Vắc xin tiêu diệt vi rút bằng cách nào?

Trước tiên chúng ta cần hiểu làm thế nào mà vi rút khiến chúng ta bị ốm và các tế bào đặc biệt trong cơ thể làm sao để bảo vệ chúng ta chống lại sự lây nhiễm vi rút.

Vi rút có thể xâm nhập vào tế bào của chúng ta vì chúng có một “chìa khóa” mở được khóa cửa của tế bào.

Vi rút rất gian manh

Vi rút làm chúng ta bị ốm khi chúng xâm nhập được vào tế bào của chúng ta. Cách thức chúng xâm nhập rất phức tạp, các nhà khoa học phải nghiên cứu nhiều năm mới hiểu được đầy đủ.

Nhưng bạn có thể hiểu nó đơn giản như thế này: vi rút có thể xâm nhập vào tế bào của chúng ta vì chúng có một “chìa khóa” mở được khóa cửa của tế bào. Một khi đã vào được bên trong, vi rút chiếm lấy quyền điều khiển tế bào, biến tế bào thành những nhà máy vi rút tí hon để tạo ra nhiều vi rút nữa. Việc này làm cho tế bào căng thẳng, mệt mỏi, đó là khi chúng ta bắt đầu cảm thấy mình bị ốm. 

Những vi rút được tạo ra trong nhà máy vi rút tí hon có thể lây lan sang nhiều bộ phận trong cơ thể, làm cho chúng ta ốm nặng hơn. Chúng cũng có thể lây từ người này sang người khác, khiến cho số người bị bệnh tăng lên.

Hệ miễn dịch của bạn là lực lượng bảo vệ hữu hiệu

Hệ miễn dịch được cấu thành từ các tế bào miễn dịch, những tế bào đặc biệt sống trong khắp cơ thể. Nhiệm vụ của chúng là tìm kiếm bất cứ dấu hiệu nhiễm bệnh nào và bảo vệ tất cả các tế bào khác khi có mối đe dọa.

Có nhiều loại tế bào miễn dịch cùng làm việc với nhau để ngăn chặn và thậm chí là tiêu diệt vi rút. Hai loại tế bào miễn dịch rất quan trọng là tế bào B và tế bào T.

Tế bào B tạo ra một vũ khí bí mật gọi là kháng thể. Kháng thể là những hạt hình chữ Y có tính chất kết dính rất cao. Chúng dính vào toàn bộ bề mặt của chiếc chìa khóa của vi rút khiến cho chìa khóa đó không còn mở được khóa cửa tế bào nữa. Do đó vi rút không thể chui vào trong tế bào để gây viêm nhiễm.

Nếu vi rút dùng mánh khóe để lọt qua được các tế bào B và xâm nhập vào trong tế bào thì sẽ bị tế bào T xử lý. Tế bào T giống như những ninja của hệ miễn dịch vậy. Tế bào T tiêu diệt bất cứ tế bào nào bị nhiễm vi rút để ngăn chặn vi rút lây lan sang các bộ phận khác trong cơ thể.

Cơ thể chúng ta thường xuyên gặp phải các loại vi rút, ví dụ như vi rút cảm lạnh thông thường, và những vi rút này không phải lúc nào cũng làm chúng ta ốm được vì hệ miễn dịch đã bảo vệ chúng ta. Nhưng các tế bào miễn dịch sẽ làm việc tốt hơn nếu đó là những vi rút mà cơ thể đã gặp trước đây.

Nếu cơ thể chúng ta gặp phải một vi rút mới, ví dụ như vi rút corona mới hiện nay, thì các tế bào miễn dịch không thể nhận ra vi rút này ngay lập tức. Do đó vi rút có cơ hội nhiễm vào tế bào và làm chúng ta bị ốm.

Vắc xin hướng dẫn cho tế bào miễn dịch nhận biết vi rút

Tất cả các loại vắc xin đều có một mẩu nhỏ của vi rút. Các tế bào miễn dịch sẽ nhận ra mẫu vi rút đó và chỉ cho nhau biết. Nhờ đó tế bào B và T có thể nhận ra và ghi nhớ những mẩu vi rút này, đôi khi trí nhớ của chúng về các vi rút có thể kéo dài nhiều năm.

Lần sau, khi cơ thể chúng ta gặp phải vi rút đó, các tế bào miễn dịch sẽ nhận ra vi rút ngay và có hành động đáp trả. Nếu tế bào miễn dịch có thể hành động nhanh chóng kịp thời thì chúng ta sẽ không bị ốm và cơ thể sẽ không tạo ra thêm các vi rút khác nên không thể lây bệnh sang cho người khác.

Như vậy, hệ miễn dịch là một lực lượng bảo vệ hùng mạnh. Nó bảo vệ bạn hàng ngày để bạn không bị nhiễm bệnh. Nhưng đôi khi nó cần một chút giúp đỡ của vắc xin, đặc biệt là khi có một loại vi rút mới mà nó chưa gặp bao giờ.

ĐÔNG PHƯƠNG

(Theo DTO)