Giá cả "nhảy múa" theo... thương lái
Cách đây hơn 5 tháng, nhiều hộ nuôi cá tra ở ĐBSCL hết sức phấn khởi vì được thương lái nước ngoài tìm đến tận ao thu mua với giá 23.000- 24.000 đ/kg bất kể lớn nhỏ.
Nếu so với giá thành, người nuôi cầm chắc lãi 2.000- 3.000 đ/kg. Do thấy tiêu thụ dễ, giá cao nên nhiều người vay vốn, thả nuôi.
Thế nhưng gần đây, những ai đang còn cá đến kỳ thu hoạch trong ao như ngồi trên đống lửa vì chẳng thấy thương lái nước ngoài đến mua. Nhiều người không thể chờ phải bán cá cho thương lái trong nước với giá 16.000 đ/kg.
Nguy hiểm hơn là các thương lái nước ngoài này có thể “điều khiển” việc thu mua thủy sản bằng cách thiết lập mạng lưới thương lái chủ yếu là người Việt Nam tại các vùng nuôi để nắm thông tin thị trường cung cấp cho các doanh nghiệp nước này. Thông qua mạng lưới này, họ có thể “làm giá” khá dễ dàng.
Trước đây, các thị trường như Nhật Bản, Mỹ, EU, Nga… cảnh báo chất cấm, trả hàng vì chỉ tiêu hóa chất, kháng sinh vượt ngưỡng…, đã làm nhiều doanh nghiệp trong nước khó khăn.
Trong khi đó, thị trường nước này khá dễ dãi chất lượng nên nhiều doanh nghiệp nước ta quay sang xuất khẩu, mà thiếu khảo sát nhu cầu thị trường để có thể kiểm soát giá cả và đảm bảo chất lượng tiêu thụ.
Cách làm trên của doanh nghiệp có nguy cơ mang lại rủi ro cao, nếu chỉ chạy theo sản lượng mà không chú trọng vào chất lượng và phụ thuộc vào một thị trường.
Một khi nước này ngưng nhập khẩu hoặc bất ngờ đóng cửa biên mậu như đã từng xảy ra với một số loại nông sản, lương thực, thực phẩm (dưa hấu, khoai lang, tôm, heo…) năm 2015 sẽ gây thiệt hại rất lớn cho ngành nuôi trồng và các doanh nghiệp.
Nhằm phòng ngừa rủi ro, thiết nghĩ ngành chức năng cần có định hướng cho người nuôi trồng, doanh nghiệp chế biến phải lựa chọn ổn định thị trường thống nhất về giá bán, cạnh tranh lành mạnh.
Đặc biệt, chú trọng đến chất lượng từ vùng nuôi, khâu chế biến, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm… để giữ gìn thương hiệu, đừng để thương lái nước ngoài thao túng thị trường, rồi điều khiển giá cả nhảy múa như thời gian vừa qua.
HOÀNG MINH