"Gà đồng" khìa nước dừa

Ở Đồng bằng sông Cửu Long, có nhiều món ăn đặc sản, trong đó có món thịt chuột hấp dẫn mà bà con đặt với cái tên thú vị “gà đồng”. 

Trên ruộng vườn có các loại chuột: cơm, cống nhum,… Chuột cơm nhỏ con, thân mình thon bộ lông mướt rượt, bàn chân ửng hồng.

Cống nhum bự cỡ bắp tay, thậm chí có con nặng đến nửa ký lô là chuyện thường, lông cứng dài như lông heo nái.

Cống nhum ngon hơn ở chuột cơm ở chỗ thịt ngọt, beo béo, thơm thơm và dai dai. Thức ăn chủ yếu của chuột đồng toàn là đồ “cao cấp” như: cỏ non, rễ non, bắp, khoai củ hoặc lúa gạo.

Thịt chuột được chế biến thành nhiều món ăn như: nướng, chiên, xào lá cách, xào sả ớt đậu phộng rang, đôi lúc còn được nấu cà ri, canh chua… Nhưng có lẽ món ăn đồng quê mà mọi người bảo “tuyệt cú mèo” là chuột đồng khìa nước dừa.

Chuột ngon nhất là vào mùa “hội gà đồng” từ khoảng tháng 11 đến tháng 6 âm lịch. Khi sa mưa, thức ăn đầy rẫy phủ phê, chuột sinh sôi vô số, tha hồ mà bắt.

Chuột đồng được bắt bằng nhiều cách đơn giản: đào hang, gài bẫy, đâm chỉa, quây lưới,... Nhưng hào hứng vui nhộn vẫn là “giậm cù” hay còn gọi là “xây cù”.

Làm chuột thì nhúng nước sôi hay thui rơm để lột da cho dễ, nhưng mọi người cho là thịt không ngon. Bà con chọn cách chặt bỏ đầu, chân, đuôi rồi lột da sống, cố giữ lại lớp da dính mỡ.

Rọc dưới bụng rút ruột bỏ chỉ chừa lại lá gan, rửa sạch từng con. Củ hành đâm nhuyễn, đường, muối, tiêu, sa tế, một chút ngũ vị hương nhắm chừng vừa ăn, xóc đều chuột.

Chảo bắc lên bếp cho mỡ vào, đập giập tỏi vào để khử cho thơm. Đặt từng con chuột chiên cho vàng đều, nước dừa nạo đổ vào xăm xắp, để lửa liu riu cho gia vị thấm dần vào thịt.

Đợi đến nước trong chảo đã sền sệt sắc quánh, con chuột vàng rượm, bóng nhậy, mùi thơm ngậy mới nhắc chảo xuống, sắp từng con ra dĩa ở dưới lót rau xà lách, đậu rang đâm nhuyễn rắc lên trên, phủ vài cọng rau răm.

“Gà đồng” ăn còn nóng với bánh mì rất “bắt”, còn không ăn với cơm cũng hấp dẫn. Nếu có bạn thâm giao nhâm nhi chút rượu cũng vui.

Thời trẻ, tôi sống ở miền quê Tây Nam Bộ, không thể nào quên các món ăn “đặc sản” miệt đồng cây nhà lá vườn được chế biến từ các loài rắn, rùa, ếch, chuột, chim chóc,…

Lớn lên rời làng quê về sống ở thị thành, tôi ít có dịp thưởng thức món tươi tại ruộng vườn. Đi chợ gặp chuột làm sẵn, nhìn da trắng nhợt, tái tái hay đỏ au lầy nhầy mỡ.

Nghe nói ban đêm chuột bị gài thuốc, sáng sớm đi thu gom, làm chuột trụng nước sôi ngâm với phèn chua cho thịt hết tím bầm. Tự nhiên thấy ớn.

Ngoài ra hiện nay Ngã Bảy (Hậu Giang)… là điểm tập trung thu gom chuột mỗi ngày vài trăm ký lô có người làm chặt đầu lột da đóng thùng nước đá chuyển xe đi khắp nơi cung cấp cho các quán ăn, nhà hàng.

Bây giờ, thỉnh thoảng bạn trẻ đi về miệt đồng được bạn bè “chí cốt” đi bắt được vài chục “gà đồng” thứ rặt đem về chế biến thành các món ăn dân dã mới thấy ẩm thực của hương vị quê hương đậm đà làm sao.

TỪ HOÀNG ĐƯƠNG