Ma túy đá- phát hiện, can thiệp sớm để giảm tác hại đối với người sử dụng

Theo số liệu của cơ quan chức năng về phòng, chống ma túy, trong 10 năm qua, người sử dụng ma túy ở Việt Nam có thay đổi lớn trong việc dùng các loại chất gây nghiện.

Số người sử dụng ma túy có nguồn gốc tự nhiên có chiều hướng giảm và số người dùng chất ma túy dạng Amphetamin (ma túy đá- ATS) ngày càng tăng.

Một số dạng ma túy thường gặp (ảnh minh họa).

Theo thống kê, trong khu vực Châu Á, giá bán lẻ ma túy đá tại Việt Nam thấp nhất trong số 9 quốc gia được khảo sát, chỉ khoảng bằng 1/9 so với giá bán ở Hàn Quốc, 1/8 so với Nhật Bản, 3/4 so với Singapore,...

Và theo kết quả khảo sát tại Hà Nội, Đà Nẵng và TP Hồ Chí Minh, trên 1/2 số người trong nhóm phụ nữ bán dâm đã sử dụng ma túy đá.

Còn đối với nhóm người tiêm chích ma túy, tình hình chuyển sang dùng ma túy đá thay cho “ma túy truyền thống” cũng tiếp tục gia tăng.

Theo báo cáo của Bộ Công an, cả nước hiện có 222.582 người nghiện ma túy. Một điều đáng lo là số người nghiện ma túy đá có xu hướng tăng nhanh trong vòng 3 năm trở lại đây.

Trong khi đó, người nghiện sử dụng ma túy đá thì rất khó cai, dễ hoang tưởng, có nhiều hành vi bạo lực do bị “ngáo đá”...

Tại hội thảo can thiệp giảm tác hại ma túy đá tổ chức ngày 11/6 tại Hà Nội, ông Phan Đình Thư- Trưởng Phòng Chính sách cai nghiện ma túy (Cục Phòng chống tệ nạn xã hội) cho biết, tình hình người nghiện ma túy có xu hướng tăng nhanh.

Trong số 222.582 người nghiện ma túy có gần 70% đang sinh sống tại cộng đồng; khoảng 11% đang tham gia điều trị, cai nghiện tại các cơ sở cai nghiện ma túy và gần 19% đang ở trong trại giam, trại tạm giam và cơ sở giáo dục, trường giáo dưỡng. 

Số người nghiện ma túy vào điều trị, cai nghiện tại các cơ sở cai nghiện ma túy có khoảng 40% là sử dụng ma túy tổng hợp, đặc biệt một số tỉnh phía Nam, tỷ lệ này lên tới trên 70%.

Tình hình sử dụng và nghiện ma túy tổng hợp gây bức xúc cho xã hội, một số bị các rối loạn tâm thần dẫn đến có hành vi vi phạm pháp luật.

Theo báo cáo của Bộ Công an thì có khoảng 30% người nghiện ma túy có liên quan đến tội phạm, khoảng 38% tội phạm trong các nhà giam có liên quan đến ma túy.

Thời gian vừa qua, có nhiều vụ trọng án liên quan đến người dùng ma túy đá gây hoang mang cho người dân.

Gần đây nhất là vụ ca sĩ Châu Việt Cường bị “ngáo đá” đã nhét tỏi vào miệng một cô gái khiến nạn nhân tử vong. Những hệ lụy do sử dụng ma túy trái phép gây ra rất nghiêm trọng đối với tình hình trật tự xã hội.

Còn TS. Nicole Lee- chuyên gia về ma túy người Úc, Giám đốc Tổ chức 360Edge- cho hay: Tác động của ma túy đá lên bộ não làm khả năng kiểm soát của não giảm.

Một người bình thường không phải người đồng tính nam nhưng sau khi dùng ma túy đá, 2 người nam giới có thể quan hệ tình dục.

Tại Úc, trong số 21% người dùng ma túy đá có khoảng 1/2 trong số đó không dùng bao cao su khi quan hệ. Gần như tất cả người dùng ma túy đá đều có nguy cơ nhiễm HIV do có quan hệ tình dục không an toàn.

Còn nếu sử dụng lâu dài, người dùng ma túy đá có những vấn đề ở tim, gan, thận, răng, da, giấc ngủ, rối loạn tâm thần kéo dài, giảm động lực, giảm cân, suy dinh dưỡng, giảm chú ý và trí nhớ...

Qua nghiên cứu cho thấy, số người sử dụng ma túy đá tăng, nhưng điều đáng buồn là các nghiên cứu trên thế giới xác định, có 18 loại thuốc tiềm năng trong điều trị nghiện và tái nghiện ma túy đá nhưng các loại thuốc này vẫn đang được nghiên cứu, chưa có bằng chứng thuyết phục để bác sĩ kê đơn điều trị cho người nghiện.

Các nghiên cứu còn cho thấy, khoảng 70% người dùng ma túy đá dùng với tần suất dưới 1 lần/tháng, 10% dùng 1 lần/tháng và có 20% dùng nhiều lần trong tháng- nghĩa là chủ yếu người dùng ma túy đá ban đầu có mục đích “vui vẻ”.

Thậm chí có người dùng vì muốn tìm cảm giác thoải mái, nhưng hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu nên việc can thiệp có hiệu quả rất ít.

Vì vậy, biện pháp chủ yếu vẫn là phát hiện sớm để giảm liều và ngừng sử dụng ma túy đá, tiến tới cải thiện nhận thức, dự phòng tái nghiện cho người nghiện.

Bên cạnh đó, cần can thiệp sớm đối với người dùng ma túy đá tại các cơ sở y tế và cộng đồng để có thể giảm hại tới mức thấp nhất, nếu không muốn giới trẻ say mê với các cảm giác mơ hồ, hoang dại, bạo lực vì ma túy đá và sau đó là bệnh tật cùng những hành vi phạm tội.

Bài, ảnh: CẨM NHUNG