Không thể làm ruộng theo hình thức "lúa cũ đổi lúa mới"

Nhiều đại biểu đề xuất nên có chủ trương sản xuất 2 vụ lúa/năm, vì sản xuất lúa vụ 3 không cho lợi nhuận cao.

Trong phiên thảo luận tại tổ về tình hình phát triển kinh tế- xã hội năm 2016 và phương hướng năm 2017, nội dung mà đại biểu đóng góp tập trung vào những khó khăn cũng như giải pháp phát triển ngành nông nghiệp- một trong những trụ đỡ chính của nền kinh tế của tỉnh.

Trụ đỡ nông nghiệp bị nhiều tác động

Theo nhiều đại biểu, nông nghiệp là trụ đỡ quan trọng nhất, có yếu tố quyết định đóng góp cho sự ổn định kinh tế và đời sống của người dân và trụ đỡ đó chính là nguồn sống của 70% người dân ở khu vực nông thôn.

Tuy nhiên, trụ đỡ ấy hiện đang bị quá nhiều tác nhân làm ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp, đó là: tình trạng sử dụng phải nông dược- thuốc trừ sâu, phân bón giả, kém chất lượng; do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, hiện tượng xâm nhập mặn làm cho diện tích vườn cây ăn trái và lúa bị thiệt hại.

Những tác động đó làm giảm giá trị sản xuất nông nghiệp 2,85%, tương đương 574 tỷ đồng (theo báo cáo của UBND tỉnh).

Nhiều đại biểu thông tin thêm, qua tiếp xúc cử tri, nhiều cử tri còn lo lắng tình trạng được mùa mất giá vẫn là điệp khúc thường xuyên mà nông dân chưa giải được bài toán này. Thực tế hiện nay, nông dân vẫn phải tự “bơi” trong cơ chế thị trường, mà đã nói tự bơi thì người “biết bơi” sẽ sống, không biết bơi sẽ chết.

Một nghịch lý nữa là đất đai là của dân, cây, con giống là của dân, sản phẩm được họ cật lực làm ra nhưng giá lại do thương lái quyết định. Vậy giải quyết những nút thắt này như thế nào?

Nhiều đại biểu cho rằng, phải đẩy mạnh tái cơ cấu ngành nông nghiệp, tổ chức lại sản xuất theo hướng nâng cao chuỗi giá trị.

Đại biểu Nguyễn Bá Tòng (đơn vị huyện Tam Bình) cho rằng, phải tổ chức lại sản xuất, từng địa phương phải lựa chọn cây trồng vật nuôi cho phù hợp, nhất là phát huy tối đa lợi thế đặc thù của từng vùng, trong đó chú ý đến cây trồng vật nuôi có tính thích ứng với biến đổi khí hậu và thời tiết cực đoan.

Cần có chính sách khuyến khích vận động doanh nghiệp đầu tư lĩnh vực nông nghiệp, vận động nông dân mạnh dạn cho thuê đất hoặc chuyển nhượng đất và làm công nhân nông nghiệp cho doanh nghiệp để hạn chế sản xuất manh mún, nhỏ lẻ để việc ứng dụng khoa học công nghệ thuận lợi hơn.

Theo đại biểu Lê Văn Lập (đơn vị huyện Vũng Liêm), trong tình hình hiện nay, việc biến đổi khí hậu sẽ còn diễn biến phức tạp, đề nghị tỉnh quan tâm đầu tư những công trình phòng, chống mặn (cống, đập, đê bao ở các xã bị ảnh hưởng nhiều như Thanh Bình, Quới Thiện, Trung Thành Đông…).

Hiện nay, ý thức của nhân dân về phòng chống hạn mặn đã nâng lên, tuy nhiên nếu không có những công trình như trên thì việc sản xuất nông nghiệp tiếp tục sẽ bị ảnh hưởng.

Đại biểu Nguyễn Văn Thả (đơn vị huyện Tam Bình) đề xuất việc làm thế nào để chuyển dịch cơ cấu kinh tế nhanh và bền vững, trong tình hình biến đổi khí hậu hiện nay. Ông nói, mỗi địa phương cần xác định cây, con nuôi trồng chủ lực chứ không nên nuôi, trồng tràn lan, bộc phát.

Ngoài ra, để giải quyết đầu ra cho sản phẩm chỉ còn cách củng cố tổ hợp tác sản xuất và tiến lên hợp tác xã để có số lượng hàng hóa tập trung và liên tục, rồi mới nghĩ tới chuyện xuất khẩu được.

Theo nhiều đại biểu, để thực hiện tốt đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp, cần phải bố trí nguồn vốn thực hiện, bởi vì muốn bố trí lại hệ thống sản xuất nông nghiệp thì phải quy hoạch, xây dựng lại hệ thống thủy lợi để phục vụ cho hệ thống sản
xuất đó.

