Đừng để nông thôn mới... bị cũ

Kết thúc giai đoạn 1 xây dựng nông thôn mới (NTM), Vĩnh Long có 23 xã được công nhận đạt chuẩn NTM.

Sau khi được công nhận đến nay, tại không ít xã NTM (theo quan sát của người viết) nhiều tiêu chí… đã bị cũ, xin được giới thiệu chung để BCĐ xây dựng NTM các cấp quan tâm giúp địa phương tiếp tục duy trì nhiệm vụ “trọng tâm, thường xuyên, lâu dài” này.

Ấp Cái Cui (xã Hòa Lộc- Tam Bình) tiếp tục làm mới nông thôn.

Sự kiện, sự việc vừa diễn ra hôm nay là mới, nhưng sang ngày mai nó đã cũ. Xã đạt chuẩn NTM cũng vậy. Lúc chuẩn bị để trên xét và trao bằng công nhận, hầu hết các tiêu chí đều “ngon lành”, làm cho bộ mặt nông thôn của xã mới thật sự.

Tuy nhiên, từ sau ngày được công nhận trở đi, BCĐ xây dựng NTM địa phương ít nhiều có phần “ngơi nghỉ” thiếu sự tập trung chỉ đạo duy trì nên nhiều tiêu chí theo thời gian đã nhanh bị cũ, hay nói khác hơn là xuống cấp.

Biết rõ quy luật tác động của thời gian là như thế, nên tại các buổi lễ trao bằng công nhận xã đạt chuẩn NTM, lãnh đạo tỉnh cũng như BCĐ xây dựng NTM các huyện- thị đều cho ý kiến chỉ đạo các xã vừa đạt chuẩn NTM phải tiếp tục quan tâm lãnh đạo, vận động nhân dân tích cực tham gia giữ gìn, nâng chất các tiêu chí và khai thác có hiệu quả các công trình vừa được đầu tư xây dựng tại địa phương.

Đối với tiêu chí số 1 về quy hoạch, các địa phương hoàn thành từ khá sớm và đã được cấp trên phê duyệt để làm căn cứ thực hiện. Quá trình triển khai thực hiện theo từng năm, đó đây cũng đã xuất hiện những điểm bất cập, địa phương sẽ đề xuất điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp với tình hình thực tế hơn.

Tiêu chí về giao thông, khi công nhận đạt chuẩn xã NTM (100% đường liên xã, 50% đường liên ấp, 100% đường liên xóm theo quy hoạch) vẫn còn 50% đường liên ấp chưa hoàn chỉnh; đó đây trong những cung đường liên xóm còn rất khó đi, trục chính nội đồng có nơi còn nằm trên kế hoạch… địa phương cần tiếp tục vận động và huy động các nguồn lực để thực hiện hoàn thiện phần còn lại này.

Không ít nơi, đường giao thông nông thôn bị sạt lở, cần quan tâm khắc phục kịp thời.

Đồng thời phải tiếp tục quan tâm giữ gìn, duy tu, bảo dưỡng phần đường vừa hoàn thiện để tránh xuống cấp, nhằm phục vụ nhân dân được lâu dài.

Về tiêu chí thủy lợi, đối với địa hình Vĩnh Long nhiều sông rạch, việc kiên cố hóa các cống đập để chủ động nước đảm bảo phục vụ sản xuất và dân sinh hết sức khó khăn và tốn kém.

Khi được công nhận NTM, các xã thường chỉ đạt trên 50% cống đập được kiên cố hóa, phần còn lại kinh phí đầu tư thực hiện rất hạn chế, đây là phần ngoài khả năng của địa phương, nên gây không ít khó khăn cho sản xuất và đời sống người dân sau khi xã được công nhận NTM.

Trường học, cơ sở vật chất văn hóa là 2 tiêu chí khó và cho đến nay mới có trên dưới 30% số xã đạt.

Tuy nhiên, sau khi xây dựng trường học xong, có nơi cơ sở khá hoành tráng, nhưng lượng học sinh vào học có xu hướng giảm dần theo quy mô dân số, công trình mới xây nên chưa được đầu tư kinh phí bảo dưỡng, đã bắt đầu rêu phong, xuống cấp.

