Mưa bất thường, nhà nông thấp thỏm

Những “cơn mưa không ngờ” kéo dài trút nước xuống ruộng đồng tối 1 và 2/2 (mùng 5, 6 tết) đã khiến nông dân có ruộng lúa bước vào giai đoạn thu hoạch, rau màu vừa mới gieo trồng… đứng ngồi không yên.

Theo các chuyên gia, mưa hiện nay là hiện tượng bất thường, khá lâu mới có. Nó cũng là một trong các hiện tượng của biến đổi khí hậu, nên cần hết sức cảnh giác.

Ruộng rau bà con ở Bình Tân bị giập úng do mưa tối mùng 6.

Thấp thỏm âu lo

Sáng 3/2 (mùng 7 tết), khi chúng tôi đến huyện Bình Tân thì cơn mưa vẫn còn rả rích và đến khoảng 11 giờ trưa mới dứt hẳn. Những ruộng rau tần ô, cải xanh đang “rối như canh hẹ”, giập úng bởi ảnh hưởng của cơn mưa đêm qua.

Ông Lê Văn Bảy (ấp Thành Nhân- xã Thành Lợi) từ sáng sớm đã ra đồng mang theo cây leng để khai thông nước ứ đọng. Hơn 3 công cải “đã vào bắp” gặp mưa như trút nước đêm qua còn xăm xắp nước.

Ông Bảy phải tranh thủ xẻ thêm rãnh, vun đất vào gốc mong ruộng cải hồi phục. Hiện cải chỉ “giập bẹ sơ sơ” nhưng ông lo nhất là khi nước rút có thể sẽ bị chết cây. Bởi “ruộng cải tui vừa mới rải phân, những năm trước nắng nhiều nên cải ăn phân từ từ, phát triển tốt, còn năm nay mưa cộng thêm nước ngập phân ngấm nhanh vào đất nên chắc tiêu hết rồi”- ông Bảy rầu rĩ.

Ở ruộng kế bên, anh Lê Văn Trung nhìn ruộng tần ô, cải xanh hơn công của gia đình, tiếc rẻ: “Năm nào ăn tết xong, tôi cũng tranh thủ xuống giống màu. Năm nay ảnh hưởng thời tiết, nghĩ rau màu sẽ có giá nên xuống giống sớm hơn, ai ngờ chỉ còn vài ngày nữa thu hoạch thì giờ mưa giập cây, hư gần hết”.

Anh Trung nhẩm tính, nếu phát triển tốt trong điều kiện thời tiết bình thường, với giá 20.000 đ/kg hiện nay, mỗi luống rau tần ô bán không dưới 400.000đ. Với khoảng nửa công, anh sẽ thu về trên 10 triệu đồng, còn bây giờ coi như trắng tay.

Cũng theo anh Trung, trồng màu sợ nhất là mưa thời điểm mới xuống giống và sắp thu hoạch, vậy mà năm nay gần như nông dân ở đây lãnh đủ.

“Trước tết, bà con trồng màu khóc ròng bởi mới xuống giống đã bị mưa, giờ sắp thu hoạch lại chịu ảnh hưởng. Mưa nhiều nên rau cải chậm lớn, cộng với sâu bệnh tăng nên chi phí sản xuất cũng sẽ tăng cao hơn so mọi năm rất nhiều”- anh nói thêm.

Ông Nguyễn Văn Trí- cán bộ tổng hợp Phòng Nông nghiệp- PTNT Bình Tân cho biết, ghi nhận bước đầu đã có khoảng 1.200ha lúa Đông Xuân giai đoạn chuẩn bị thu hoạch bị đổ ngã, trong đó, có khoảng 200ha sập tỷ lệ 5- 10%, có khả năng giảm năng suất.

Còn theo ông Lê Văn Biên- Phó Phòng Kinh tế TX Bình Minh, hiện chưa thống kê thiệt hại nhưng diện tích lúa đổ ngã khó thu hoạch bằng cơ giới là rất lớn.

“Hiện một số diện tích lúa ở các xã Đông Thành, Thuận An thu hoạch năng suất rất thấp, chỉ khoảng 5,6 tấn/ha. Lúa sập nên tới đây tiền thuê thu hoạch sẽ tăng cao, nông dân tiếp tục khó khăn”- ông cho biết.

