Tăng năng suất, lợi môi trường

Tỉnh đã ban hành nhiều kế hoạch hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất sạch hơn.

Với sự hỗ trợ của ngành chức năng, thời gian qua nhiều doanh nghiệp, cơ sở sản xuất mạnh dạn đổi mới máy móc, thiết bị tiên tiến vào sản xuất mang lại hiệu quả tích cực. Không chỉ tiết kiệm chi phí, tăng năng suất, lợi môi trường, việc áp dụng này còn tạo ra những sản phẩm tốt, phù hợp xu thế người tiêu dùng.

Vì an toàn, sức khỏe người tiêu dùng

Năm 2013, người tiêu dùng chắc hẳn chưa quên “scandal” bún chứa hóa chất công nghiệp tinopal (chất tạo sáng quang học dùng trong sản xuất giấy hay bột giặt), bị cấm dùng trong thực phẩm. Nếu hấp thu vào cơ thể, theo các nhà chuyên môn có thể gây các bệnh về thận, gan, thậm chí gây tử vong.

Và tại Cơ sở Bún- Bánh phở Ba Khánh (xã Trường An- TP Vĩnh Long), thời điểm ấy cũng “liên đới” ít nhiều chịu ảnh hưởng, dù ngành chuyên môn đã kiểm tra và chứng minh an toàn.

Thấy được những điểm yếu về nhà xưởng, máy móc cũ, sản xuất thủ công nên cùng thời điểm này cơ sở đã đầu tư trên 1 tỷ đồng để xây nhà xưởng, trang bị máy móc công nghệ mới tạo quy trình sản xuất, an toàn thực phẩm cho sản phẩm.

Bà Lưu Kim Phụng- chủ cơ sở- cho biết tiếp nối nghề truyền thống của gia đình, những khâu trước đây làm thủ công như nhồi bột, ngâm gạo… thì nay đã chuyển sang máy móc là chính. Và nước thải ra môi trường trước đây phải tốn nhiều chi phí để xử lý qua nhiều khâu, thì khi đầu tư hệ thống xử lý đồng bộ cơ sở cũng thực sự an tâm.

Khẳng định: “Tôi đã áp dụng và thấy hiệu quả”- bà dẫn chứng- “với máy cũ, bún thành phẩm phải qua khâu rửa nước, còn với máy mới không qua rửa nước, nhiệt độ hấp trên 100 độ nên thanh trùng được vi sinh, nấm mốc, thời gian bảo quản 36- 48 giờ, thay vì chỉ 24 giờ như làm máy cũ”.

Cũng nhờ mạnh dạn thay đổi mà cơ sở giảm chi phí, tăng cao hiệu suất sản xuất, đồng thời cũng thân thiện với môi trường hơn. Thành tích đáng khích lệ là cơ sở sản xuất đầu tiên trong ngành sản xuất bún- bánh phở đã đạt tiêu chuẩn ISO 22000:2005- tiêu chuẩn quốc tế mới về an toàn thực phẩm.

Trong khi đó, theo bà Lê Trúc My- Phó Giám đốc Công ty TNHH Sơn Hải (Tam Bình), nhờ đầu tư máy móc theo quy trình hiện đại mà sản lượng mỗi năm tăng, tiết kiệm 20- 30% sức lao động. Qua đó, giúp nâng cao uy tín cho công ty, tiếp cận thị trường khó tính và được người tiêu dùng khắp nơi đón nhận.

Từ năm 2010, Sở Công thương tỉnh thông qua hỗ trợ máy móc, thiết bị sản xuất tiên tiến và các hoạt động tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức áp dụng sản xuất sạch hơn trong công nghiệp.

Qua đó, nhận thức của các doanh nghiệp đã có chuyển biến khá tích cực, thấy được lợi ích trong việc áp dụng sạch và đã từng bước thay đổi phương thức quản lý, đầu tư cải tiến công nghệ, sử dụng tiết kiệm nguyên- nhiên liệu, giảm phát sinh chất thải.

Vì mục tiêu lâu dài

Không phải các cơ sở, doanh nghiệp lớn mới có đủ lực để áp dụng quy trình sản xuất sạch hơn mà ngay cả cơ sở nhỏ cũng có thể áp dụng. Tuy nhiên, nhiều cơ sở cho rằng khó khăn vẫn là vốn đối ứng đầu tư, nên phần lớn “làm tèng tèng cũng được”.

Điều này, cũng được ông Lê Thanh Phong- Giám đốc Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp (Sở Công thương) nhìn nhận: “Doanh nghiệp còn lơ là, tâm lý ngại thay đổi nên khó thực hiện”.

Tuy vậy, đây là xu thế tất yếu- “nếu không muốn bị bỏ lại phía sau” thì cơ sở, doanh nghiệp sản xuất buộc phải thay đổi, tùy vào khả năng, môi trường.

Ông Lê Thanh Phong cho rằng, chỉ cần có quyết tâm, mong muốn nâng cao năng lực cạnh tranh, muốn tạo ra sản phẩm an toàn chất lượng, sản xuất thân thiện với môi trường thì đều có giải pháp thực hiện. Cái cần thiết và quan trọng nhất là thay đổi hành vi.

Với cơ sở nhỏ, chỉ cần thay đổi cách bố trí, sắp xếp máy móc, thiết bị, con người cũng đã phần nào cải thiện được tình trạng sản xuất từ “chưa sạch” sang “sạch hơn”.

Cũng hướng đến mục tiêu này, năm 2018, Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp (Sở Công thương) dự kiến sẽ hỗ trợ ứng dụng máy móc, thiết bị tiên tiến cho khoảng 10 cơ sở công nghiệp nông thôn, tổ chức 3 cuộc hội thảo về sản xuất sạch hơn, xây dựng thương hiệu và nâng cao nhận thức cho người dân.

Cùng với đó, hỗ trợ doanh nghiệp, cơ sở xây dựng thương hiệu, đăng ký nhãn hiệu, thiết kế mẫu mã, bao bì đóng gói...

Cơ sở Bún- Bánh phở Ba Khánh mạnh dạn đưa máy móc, thiết bị tiên tiến vào sản xuất mang lại hiệu quả.

UBND tỉnh cũng đã ban hành kế hoạch “Hành động thực hiện chiến lược sản xuất sạch hơn trong công nghiệp”.

Theo đó, đến năm 2020 sẽ có 50% cơ sở sản xuất công nghiệp áp dụng sản xuất sạch hơn, tiết kiệm 8- 13% mức tiêu thụ năng lượng, nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu trên đơn vị sản phẩm. Và mục tiêu quan trọng nhất khi thực hiện vẫn là bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, thực tế điều này được rất ít doanh nghiệp xem trọng, thậm chí coi “đó là việc của Nhà nước”.

Vì vậy, để thực hiện, áp dụng phổ biến, rộng rãi đòi hỏi chiến lược tuyên truyền sâu rộng, mạnh hơn là xử phạt, bởi không chỉ cái chung là bảo vệ môi trường, mà còn là sự phát triển của cơ sở, doanh nghiệp, nhất là sức khỏe người tiêu dùng.

Bài, ảnh: MINH- LY