Người giữ hồn ghe ngo Loan Mỹ

Ông Nguyễn Văn Sáu.

Ngồi tiếp chuyện với chúng tôi trong căn nhà đơn sơ ở ấp Sóc Rừng (xã Loan Mỹ- Tam Bình), ông Nguyễn Văn Sáu (còn gọi là sáu Phèn, 64 tuổi) hào hứng kể về những lần chỉ huy đội đua ghe nữ xã nhà đại diện cho tỉnh Vĩnh Long tham gia tranh tài giải đua ghe ngo truyền thống tại khu vực ĐBSCL hàng năm:

“… Vui và tự hào lắm! Toàn đội tập luyện quyết liệt, vất vả, gian khổ nhưng quyết tâm rất cao. Chị em luôn mong muốn đem về thành tích tốt nhất cho địa phương để không phụ lòng người hâm mộ…”.

Ông Sáu kể thêm: Phong trào đua ghe ngo ở xã Loan Mỹ xuất hiện mấy mươi năm qua. Vận động viên (VĐV) chủ yếu là người dân tộc Khmer, đặc biệt lực lượng VĐV nữ rất mạnh và đồng đều, yêu thích bộ môn thể thao này, sẵn sàng thu xếp việc gia đình để tham gia luyện tập và thi đấu.

Mỗi lần thi đấu cấp khu vực, cả đội có trên 100 VĐV cùng tham gia luyện tập trong thời gian xấp xỉ 30 ngày, nhưng khi thi đấu chính thức thì chỉ có 65 VĐV chính thức tham gia cùng với 2 huấn luyện viên (HLV).

Địa bàn tập luyện vẫn là các sông rạch tại chỗ dưới sự hướng dẫn tận tình của HLV “không chuyên” Nguyễn Văn Sáu. Bản thân ông dù rất bộn bề với công việc ruộng, rẫy và suốt lúa mướn cho người dân quanh vùng nhưng mỗi khi vào dịp thi đấu ông lại thu xếp việc nhà để có mặt thường xuyên với đội ngũ VĐV.

Chị Thạch Thị Khuôl (30 tuổi, ngụ ấp Cần Súc, xã Loan Mỹ) kể lại: “… Chú Sáu rất nhiệt tình với phong trào, có nhiều kinh nghiệm và chiến thuật trong thi đấu. Tuy gia đình chú còn khó khăn nhưng chú luôn thu xếp việc nhà, có mặt để luôn động viên tốt tinh thần của toàn đội nên kết quả thường mang lại cao…”

Trong 2 năm 2013 và 2014, đội nữ đua ghe ngo của xã Loan Mỹ đã đại diện cho tỉnh Vĩnh Long tham gia thi đấu cấp khu vực (tổ chức tại tỉnh Sóc Trăng) và đã mang về 2 giải nhì tập thể làm nức lòng người hâm mộ môn thể thao truyền thống của người dân tộc Khmer ở Tây Nam Bộ.

HLV Nguyễn Văn Sáu cho biết thêm: “… Dù điều kiện vật chất trang thiết bị còn hạn hẹp, thời gian tập luyện không nhiều do kinh phí đầu tư hạn chế, nhưng tập thể VĐV nữ đã thi đấu xuất sắc nên mang về kết quả đáng tự hào.

Theo lời kể của ông Sáu, gần 20 năm trước đây, ông thường đến chùa Kỳ Son (xã Loan Mỹ) để hướng dẫn VĐV các ấp phương pháp đua ghe ngo, cách thiết kế ghe sao cho cân bằng, lướt nhanh, sự kết hợp nhuần nhuyễn các tay chèo để tạo nên sức mạnh đồng nhất. Cạnh đó, ông còn tham gia làm trọng tài cho nhiều cuộc thi đua ghe ngo loại nhỏ ở các ấp.

Từ khi tỉnh Vĩnh Long đã đầu tư ghe ngo cho 4 huyện có đông người dân tộc Khmer (mỗi huyện một chiếc quy mô lớn, đủ chuẩn thi đấu cấp quốc gia) thì ông được phân công vừa làm HLV cho đội đua ghe ngo nữ của huyện Tam Bình (nòng cốt là các VĐV nữ xã Loan Mỹ).

Chiếc ghe ngo cần được sửa chữa hiện đang nằm ở chùa Kỳ Son (xã Loan Mỹ- Tam Bình).

Ông kể thêm một số kinh nghiệm quý báu như: ông đã đi tận tỉnh Kiên Giang để mua cho bằng được 2 cây cột dài hàng chục mét, nặng hàng trăm ký để làm cần câu để nằm xuôi giữa ghe với công dụng làm ghe đua không rung lắc, ổn định trên mặt nước, giúp ghe lướt nhanh.

Khi thi đấu phải phát huy tổng lực theo nhịp còi của HLV, phải biết phân bố sức toàn đội phù hợp cho từng cự li 800m hay 1.200m… Hiện nay mỗi ghe đua có chiều dài khoãng 60- 70m, ngang khoảng 1,4m.

Ngoài việc huấn luyện đội nữ đua nghe ngo huyện Tam Bình, ông Sáu còn duy trì phong trào đua ghe ngo với quy mô nhỏ ở các ấp trên địa bàn xã Loan Mỹ như: Sóc Rừng, Đại Thọ, Đại Nghĩa, Cần Súc (mỗi ghe ngo có từ 6- 10 người) để phong trào đua ghe ngo không bị mai một với thời gian và cũng để phát hiện, bồi dưỡng những hạt nhân mới có khả năng về bộ môn thể thao truyền thống này.

Đưa chúng tôi đến chùa Kỳ Son- nơi đang lưu giữ chiếc ghe ngo của huyện Tam Bình đang “xếp xó”, HLV Nguyễn Văn Sáu trăn trở:

“Chiếc nghe ngo đã từng gắn bó, thi đấu nhiều năm liền nay đã xuống cấp, hư hỏng không thể góp mặt thi đấu cấp khu vực mùa giải 2015 và nếu không được sửa chữa hay trang bị mới thì nguy cơ vắng mặt mùa giải 2016 là điều tất yếu.

Trong đôi mắt già nua của ông, chúng tôi vẫn đang bắt gặp một niềm tin đang chờ đợi. Có lẽ ông đang chờ cái ngày lại được cùng các VĐV reo hò trên mặt nước trong các cuộc tranh tài truyền thống để được nghe những tiếng trống, tiếng chiêng cổ vũ reo hò trong mùa lễ hội của người dân tộc Khmer Nam Bộ.

™Bài, ảnh: TRƯƠNG THANH LIÊM