Hiện tượng bất thường

Theo Đài Khí tượng- Thủy văn tỉnh Vĩnh Long, trong tháng 2/2017, hình thế thời tiết chủ yếu là hoạt động của không khí lạnh với khoảng 4- 5 đợt được tăng cường và khuếch tán xuống phía Nam.

Vĩnh Long chịu ảnh hưởng rìa phía Nam và Tây Nam của lưỡi áp cao lạnh lục địa và rìa xa phía Bắc của rãnh áp thấp xích đạo tồn tại ở vị trí khá thấp vào khoảng 3- 6 độ vĩ Bắc kết hợp với nhiễu động trong đới gió Đông trên cao có xu hướng di chuyển vào Nam biển Đông và khả năng hoạt động mạnh lên.

Trường gió Đông Nam có cường độ trung bình đến mạnh. Thời tiết trong tỉnh mây thay đổi đến nhiều mây, phổ biến ít mưa, ban ngày trời nắng, sáng sớm có nơi có sương mù nhẹ.

Hiện tại, khu vực miền Tây Nam Bộ trời nhiều mây, sáng sớm có nơi có sương mù nhẹ. Ngày có lúc giảm mây, nắng gián đoạn. Chiều tối có mưa rào rải rác và có nơi có dông. Đêm có mưa vài nơi.

Nhiều ruộng rau màu chưa thể thoát nước, chủ ruộng nguy cơ trắng tay.

Theo nhận định của Đài Khí tượng- Thủy văn khu vực Nam Bộ, mùa khô năm 2016- 2017, nền nhiệt độ dự báo trên đồng bằng có xu thế cao hơn trung bình nhiều năm từ 0,5- 0,7 độ C. nhiệt độ cao nhất ở mức 33- 37 độ C.

Trong mùa khô có xuất hiện mưa trái mùa nhưng lượng mưa không đáng kể. Với điều kiện thời tiết như trên, nguồn nước ngọt trên đồng bằng sẽ gia tăng mức độ khan hiếm, thêm vào đó, nhiệt độ cao sẽ làm gia tăng bốc hơi, xâm nhập mặn và làm gia tăng nhu cầu nước cho cây trồng, vật nuôi.

Tối mùng 5 và chiều mùng 6 tết, Vĩnh Long đón trận mưa lớn bất thường. Đây là hiện tượng khá lạ bởi hàng năm mùa mưa thường chấm dứt từ cuối tháng 11, đầu tháng 12 của năm cũ.

Thông thường ngay dịp Tết Nguyên đán, một số nơi ở ĐBSCL và Nam Bộ vẫn có thể có mưa nhưng lượng mưa không đáng kể. Tuy nhiên năm nay, mưa trái mùa là những trận mưa lớn kéo dài và trên diện rộng.

Theo các chuyên gia, những cơn mưa bất thương này chính là hiện tượng La Nina yếu đã được dự báo từ tháng 4/2016, thời điểm đợt khô hạn lịch sử đang khắc nghiệt nhất. Năm 2016, khô hạn rất khốc liệt thì năm nay thời tiết cũng sẽ mưa bất thường trước khi trở về trạng thái cân bằng.

PGS.TS Lê Anh Tuấn- Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu biến đổi khí hậu (Trường ĐH Cần Thơ) cho rằng, mưa hiện nay là một hiện tượng bất thường, lâu lâu mới có. Nó cũng là một trong hiện tượng của biến đổi khí hậu.

Tuy nhiên, mưa này chỉ vài ngày nên không thể làm thay đổi tình trạng hạn, mặn trong thời gian tới. “Hạn, mặn là do tác động lớn kéo dài nên mưa dài ngày không tác động gì đáng kể. Còn việc hạn, mặn thời gian tới như thế nào thì chúng tôi chưa khẳng định được vì còn phụ thuộc lớn vào dòng chảy từ thượng nguồn đổ về.”- PGS.TS Lê Anh Tuấn nói.

Bài, ảnh: NGUYỄN HOÀNG- LÊ SƠN