Nghề tạo ra "hình hài" trang báo in

Đó là nghề thiết kế và trình bày trang báo. Bất kỳ một số báo nào trước khi đưa in và phát hành đều phải được thiết kế và trình bày. Người thiết kế và trình bày báo với công việc tổ chức, sắp xếp, bố trí các yếu tố nội dung trên trang báo.

Họ tạo ra hình thức đơn giản nhưng có yếu tố nghệ thuật trong đó nhằm thu hút bạn đọc tiếp nhận nội dung từng trang báo.

Người trình bày phải biết tạo ra trang báo hài hòa, cân đối, tạo đường ranh giới giữa các phần rõ ràng để người đọc dễ dàng tiếp nhận thông tin.

Có người bảo, đã tạo ra cái mẫu style và biết sử dụng phần mềm thiết kế là xong. Thực tế không phải vậy. Mỗi người thiết kế, trình bày có sự sáng tạo theo cách của mình để đạt hiệu quả cao nhất. Và trang báo thể hiện được kỹ thuật của từng người trên ấy.

PGS.TS. Hà Huy Phượng đã từng viết: “Những người làm công tác thư ký tòa soạn và họa sĩ thiết kế, trình bày cho rằng công việc thiết kế trình bày báo, tạp chí giống như công việc sắp đặt bữa ăn.

Họ ví tổng biên tập, các phó tổng biên tập và thư ký tòa soạn là bếp trưởng; phóng viên, cộng tác viên, biên tập viên là những người “đi chợ” mua sắm thực phẩm, chế biến món ăn.

Người thiết kế, trình bày báo đảm nhiệm công việc bày biện các món ăn đó trên mâm sao cho hấp dẫn người thưởng thức.

Thiết kế, trình bày báo không chỉ đơn thuần là sự trang trí mà còn phải tạo sự hấp dẫn, hướng dẫn bạn đọc đọc báo. Việc thiết kế, trình bày như thế nào cho hấp dẫn phụ thuộc vào kỹ năng và sự sáng tạo của người thiết kế, trình bày”.

Một món ăn ngon phải đạt được 2 yếu tố: bắt mắt và hợp khẩu vị. Trước tiên món ăn làm sao phải thu hút được thực khách cái đã thì thực khách mới lựa chọn thưởng thức món ăn đó hay không.

Tờ báo cũng vậy, hình thức có bắt mắt bạn đọc thì bạn đọc mới quyết định mua tờ báo ấy hay không. Một tờ báo tốt phải đảm bảo được nội dung hấp dẫn và hình thức bắt mắt.

Anh đồng nghiệp đã gần 17 năm thiết kế và trình bày Báo Vĩnh Long chia sẻ kinh nghiệm: “Trình bày báo không chỉ gắn bó mật thiết với nội dung, làm nổi bật nội dung lên mà còn góp phần thể hiện khuynh hướng và phong cách của tờ báo.

Vì vậy, người thiết kế, trình bày phải đọc lướt nắm thông tin để bố trí cho phù hợp theo thứ tự giá trị thông tin trên cùng một bài báo, trang báo”. Còn anh họa sĩ báo bạn chia sẻ: “Áp lực về thời gian rất nhiều vì phải thực hiện dàn trang cho kịp giờ in ấn.

Đôi khi có sự thay đổi nhỏ thì người thực hiện dàn trang phải thực hiện lại từ đầu. Trong chuyên môn gọi là “bể ma-két”, mất rất nhiều công sức và thời gian”. Không sử dụng từ “vỡ” hay “hỏng” mà được sử dụng với một từ rất sinh động “bể”.

Từ tổng biên tập, đến ban biên tập hay người thiết kế, trình bày không ai muốn xảy ra việc “bể ma-két” cả. Nhưng vì muốn đưa tờ báo đến tay bạn đọc đảm bảo chất lượng nội dung và thẩm mỹ về hình thức nên luôn chịu khó thực hiện lại.

Người trình bày xử lý sao cho những tấm ảnh với ngôi nhà “nghiêng”, những nhân vật “đứng không vững”, những tấm ảnh bố cục rời rạc, không điểm nhấn, độ tương phản gắt và ảnh thiếu sáng hay xử lý những chi tiết thừa làm tấm ảnh kém “duyên”.

Những người tạo ra hình hài trang báo có chung nhận định: “Nếu những tấm ảnh đẹp và thể hiện cảm xúc, thể hiện được nội dung bài viết thì việc thực hiện dàn trang mới đạt kỹ thuật và mỹ thuật”.

Người trình bày còn tỉ mỉ chỉnh từng dòng chữ cẩn thận để con chữ không gặp cảnh “mồ côi” (con chữ nằm trơ trọi một mình trên dòng) hay vướng phải cảnh “góa phụ” (một dòng nằm lẻ loi ở đầu cột).

Người tâm huyết tạo ra “tâm hồn” trang báo luôn muốn phục vụ bạn đọc với một trang báo “hợp khẩu vị”, còn người tạo ra “hình hài” trang báo luôn mong muốn phục vụ bạn đọc với một trang báo “hợp nhãn”. Nói cho cùng, người làm báo đem hết tâm huyết để phục vụ bạn đọc.

MAI KHA