Nhà văn hóa thể thao xã, cụm văn hóa thể thao liên ấp cũng chưa có nội dung hoạt động, khai thác, bảo quản hiệu quả nên nhanh chóng hao mòn theo thời gian.

Về tiêu chí chợ nông thôn, xã được đầu tư xây chợ đạt chuẩn nhưng người vào họp chợ thì ít, phần lớn còn tự phát bán buôn rải rác trên mọi nẻo đường, có nơi còn gây mất vệ sinh và mỹ quan thôn xóm.

Tiêu chí bưu điện dù đạt chuẩn, nhưng không chỉ ở đô thị mà thôn quê mỗi ngày vẫn có thêm nhiều dây giăng “mạng nhện” không chỉ kém mỹ quan mà còn có thể gây nguy hiểm mỗi khi mùa mưa bão về.

Về nhà ở dân cư, các xã NTM không còn nhà tạm, nhà mới xây tăng dần theo năm tháng rất khang trang, nhưng trật tự trong xây dựng ít tuân thủ theo quy hoạch, và nhiều nhà lấn sát đường giao thông.

Về các tiêu chí về thu nhập, hộ nghèo, lao động có việc làm thường xuyên, hình thức tổ chức sản xuất, y tế, văn hóa, giáo dục; qua tìm hiểu của người viết, lãnh đạo địa phương đều cho biết… sẽ và đạt chuẩn năm 2016, nhưng nếu đi sâu kiểm tra kỹ chắc chắn còn không ít vấn đề nảy sinh cần quan tâm.

Không kém phần quan trọng là tiêu chí môi trường, đã góp phần làm cho bộ mặt nông thôn “sáng- xanh- sạch- đẹp”. Như đề cập ở phần trên, sau khi công nhận xã NTM, lãnh đạo địa phương có phần “xao nhãng” và theo thời gian, nhiều chỗ cảnh quan môi trường khá đẹp hôm nào, nay trở nên nhếch nhác khó coi.

Những cảnh thường bắt gặp như: đường giao thông bị sụp lở; cây cỏ che khuất tầm nhìn; cột cờ, đèn chiếu sáng ngả nghiêng; hàng rào hỏng mục, vật dụng phơi phóng tràn lan; rác thải rơi vãi ven đường, nơi công cộng, thùng chứa rác ngã ngang,…

Tiêu chí về tổ chức chính trị, xã hội vững mạnh chưa được đánh giá cuối năm, nhưng người viết xin nhắc lại ý kiến của một đồng chí lãnh đạo UBND tỉnh khi giám sát tình hình thực hiện nghị quyết cuối năm: “Đảng bộ, chi bộ, các đoàn thể đều đạt vững mạnh nhưng các phong trào thì hiệu quả không cao, địa phương cần đánh giá thực chất!”

Nói về tiêu chí an ninh, trật tự xã hội, một số nơi đạt chuẩn xã NTM vẫn còn các hoạt động tệ nạn xã hội, tệ tổ chức cá độ, đá gà, đánh bài ăn thua bằng tiền… khá công khai, gây bất bình trong nhân dân.

Chuyện chưa tốt nếu kể ra vẫn còn nhiều và không chỉ điểm đích danh địa phương nào. Hy vọng, cuối năm là dịp để BCĐ xây dựng NTM các xã được công nhận NTM thẳng thắn nhìn lại và đánh giá thực chất 19 tiêu chí NTM.

Qua đó, đề cao tinh thần trách nhiệm trước dân, quan tâm chỉ đạo các đoàn thể vận động toàn dân tiếp tục hưởng ứng tốt hơn nữa phong trào thi đua “chung sức xây dựng NTM”.

Việc cần làm trong xây dựng NTM nó thật cần kíp như chúng ta phải quét nhà, rửa mặt hàng ngày vậy. Nếu không, NTM tất sẽ bị cũ trong một sớm một chiều, làm phí cả thời gian dài mà chúng ta đã dày công xây dựng.

Bài, ảnh: TRẦN ÚT