Lấn sông, lấp rạch
Một con rạch bắt nguồn từ vàm sông lớn chảy quanh co vào đến tận trong xóm giữa đồng, từ xưa là con đường vận chuyển lúa, các loại nông sản và còn là nguồn nước tưới tiêu quan trọng của hàng ngàn mẫu đất quanh đây.
Giờ thì nguồn nước ô nhiễm, phần người dân đã có được nguồn nước sạch, nước mưa nên không ai sử dụng nước dưới rạch làm nước sinh hoạt hàng ngày nữa; ngày xưa thì người lớn, trẻ nhỏ tắm lội và dùng nấu nướng vô tư.
Những năm gần đây, cặp con rạch nhà dân dần dần mọc lên san sát. Những khu đất vườn, đất ruộng được lên nền dựng bảng bán đất, thế là dân số cái xóm nhỏ trở nên đông đúc, chật chội- nhất là cặp 2 bên mé rạch.
Từ đây, con rạch như bị bóp nghẹt, bức tử bởi nhiều thói quen xấu và tính ích kỷ của từng cá nhân nơi đây, hình dạng con rạch, chất lượng nguồn nước càng trở nên tệ hại. Lượng nước tưới tiêu theo đó, vào mùa khô hạn cũng gặp khó khăn.
Trước hết là những ai cất nhà ven mé rạch thì bao giờ cũng cất chồm ra đến 5- 6 thước là chuyện thường, nếu có 2 nhà đối diện 2 bờ thì coi như muốn bít lối con rạch luôn. Rồi nhà đưa chái xuống rạch, thì cứ tuồn mọi thứ rác phế thải xuống nước vô tội vạ, từ đó lòng rạch cũng bị bồi lắng cạn dần đi.
Còn ở những khu đất trống, người ta cũng móc đất dưới lòng rạch để bồi đắp cho diện tích đất của mình rộng ra thêm. Đất bán theo giấy tờ trong sổ, nhưng khi giao dịch thì bao giờ chủ đất cũng đòi thêm cái khoản bồi đắp lấn ra con rạch; chính vì thấy cái lợi thêm này mà hầu như nhà nào cũng cố tình lấn chiếm ra lòng rạch.
Hậu quả, giờ đây con rạch đang bị xâm chiếm và bức tử một cách thô bạo; chỉ vì những cái lợi nhỏ trước mắt, người ta đã tự làm ảnh hưởng lớn đến lợi ích của chính mình mà con rạch mang lại. Hai Lúa tui thấy, sau thời gian phần đất bồi đắp thêm cũng được hợp thức hóa, cũng được xây cất nhà bình thường.
Cần có một số quy định cụ thể để bảo vệ những con rạch như thế này; phong trào xây dựng nông thôn mới cũng cần có những chỉ tiêu, những tiêu chí nào đó bảo vệ nguồn nước tưới tiêu, bảo vệ đường giao thông thủy vận chuyển nông sản nội đồng. Nhất là việc cần quan tâm xây dựng “ý thức” nông thôn mới cùng với việc xây dựng nông thôn mới.
Hailua@.com