Thêm điểm nhấn, tạo hồn sắc cho đô thị

Nhằm hướng tới phát triển các đô thị (ĐT) Vĩnh Long ngày càng khang trang, hiện đại, đậm đà bản sắc, phóng viên Báo Vĩnh Long có cuộc trò chuyện với ThS. KTS Nguyễn Quốc Duy- Phó Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh- xoay quanh chủ đề “điểm nhấn ĐT”.

Theo ông Nguyễn Quốc Duy, điểm nhấn ĐT tạo nên bởi cấu trúc không gian đặc trưng mang lại những cảm thụ sâu hơn về mỗi ĐT.

Cảnh quan ven sông Tiền nối với tuyến kè tạo thành điểm nhấn không gian đặc thù của đô thị yên bình.

* Thưa ông, xin ông cho biết vì sao điểm nhấn quan trọng đối với các ĐT?

- Không riêng lĩnh vực xây dựng kiến trúc hay quy hoạch mà các ngành hội họa, điêu khắc, đồ họa… đều có nhu cầu sử dụng khái niệm điểm nhấn trong một bối cảnh, không gian để gây chú ý, cũng là nhu cầu tự nhiên, khách quan của thị giác khi nhìn một đối tượng trong bối cảnh tổng thể của nó.

Điểm nhấn sẽ làm nổi bật mục tiêu, chủ đề chính, để cảm nhận đúng và mạch lạc.

Hiện nay, khi thiết kế kiến trúc công trình hoặc quy hoạch, các kiến trúc sư hay dùng cụm từ tạo điểm nhấn để nói về sự cố gắng tạo cảm giác nổi bật cho một chi tiết trong kiến trúc hoặc một kiến trúc trong tổng thể, đồ án quy hoạch.

Trong ĐT có rất nhiều loại điểm nhấn thuộc các lĩnh vực: giao thông, văn hóa, thương mại, tự nhiên… Tuy nhiên, cần thống nhất là không có công thức chung cho điểm nhấn bởi có thể nhìn nhận điểm nhấn ở rất nhiều khía cạnh, sự hình thành cũng ở nhiều khía cạnh.

Đối với điểm nhấn trong ĐT, hình thái các điểm nhấn đa hình thức và đa chức năng, quy mô khác nhau. Hiện nay ở các ĐT, điểm nhấn được hiểu trước tiên là những công trình kiến trúc bề thế, độ cao vượt trội mang lại hiệu quả về thị giác, trong nhiều trường hợp, đã trở thành những biểu tượng thị giác.

Và như vậy, lẽ đương nhiên một vật thể hay công trình kiến trúc đơn lẻ không tạo nên tổng thể ĐT, nhưng đôi khi ảnh hưởng đến diện mạo chung.

Để tạo các điểm nhấn trong ĐT, không thể chỉ giải bài toán đơn lẻ bởi điểm nhấn bao giờ cũng nằm trong không gian tổng thể.

Hiện nay theo quy định pháp luật về xây dựng thì đối với các đồ án quy hoạch ĐT tùy theo cấp độ của đồ án quy hoạch (quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết, thiết kế đô thị) thì các nội dung điểm nhấn trong ĐT được xác định, quy định cụ thể.

Nếu điểm nhấn công trình kiến trúc tạo nên bởi sự bề thế, mang hiệu quả về thị giác thì điểm nhấn ĐT tạo nên bởi cấu trúc không gian đặc trưng mang lại những cảm thụ sâu hơn về mỗi ĐT.

* Điểm nhấn ĐT mang lại những cảm thụ sâu hơn về mỗi ĐT. Ông có thể nói rõ hơn về ý nghĩa này, cụ thể là ở Vĩnh Long?

- Các công trình điểm nhấn là các bộ phận quan trọng không thể thiếu trong cơ thể sống ĐT. Chúng bị tác động bởi yếu tố văn hóa, lịch sử, khoa học kỹ thuật, kinh tế, đặc thù khu vực, môi trường…

Lấy ví dụ, không gian hết sức đặc trưng của TP Vĩnh Long, khởi đầu từ khu vực Quảng trường thành phố, kết hợp không gian cảnh quan ven sông Tiền khớp nối với tuyến kè, giao thông, công viên, cây xanh và khu vực xung quanh, không gian cầu Mỹ Thuận với các xã cù lao bên kia sông… thành tổng thể không gian cảnh quan chung với nhiều hướng nhìn. Đây chính là một dạng điểm nhấn không gian ĐT đặc thù của thành phố.

