Nuôi dưỡng hoài bão tuổi trẻ từ gương danh nhân

Từ cuộc triển lãm tư liệu về thân thế, sự nghiệp, cuộc đời cố GS.VS Trần Đại nghĩa năm 2013, lúc đó rất nhiều người dân Tam Bình chưa biết gì nhiều về vị danh nhân của quê hương mình, thì đến nay đã có rất nhiều bạn trẻ hiểu thật sâu sắc về một nhà khoa học lớn, một đại trí thức, người con ưu tú của quê hương Vĩnh Long.

Các đồng chí nguyên lãnh đạo tỉnh Vĩnh Long dâng hương nhân kỷ niệm 105 năm ngày sinh cố GS.VS Trần Đại nghĩa.

Công tác giáo dục tuyên truyền đã thực sự thấm sâu vào lòng các bạn trẻ; đặc biệt Khu lưu niệm GS.VS Trần Đại Nghĩa đã có vai trò, ý nghĩa vô cùng to lớn.

Lễ kỷ niệm 105 năm ngày sinh cố GS.VS Trần Đại Nghĩa đã được tổ chức không nặng về hình thức mà thật sự trang nghiêm và mang lại nhiều ý nghĩa, kết quả rất thiết thực.

Đặc biệt, buổi giao lưu nói chuyện chuyên đề đã mang lại cho các bạn trẻ đoàn viên, học sinh Tam Bình thấm sâu niềm tự hào về một nhà khoa học lớn, một nhân cách cao đẹp của một bậc đại trí thức, cống hiến không mệt mỏi cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc.

Tấm gương một danh nhân xuất thân từ miền quê nghèo heo hút thuở ấy, đã âm thầm nuôi chí lớn phụng sự Tổ quốc, chính là niềm tin, động lực để các bạn trẻ hôm nay tự tin xây dựng hoài bão tương lai, hướng đến những giấc mơ cao đẹp hơn ngoài những chuyện “cơm, áo, gạo, tiền” như nhà thơ Chế Lan Viên từng viết: “Giấc mơ con, đè nát cuộc đời con”.

Chỉ trong vòng 60 phút, thầy Phạm Văn Hồng- Phó Giám đốc Sở GD-ĐT- đã “bắt” các bạn trẻ cùng làm việc với mình, các bạn phải nghiêm túc lắng nghe, phải ghi chép đầy đủ để sau đó có thể làm bài thu hoạch theo những câu hỏi cụ thể.

Một bài nói chuyện được chuẩn bị công phu, được thầy Hồng truyền tải một cách nhẹ nhàng mà cuốn hút, có những điểm dừng, điểm nhấn, phân tích rút ra những bài học ý nghĩa từ cuộc đời, sự nghiệp của GS.VS Trần Đại Nghĩa.

Hiệu quả của buổi nói chuyện đã được thể hiện ngay sau đó, khi giao lưu giữa khoảng 200 đoàn viên học sinh của huyện Tam Bình với 2 người con trai của GS.VS Trần Đại Nghĩa là Đại tá Trần Dũng Trí và TS. Trần Dũng Trình, vì các bạn thể hiện sự hiểu biết, sự quan tâm sâu sắc thông qua rất nhiều câu hỏi hay.

Những vấn đề được các bạn trẻ đặt ra ở nhiều phạm vi từ mối quan hệ gia đình, việc giáo dục con cái cho đến sự đóng góp của GS.VS Trần Đại Nghĩa đối với đất nước và tầm vóc của ông đối với nền khoa học thế giới.

Mở đầu buổi giao lưu, Đại tá Trần Dũng Trí lấy ngay chủ đề học tập hỏi các bạn trẻ: “Các bạn xác định học tập để làm gì?”

Nhiều bạn trả lời: học để tiếp thu tri thức; học để lo cho gia đình; học để xây dựng quê hương… Tất cả đều đúng, nhưng trở lại câu chuyện học tập một cách mãnh liệt bằng ý chí, sự nỗ lực không ngừng nghỉ của người học trò Phạm Quang Lễ ngày xưa, đã vượt qua mọi khó khăn nghịch cảnh của gia đình, quê hương và đất nước lúc bấy giờ, đó là “học để làm người”.

Một “con người” đúng nghĩa, biết xây dựng hoài bão lớn lao ngay từ lúc còn ngồi trên ghế nhà trường, quan tâm đến vận mệnh đất nước, làm động lực mạnh mẽ để học tập, nghiên cứu mong mỏi được phụng sự Tổ quốc.

