm lớp trưởng, tổ chức sự kiện,… những trải nghiệm đó sẽ giúp bạn xác nhận mình có được hay không.

Một vấn đề cần quan tâm là nghề đó làm ở đâu, nhu cầu nhân lực, lộ trình thăng tiến, tuổi thọ của nghề,… có gắn bó được không? Ông Toàn nói: “Có những bạn nói muốn làm game thủ, tiền thưởng game thủ cả tỷ đồng nhưng không phải người chơi nào cũng có thưởng.

Đó là còn chưa kể những ảnh hưởng khi mỗi ngày bạn dành thời gian chơi game hàng chục tiếng sẽ ảnh hưởng sức khỏe thế nào”. Hoặc những nghề có tuổi thọ như tiếp viên hàng không,… Hãy cân nhắc nghề nào thuận lợi nhất vừa tổng hòa thỏa thuận các điều kiện đặt ra.

Sau các chương trình tư vấn hướng nghiệp, Sở GD- ĐT Vĩnh Long sẽ tiếp tục tổ chức các chương trình Tư vấn Tuyển sinh ĐH, CĐ vào tháng 3/2022 cho học sinh lớp 12 và chương trình Tư vấn hướng nghiệp- tuyển sinh vào lớp 10 cho học sinh THCS trên địa bàn tỉnh.

Bài, ảnh: CAO HUYỀN