Cập nhật, hoàn thiện kịch bản biến đổi khí hậu và nước biển dâng năm 2016
Theo TTXVN, Bộ Tài nguyên- Môi trường (TN-MT) đã tích cực tổ chức cập nhật kịch bản biến đổi khí hậu và nước biển dâng (BĐKH-NBD) năm 2016 cho Việt Nam theo Chỉ thị số 09 ngày 12/3/2016 của Thủ tướng Chính phủ về việc triển khai các biện pháp cấp bách ứng phó xâm nhập mặn ở ĐBSCL.
TS. Tăng Thế Cường- Chánh Văn phòng Bộ TN-MT cho biết: Trong quá trình thực hiện, nhiều cơ quan nghiên cứu trong và ngoài nước đã tham gia xây dựng báo cáo cập nhật kịch bản BĐKH-NBD cho Việt Nam.
Báo cáo cập nhật kịch bản đã được trình bày và tiếp thu ý kiến của các chuyên gia, các cơ quan quản lý nhà nước có liên quan thông qua các hội thảo tham vấn ở Trung ương và địa phương, đồng thời được chỉnh sửa và hoàn thiện theo kết luận của Hội đồng thẩm định cấp quốc gia do Bộ TN-MT thành lập.
Theo đó, kịch bản BĐKH-NBD cho Việt Nam năm 2016 được cập nhật theo lộ trình đã được xác định trong Chiến lược quốc gia về BĐKH, nhằm cung cấp những thông tin mới nhất về những biểu hiện, xu thế BĐKH-NBD trong quá khứ và trong thế kỷ XXI ở Việt Nam.
Kịch bản BĐKH-NBD cho Việt Nam được Bộ TN-MT công bố lần đầu vào năm 2009 trên cơ sở tổng hợp các nghiên cứu trong và ngoài nước. Mức độ chi tiết của các kịch bản giới hạn cho 7 vùng khí hậu và dải ven biển Việt Nam để kịp thời phục vụ các bộ, ngành và các địa phương thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia ứng phó với BĐKH.
Năm 2011, Chiến lược quốc gia về BĐKH được ban hành, xác định mục tiêu cho các giai đoạn và các dự án ưu tiên, Bộ TN-MT đã cập nhật kịch bản dựa trên các nguồn dữ liệu,
các điều kiện khí hậu cụ thể của Việt Nam và các sản phẩm của các mô hình khí hậu.
Phương pháp xây dựng kịch bản BĐKH trên cơ sở số liệu thực đo về nhiệt độ, lượng mưa tại 150 trạm khí tượng, thủy văn, số liệu quan trắc về bão, các đợt nắng nóng, rét,... sử dụng phương pháp hồi quy tuyến tính để xác định xu thế và mức độ biến đổi của các BĐKH trong quá khứ.
Trong Báo cáo đánh giá lần thứ 5 (AR5), IPCC đã xây dựng kịch bản BĐKH dựa trên cách tiếp cận mới về kịch bản phát thải theo đường nồng độ khí nhà kính đại diện “Representative Concentration Pathways - RCP).
5 mô hình khí hậu toàn cầu (GCM) và khu vực (RCM) được áp dụng trong tính toán là: Mô hình AGCM/MRI của Viện Nghiên cứu khí tượng Nhật Bản, Mô hình PRECIS của Trung tâm Khí tượng Hadley- Vương quốc Anh, Mô hình CCAM của Tổ chức Nghiên cứu khoa học và Công nghiệp Liên bang Úc (CSIRO), Mô hình RegCM của Ý và Mô hình clWRF của Mỹ.
Mỗi mô hình có các phương án tính toán khác nhau dựa trên kết quả tính toán từ mô hình toàn cầu của IPCC (2013).
Phương pháp xây dựng kịch bản NBD được xây dựng theo các phương pháp của IPCC trong AR5, các nghiên cứu của Church (2013) và Slagen (2014), các kịch bản NBD của các quốc gia như Úc, Hà Lan, Singapore.
Phương pháp xây dựng các bản đồ nguy cơ ngập cho các tỉnh vùng đồng bằng và vùng ven biển được xây dựng theo các mức ngập từ 50- 100cm với bước cao đều là 10cm. Riêng đối với các đảo, các quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam, bản đồ nguy cơ ngập chỉ được xây dựng với mức ngập 100cm.
Từ tháng 5/2015, Bộ TN-MT đã giao cho Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và BĐKH xây dựng kế hoạch, triển khai các nghiên cứu về phương pháp luận để tiếp tục cập nhật, hoàn thiện kịch bản BĐKH-NBD chi tiết cho các giai đoạn đến năm 2100; xây dựng tập bản đồ nguy cơ ngập chi tiết theo các kịch bản NBD; tích hợp thông tin và dữ liệu kịch bản phục vụ hoạch định chính sách phát triển kinh tế- xã hội của địa phương. Để đảm bảo có đủ cơ sở khoa học và thực tiễn, Bộ TN-MT đã tổ chức các hội thảo tham vấn các địa phương, các nhà khoa học, các tổ chức quốc tế về các nội dung kịch bản.
Các phương án kịch bản BĐKH-NBD cho Việt Nam được xây dựng với các kịch bản phát thải khí nhà kính (RCP) theo cách tiếp cận mới của IPCC, gồm: kịch bản cao - RCP8.5; kịch bản trung bình cao - RCP6.0; kịch bản trung bình - RCP4.5 và kịch bản thấp - RCP2.6. Các kịch bản được xây dựng chi tiết cho các địa phương và các khu vực ven biển Việt Nam theo từng thập kỷ của thế kỷ XXI.
Các yếu tố của kịch bản BĐKH-NBD gồm mức tăng nhiệt độ, sự thay đổi lượng mưa trung bình của các mùa và trung bình năm; các cực trị khí hậu (nhiệt độ tối cao trung bình, tối thấp trung bình, sự thay đổi của số ngày có nhiệt độ nóng nhất và mức thay đổi của lượng mưa ngày lớn nhất); mực NBD cho các khu vực ven biển.
PV