Tiêu chuẩn nhân sự đại biểu Quốc hội và HĐND các cấp có gì mới?

Theo Hướng dẫn số 36- HD/BTCTW ngày 20/1/2021 của Ban Tổ chức Trung ương về công tác nhân sự bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021- 2026 có nhiều điểm mới.

Tại hội nghị trực tuyến toàn quốc tập huấn nghiệp vụ công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021- 2026 vừa diễn ra, theo đồng chí Đặng Cao Đức- Phó Vụ trưởng Vụ 5 (Ban Tổ chức Trung ương), Luật Tổ chức Quốc hội và Luật Tổ chức chính quyền địa phương đã quy định cụ thể về tiêu chuẩn của đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND.

Điểm cầu Vĩnh Long tham dự hội nghị trực tuyến tập huấn nghiệp vụ công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021- 2026.

Cụ thể, tiêu chuẩn chung về phương hướng bầu cử đại biểu Quốc hội và HĐND các cấp được thông báo tại Kết luận số 174-TB/TW của Bộ Chính trị đã cụ thể hóa đầy đủ hơn đối với người ứng cử đại biểu Quốc hội, ứng cử đại biểu HĐND các cấp phải đang công tác tại các cơ quan Nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị- xã hội, đơn vị sự nghiệp công lập, doanh nghiệp Nhà nước. Ngoài đáp ứng các tiêu chuẩn chung  là trung thành với Tổ quốc, Nhân dân và Hiến pháp, thì còn là cán bộ công chức, viên chức, người lao động tiêu biểu, xuất sắc; có năng lực phân tích, hoạch định chính sách vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh…

Đặc biệt, tại hướng dẫn này cũng nêu rõ, không giới thiệu và đưa vào danh sách ứng cử người có biểu hiện cơ hội chính trị, tham vọng quyền lực; có tư tưởng cục bộ, bảo thủ trì trệ. Kiên quyết không để lọt những người không xứng đáng, những người chạy chức, chạy quyền tham gia Quốc hội.

Về tiêu chuẩn, điều kiện của đại biểu Quốc hội chuyên trách và đại biểu HĐND chuyên trách, tại Hướng dẫn số 36 cũng quy định chi tiết. Điểm mới bổ sung lần này là người giới thiệu để bầu đại biểu Quốc hội chuyên trách phải có quy hoạch đại biểu Quốc hội chuyên trách hoặc quy hoạch chức danh thứ trưởng và tương đương trở lên; ở địa phương phải là các chức danh giám đốc sở, ngành và tương đương trở lên; chỉ huy trưởng bộ chỉ huy quân sự tỉnh, chỉ huy trưởng bộ đội biên phòng tỉnh, giám đốc công an tỉnh và tương đương trở lên.

Người ứng cử làm đại biểu Quốc hội chuyên trách để làm trưởng, phó trưởng đoàn ở địa phương phải là tỉnh ủy viên, đang giữ chức giám đốc sở hoặc tương đương trở lên. Tương tự, đối với đại biểu HĐND chuyên trách cũng đã cập nhật những điểm mới theo Kết luận số 174 và đã được thể hiện cụ thể trong Hướng dẫn số 36.

Về tuổi tham gia ứng cử đại biểu Quốc hội khóa XV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021- 2026, đồng chí Đặng Cao Đức- Phó Vụ trưởng Vụ 5 (Ban Tổ chức Trung ương)- cũng cho biết, đối với cán bộ, công chức, viên chức lần đầu ứng cử phải đủ tuổi tham gia 2 khóa Quốc hội, HĐND các cấp trở lên hoặc ít nhất trọn một khóa tính đến tháng 5/2021, nam sinh từ tháng 2/1966, nữ sinh từ tháng 1/1971 trở lại đây. Đại biểu Quốc hội chuyên trách tái cử (trừ các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội), đại biểu HĐND chuyên trách tái cử phải còn đủ tuổi công tác ít nhất là 1/2 nhiệm kỳ (30 tháng) trở lên tính đến tháng 5/2021, nam sinh từ tháng 8/1963, nữ sinh từ tháng 7/1968 trở lại đây. Riêng những người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND là cán bộ quân đội, công an thực hiện theo độ tuổi quy định tại Luật Sĩ quan Quân đội Nhân dân Việt Nam và Luật Công an Nhân dân.

Cũng theo đồng chí Đặng Cao Đức, đối với các đồng chí không đủ tuổi tái cử nhưng chưa đến tuổi nghỉ hưu thì cơ quan có thẩm quyền quản lý cán bộ xem xét, bố trí công tác phù hợp hoặc giữ nguyên một số chế độ, chở đủ tuổi nghỉ hưu.

Về bố trí trưởng đoàn đại biểu Quốc hội khóa XV, từ thực tiễn việc bố trí, phân công trưởng đoàn đại biểu Quốc hội khóa XIV thời gian qua, Hướng dẫn số 36 bổ sung, sửa đổi 2 điểm. Một là, lãnh đạo chủ chốt tỉnh- thànhtrực t huộc Trung ương được cấp ủy đề xuất và được Bộ Chính trị, Ban Bí thư đồng ý giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội, nếu trúng cử thì đảm nhiệm chức danh trưởng đoàn đại biểu Quốc hội của tỉnh- thành  theo nguyên tắc mỗi đồng chí thường trực cấp ủy cấp tỉnh nhìn chung không giữ quá 2 chức danh lãnh đạo (bí thư, phó bí thư, chủ tịch HĐND, chủ tịch UBND và trưởng đoàn đại biểu Quốc hội); các Ủy viên Trung ương Đảng được phân công làm trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh- thành thì không giữ quá 3 chức danh lãnh đạo. Phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh- thành phải là tỉnh ủy viên, giữ chức giám đốc sở hoặc tương đương trở lên.

Hai là, trường hợp khi trưởng đoàn đại biểu Quốc hội có sự thay đổi công tác thì Ban Thường vụ Tỉnh ủy, thành ủy báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, bố trí nhân sự phù hợp đảm nhiệm vị trí trưởng đoàn đại biểu Quốc hội; trường hợp đặc biệt nếu tại địa phương không có nhân sự đáp ứng yêu cầu, có thể xem xét, phân công đại biểu Quốc hội ứng cử tại địa bàn là cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý kiêm nhiệm trưởng đoàn.

Đảng viên tự ứng cử đại biểu Quốc hội và HĐND các cấp phải là người có đủ tiêu chuẩn, đồng thời phải được cấp ủy, tổ chức đảng có thẩm quyền quản lý đảng viên đồng ý. Cụ thể, đảng viên không giữ chức vụ trong các cơ quan đảng, nhà nước, đoàn thể chính trị- xã hội, nếu tự ứng cử thì phải báo cáo và phải được chi bộ, đảng bộ (nơi đảng viên sinh hoạt) đồng ý.

Đối với đảng viên đang giữ chức vụ trong các cơ quan đảng, nhà nước, đoàn thể chính trị- xã hội, đơn vị sự nghiệp công lập, doanh nghiệp nhà nước hoặc đã nghỉ hưu, nếu tự ứng cử thì phải báo cáo lại cáp có thẩm quyền quản lý cán bộ và cấp ủy cấp trên trực tiếp của chi bộ, dảng bộ cơ sở (nơi đảng viên sinh hoạt) đồng ý.

Bài, ảnh: MINH KHÁNH