Biến đổi khí hậu - biến thách thức thành tiềm năng, cơ hội
Tại hội nghị triển khai Đề án Nâng cao năng lực thích ứng với biến đổi khí hậu (BĐKH) của HTX nông nghiệp vùng ĐBSCL giai đoạn 2021 - 2025 mới đây, nhiều chuyên gia đã chỉ ra nông dân ĐBSCL đang nghèo dần do việc sản xuất nông sản thô là chủ yếu cùng những bất lợi của BĐKH và cạnh tranh cao trong thị trường nông nghiệp quốc tế…
ĐBSCL có trên 2,4 triệu ha đất nông nghiệp, trên tổng số 4 triệu ha đất tự nhiên, chủ yếu sản xuất lúa (trên 2 triệu ha, chiếm 85%), còn lại là sử dụng cho nuôi trồng thủy sản (700.000ha), hoa màu ngắn ngày (150.000ha) và cây ăn trái (gần 300.000ha). Tuy nhiên, theo PGS.TS Lê Anh Tuấn - nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu BĐKH (Trường ĐH Cần Thơ), việc xuất nông sản thô ra thị trường khó có thể làm nông dân khá lên được, thậm chí luẩn quẩn trong nghèo đói. Bên cạnh, nước biển dâng, xâm nhập mặn, sự phát triển của các công trình thủy điện ở thượng nguồn, sạt lở, sụt lún gia tăng… đã làm tăng chi phí sản xuất, giảm năng suất và sản lượng cây trồng vật nuôi.
Để giải quyết khó khăn này, theo PGS.TS Lê Anh Tuấn cần phải đa dạng hóa giá trị nông sản, tăng thu nhập cho người nông dân và giữ chân người nông dân với nông thôn. Đồng thời, phải tận dụng phụ phẩm, phế phẩm trong nông nghiệp, biến chất thải thành tiền và tạo việc làm mới trong nông thôn.
Theo Đề án Nâng cao năng lực thích ứng với BĐKH của HTX nông nghiệp vùng ĐBSCL giai đoạn 2021 - 2025 được triển khai thực hiện tại 13 tỉnh, thành phố vùng ĐBSCL, mục tiêu nâng cao năng lực cho các HTX nông nghiệp chủ động áp dụng các biện pháp thích ứng, hạn chế ảnh hưởng tiêu cực, tận dụng tiềm năng, cơ hội do BĐKH mang lại. Phấn đấu đến năm 2025 có 100% HTX nông nghiệp được tuyên truyền, bồi dưỡng, nâng cao nhận thức về BĐKH và biện pháp thích ứng trong sản xuất, kinh doanh, chế biến, bảo quản sản phẩm.
Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp - PTNT Trần Thanh Nam, để đạt được mục tiêu của đề án, các cơ quan có liên quan và các địa phương ĐBSCL cần đặt quyết tâm cao, tập trung bàn bạc kỹ các giải pháp triển khai hiệu quả nhất. Nếu làm tốt, sẽ biến thách thức BĐKH thành tiềm năng, cơ hội lớn để chuyển đổi sản xuất, thích ứng và phát triển bền vững.
N. HOÀNG