Đó là một không gian định hình, song lại uyển chuyển, là dấu ấn của một thành phố lan tỏa. Điểm nhấn là nhận ra ta chuyển động trong đó, trong một dòng chảy của những không gian nối tiếp và những cảm giác không đứt đoạn.

Không gian cảnh quan và sự chuyển hóa mềm của một ĐT chuyển động tạo ra sản phẩm ĐT đặc sắc là ĐT yên bình. Đối với điểm nhấn tinh tế này, cái phải thực hiện là chỉnh trang nương nhẹ, loại bỏ những gì không tương xứng, bổ sung những gì cần thiết.

* TP Vĩnh Long hiện có nhiều điểm nhấn ĐT chưa, thưa ông?

- Không gian TP Vĩnh Long hình thành chủ yếu bám vào bờ sông, các trục giao thông là chính. Hệ thống sông ngòi, kinh rạch, các tuyến cảnh quan ven sông phân bố khá hài hòa tạo tiềm năng giao thông thủy, đồng thời là các trục cảnh quan quan trọng. Đây chính là những yếu tố tạo đặc trưng cho thành phố.

Các tuyến kè ven sông kết hợp các tuyến giao thông, công viên, cây xanh, các công trình công cộng… từng bước hình thành trục cảnh quan ven sông, khớp nối với các tuyến giao thông từ trung tâm đến cầu Mỹ Thuận và lan tỏa các khu vực xung quanh.

Nhiều công trình đã được đầu tư xây dựng với quy mô lớn, kiến trúc hiện đại tạo bộ mặt trên các trục đường chính đô thị tạo thành quần thể không gian đô thị mang tính chất như hành chính, công cộng, thương mại- dịch vụ, giáo dục, y tế…

(Khu Trung tâm thương mại Vincom, Trường ĐH Sư phạm kỹ thuật Vĩnh Long, Trường ĐH Xây dựng Miền Tây, Đài Phát thanh- Truyền hình Vĩnh Long, khu ngân hàng và Co.opmart, Bệnh viện Xuyên Á, Khách sạn Sài Gòn- Vĩnh Long...).

Nhiều công trình đã được đầu tư xây dựng quy mô, kiến trúc hiện đại tạo bộ mặt trên các trục đường chính, tạo thành quần thể không gian ĐT.

Trong tương lai, quần thể các cụm công trình Khu hành chính tỉnh được gắn kết thành tổng thể chung, tạo diện mạo ngày càng khang trang, mang nét đặc trưng riêng cho thành phố.

* Định hướng của ngành xây dựng tỉnh trong việc tạo thêm điểm nhấn cho các ĐT của tỉnh?

- Trong xây dựng và phát triển ĐT, công tác quy hoạch, quản lý quy hoạch xây dựng có vai trò rất quan trọng, phải đi trước một bước làm cơ sở cho đầu tư xây dựng các công trình, chỉnh trang và phát triển ĐT...

Thời gian qua, cùng với quá trình phát triển ĐT gắn với quy hoạch xây dựng, công tác quản lý quy hoạch tại một số ĐT của tỉnh có nhiều chuyển biến tích cực.

Các địa phương thực hiện nghiêm việc công bố, công khai các đồ án quy hoạch xây dựng ĐT được duyệt. Tập trung ưu tiên công tác lập, rà soát điều chỉnh quy hoạch làm cơ sở cho phát triển kết cấu hạ tầng ĐT, thu hút đầu tư...

Minh chứng rõ nhất là ngay sau Hội nghị Xúc tiến đầu tư của tỉnh đầu năm 2018, nhiều nhà đầu tư chiến lược đã nghiên cứu, đầu tư vào Vĩnh Long: Tập đoàn T&T, Tập đoàn FLC, Noveland,…

Đây là những điểm nhấn lớn của tỉnh thời gian qua. Các dự án hạ tầng giao thông được triển khai đồng bộ, rút ngắn thời gian đi lại.

Các địa phương, các khu công nghiệp lớn cũng được tập trung đầu tư- đóng góp lớn vào mục tiêu phấn đấu xây dựng tỉnh trở thành địa bàn động lực, năng động của ĐBSCL, cửa ngõ quan trọng trong hợp tác kinh tế và phát triển. 

* Xin cảm ơn ông đã dành thời gian trao đổi với Báo Vĩnh Long!

TUYẾT HIỀN (thực hiện)