Đại biểu Võ Ngọc Thơ (đơn vị huyện Bình Tân) kiến nghị, thời gian tới tỉnh cần quan tâm đầu tư phân bổ nguồn vốn cho các địa phương, đặc biệt là các đơn vị được chọn làm điểm chỉ đạo.

Ngoài ra, cần củng cố và phát triển hợp tác xã theo hướng cung ứng vật tư đầu vào giúp giảm chi phí cho người dân, đồng thời là nơi giải quyết đầu ra cho hàng nông sản, có như thế việc thực hiện đề án tái cơ cấu mới mang tính bền vững.

Theo nhiều đại biểu, tỉnh cần có chính sách để thu hút những doanh nghiệp đến đầu tư vào lĩnh vực sơ, chế biến các sản phẩm chủ lực trên địa bàn tỉnh, để chúng ta có thể nâng cao chuỗi giá trị nông sản hàng hóa.

Song song đó, cần quan tâm đến việc sản xuất nông sản sạch vì đây là nhu cầu rất lớn của người dân. Theo đại biểu Lê Ngọc Thúy (đơn vị huyện Tam Bình) thực phẩm an toàn, rau sạch, trái cây sạch, thịt sạch… có thể nói đang là “khao khát” của người dân.

Do đó, đề nghị tỉnh và ngành nông nghiệp cần đầu tư nhiều hơn nữa các mô hình sản xuất nông nghiệp sạch, an toàn để chỉ đạo, triển khai thực hiện và có cơ sở để nhân rộng. Từ đó, có được nông sản sạch để cung ứng cho thị trường, trước hết là thị trường nội địa.

Không thể làm theo hình thức "lúa cũ đổi lúa mới"

Việc sản xuất lúa 3 vụ hay 2 vụ/năm cũng là những vấn đề mà đại biểu quan tâm. Theo nhiều đại biểu, đối với cây lúa, trước hết nên có chủ trương giảm diện tích lúa vụ 3 và quy hoạch vùng sản xuất 2 vụ lúa chính trong năm, trong đó có một vụ luân canh màu hoặc thủy sản tùy theo thực tế địa phương hoặc cũng có thể bỏ 1 vụ để lấy phù sa, nhằm tái tạo lại độ phì nhiêu của đất, vừa tránh áp lực phải tiêu thụ lúa hàng hóa.

Đại biểu HĐND tỉnh tham gia thảo luận tại hội trường về tình hình kinh tế- xã hội năm 2016 và phương hướng năm 2017.

Nhiều đại biểu cho rằng, hiện nay nếu sản xuất 3 vụ lúa trong năm là không có lợi nhuận, có nhiều nông dân nói sản xuất 3 vụ là hình thức lúa cũ đổi lúa mới, mà không làm thì không được vì xung quanh ai cũng làm, thậm chí có hộ bị lỗ. Vì tính từ khi xuống giống đến khi thu hoạch gần 4 tháng nhưng lợi nhuận chỉ từ 700.000- 1.500.000 đ/công.

Nếu chỉ tính 2 lao động mỗi hộ thôi, thì có thể cho thuê đất đi làm thêm nghề khác tốt hơn rất nhiều (chưa kể trường hợp bị lỗ như ở vụ Thu Đông vừa qua).

Để làm được điều đó, tỉnh nên có sự chỉ đạo kiên quyết, trước tiên là đẩy mạnh tuyên truyền, thuyết phục, vận động nhằm tạo sự đồng thuận thống nhất cao trong nội bộ và nhân dân.

Theo đại biểu Lê Văn Lập, tình hình sản xuất nông nghiệp năm 2016 gặp rất nhiều khó khăn, ngoài việc bị ảnh hưởng của hạn, xâm nhập mặn thì mưa và lốc xoáy khiến cho ngành nông nghiệp không đạt chỉ tiêu như kế hoạch.

Thời gian tới, huyện Vũng Liêm sẽ tập trung tái cơ cấu ngành nông nghiệp, đặc biệt vận động nhân dân sản xuất 2 vụ trong năm, giảm vụ 3 đồng thời tăng diện tích cây có múi và chăn nuôi.

Đại biểu Nguyễn Văn Thả cho rằng, nên có chủ trương sản xuất lúa 2 vụ một năm, một vụ còn lại luân canh để tạo độ màu mỡ, tránh bạc màu.

Để làm được điều này, trước nhất phải thống nhất trong hệ thống chính trị, sau đó vận động người dân và cả hệ thống chính trị vào cuộc. Vừa rồi, huyện Tam Bình có tổng kết làm 2 vụ cũng tương đương 3 vụ, lý do người dân vẫn làm 3 vụ là muốn lúa cũ đổi lúa mới.

• ™Bài, ảnh: THANH TÂM