Câu chuyện học tập của cậu học trò nghèo Phạm Quang Lễ chưa bao giờ xưa cũ, mà trở nên rất cần thiết trong vấn đề thời sự hôm nay, với việc “giáo dục” một con người ngay từ tấm bé, được hun đúc nên từ nền nếp gia đình,

từ tình yêu quê hương xứ sở, nên ngay từ nhỏ đã biết nuôi chí lớn âm thầm học thật giỏi lên đến ngôi trường nổi tiếng ở đất Sài Gòn xưa, đã được bạn bè tôn trọng đúc kết một câu: “Trong trường này, không ai nghèo hơn Lễ nhưng cũng không ai học giỏi bằng Lễ”.

Cho đến khi nhận học bổng sang Pháp, đã nghiên cứu đến 7 chuyên ngành khoa học khác nhau với rất nhiều bằng cấp loại ưu tú ở những trường ĐH nổi tiếng của nước Pháp.

Đến khi làm việc ở Pháp và ở Đức cũng xin vào những công ty có liên quan đến thuốc nổ. Tất cả sự học tập, nghiên cứu âm thầm chỉ với mục đích duy nhất: chế tạo vũ khí!

Khu lưu niệm GS.VS Trần Đại Nghĩa là nơi giáo dục truyền thống, khơi dậy niềm tự hào đối với các bạn trẻ hôm nay.

Bởi lẽ đơn giản: quê hương, Tổ quốc đang chìm trong khói lửa chiến tranh, nhân dân chưa thoát ra khỏi cảnh lầm than, xâm lược của quân thù.

Khi các bạn đặt câu hỏi: “Lời dạy nào sâu sắc nhất của GS.VS Trần Đại Nghĩa đối với các con?” Đại tá Trần Dũng Trí tâm sự: “Ba tôi thường căn dặn, mỗi khi trong cuộc sống, trong công việc có chuyện gì khó khăn, buồn phiền, các con hãy nghĩ đến Tổ quốc, thì mọi việc trở nên nhẹ nhàng, thoải mái”.

Bao giờ cũng phải đặt lợi ích đất nước, nhân dân lên mọi quyền lợi riêng tư. Do đó, với cương vị, uy tín của mình thời đó, GS.VS Trần Đại Nghĩa có thể can thiệp cho các con chọn vào những môi trường, ngành nghề sung sướng hơn,

ít nguy hiểm hơn trong thời buổi chiến tranh, nhưng ông hoàn toàn không can thiệp và cả 3 người con trai đều nhập ngũ vào quân đội. Đã có lần Đại tá Trần Dũng Trí được điều động vào đến tận chiến trường Quảng Trị ác liệt nhất lúc bấy giờ.

Và cả cuộc đời của GS.VS Trần Đại Nghĩa đều sống nhất quán theo lý tưởng, quan điểm phụng sự Tổ quốc.

Ngay từ khi đi học có được học bổng 500 franc mỗi tháng, ông đã chắt chiu gửi về quê nhà 200 franc, đồng tiền đối với cá nhân và gia đình cậu học trò nghèo Phạm Quang Lễ là rất quan trọng, rất quý giá, nhưng khi đã nhận được mức lương tương đương 22 cây vàng thời bấy giờ, thì ông sẵn sàng từ bỏ để theo Bác Hồ trở về quê hương tham gia kháng chiến.

Đây là bài học lớn cho tất cả các bạn trẻ hôm nay, khi đất nước lên tiếng thì sẵn sàng hy sinh lợi ích riêng.

Đã có rất nhiều chia sẻ riêng tư từ 2 người con trai của GS.VS Trần Đại Nghĩa, chắc hẳn rằng sẽ để lại trong lòng những đoàn viên học sinh quê hương Tam Bình thêm niềm tự hào về truyền thống hiếu học của quê hương, tự hào về một danh nhân lớn, nhân cách lớn của vùng đất học Vĩnh Long.

Một buổi nói chuyện giao lưu ngắn gọn mà thật cô đọng, tác động sâu sắc đến các bạn trẻ, rất cần thiết có thêm nhiều buổi nói chuyện chuyên đề như thế này cho nhiều đoàn viên, học sinh sinh viên quê mình, từ những cuộc trao đổi thiết thực chắc rằng sẽ làm thay đổi những tâm tư, tình cảm, hoài bão, ước mơ của rất nhiều bạn trẻ theo một chiều hướng tích cực nhất.

Bài, ảnh: NGỌC TRẢNG